Anna của Đan Mạch

Anna của Đan Mạch (tiếng Đan Mạch: Anna af Danmark; tiếng Anh: Anne of Denmark; 12 tháng 12, năm 1574 - 2 tháng 3, năm 1619), là một vương nữ người Đan Mạch, và là Vương hậu của Vương quốc Scotland từ năm 1589 với tư cách là vợ của James VI của Scotland, rồi Vương hậu của Vương quốc Anh và Ireland từ năm 1603 sau khi chồng bà trở thành James I của Anh.

Anna của Đan Mạch
Vương hậu Scotland
Tại vị	20 tháng 8, 1589 - 2 tháng 3, 1619 (29 năm, 194 ngày)
Đăng quang	17 tháng 5, năm 1590
Tiền nhiệm	Marie xứ Guise
Kế nhiệm	Henriette Marie của Pháp
Vương hậu nước Anh và Ireland
Tại vị	24 tháng 3, 1603 - 2 tháng 3, 1619 (15 năm, 343 ngày)
Đăng quang	25 tháng 7, năm 1603
Tiền nhiệm	Katherine Parr hoặc Guildford Dudley (tranh cãi)
Kế nhiệm	Henriette Marie của Pháp
Thông tin chung
Sinh	(1574-12-12)12 tháng 12, 1574 Lâu đài Skanderborg, Đan Mạch
Mất	2 tháng 3, 1619(1619-03-02) (44 tuổi) Cung điện Hampton Court, Anh
Phối ngẫu	James VI của Scotland và I của Anh
Hậu duệ	Henry, Thân vương xứ Wales Elizabeth, Vương hậu Bohemia Margaret, Vương nữ Scotland Charles I của Anh Robert Stuart, Công tước xứ Kintyre và Lorne Mary Stuart Sophia Stuart
Vương tộc	Nhà Oldenburg (khi sinh) Nhà Stuart (kết hôn)
Thân phụ	Frederick II của Đan Mạch
Thân mẫu	Sophie xứ Mecklenburg-Güstrow
Tôn giáo	Công giáo La Mã, sau thành Kháng Cách

Con gái thứ hai của Quốc vương Frederick II của Đan Mạch, Anna kết hôn với James khi 15 tuổi và sinh cho ông 3 người con đều khỏe mạnh, trong đó có vị Vua nước Anh tương lai, Charles I. Cuộc sống của hai vợ chồng buổi đầu hòa thuận, song lại tan vỡ và thậm chí ly thân vào những năm sau vì khác biệt tư tưởng, Anne thậm chí đã dùng các phe phái người Scotland của mình để can thiệp trong việc dạy và giáo dục con trai cả của hai người, Henry, Thân vương xứ Wales. Dẫu vậy, Anne và Vua James vẫn dành cho nhau sự tôn trọng đáng kể và tình cảm cho dù đã có những va chạm gay gắt này^[1].

Tại nước Anh, Anna đã dùng sự khéo léo của mình trong việc lôi kéo bảo trợ nghệ thuật, khiến bà có một "triều đình" của riêng mình và chủ trì những buổi salon rực rỡ nhất Châu Âu vào thời điểm ấy^[2]. Từ năm 1612, vì tình trạng sức khỏe kéo dài, Anne đã phải rút lui khỏi triều đình. Khi qua đời, dù được cho biết là đã theo Kháng Cách, nhưng vài tài liệu cho thấy bà đã là Công giáo trong vài thời điểm còn sống^[3]. Đánh giá chung về Anna theo truyền thống khá mờ nhạt và thường có xu hướng xem nhẹ bà^[4], song các sử gia hiện đại nhận thấy bà có vai trò đáng kể về nghệ thuật trong thời đại Jacobean^[5].

Gia phả

Gia phả của Anna của Đan Mạch [6]

16. Christian I của Đan Mạch[7] 8. Frederick I của Đan Mạch 17. Dorothea xứ Brandenburg[7] 4. Christian III của Đan Mạch 18. John Cicero, Tuyển hầu tước xứ Brandenburg[8] 9. Margravine Anna xứ Brandenburg 19. Margaret xứ Thuringia[8] 2. Frederick II của Đan Mạch 20. John V xứ Saxe-Lauenburg[9] 10. Magnus I, Công tước xứ Saxe-Lauenburg 21. Dorothea xứ Brandenburg, Bà Công tước xứ Saxe-Lauenburg[9] 5. Dorothea xứ Saxe-Lauenburg 22. Henry IV, Công tước xứ Brunswick-Lüneburg[10] 11. Catherine xứ Brunswick-Lüneburg 23. Catherine xứ Pomerania-Wolgast[10] 1. Anna của Đan Mạch 24. Magnus II, Công tước xứ Mecklenburg-Schwerin and Güstrow 12. Albert VII, Công tước xứ Mecklenburg-Güstrow 25. Sophie xứ Pomerania-Wolgast 6. Ulrich III, Công tước xứ Mecklenburg-Güstrow 26. Joachim I, Tuyển hầu tước xứ Brandenburg 13. Anna xứ Brandenburg 27. Elizabeth của Đan Mạch, Na Uy và Thụy Điển 3. Sophie xứ Mecklenburg-Güstrow 28. = 16. Christian I của Đan Mạch 14. =8. Frederick I của Đan Mạch 29. = 17. Dorothea xứ Brandenburg 7. Elizabeth của Đan Mạch 30. Bogislaw X, Công tước xứ Pomerania 15. Sophie xứ Pomerania 31. Anna Jagiellon

Chú thích

1. Stewart, 182, 300–301.
2. Barroll, 15, 35, 109; "Although Anna had considerable personal freedom and her own court, she does not appear to have intervened so visibly against her husband in factional politics as she did in Scotland, and her support was not often sought. Where the Queen's court came into its own was as an artistic salon." Stewart, 183.
3. The Archbishop of Canterbury reported that she had died rejecting Catholic notions. "But, then," cautions historian John Leeds Barroll, "we are all familiar with the modern 'press release'. In Anna's day, too, there was much to be said for promulgating an official version of England's queen dying 'respectably'." Barroll, 172; A letter from Anne to Scipione Borghese of ngày 31 tháng 7 năm 1601 is "open in its embrace of Catholicism", according to McManus, 93.
4. Agnes Strickland (1848), 276 Retrieved ngày 10 tháng 5 năm 2007; Willson, 95; "Her traditionally flaccid court image ..." Barroll, 27; Croft, 55; "Anne had proved to be both dull and indolent, though showing a certain tolerant amiability so long as her whims were satisfied. She was interested in little that was more serious than matters of dress." Akrigg, 21.
5. "She quickly moved vigorously into court politics, an aspect of her new life not foregrounded by her few biographers ... she soon became a political presence at the Scottish court." Barroll, 17; "Though she has been accorded insufficient attention by historians, James' Queen, Anne of Denmark, was politically astute and active." Sharpe, 244; "This new king's influence on the high culture of the Stuart period, although considerable in certain discrete areas, has been misunderstood in terms of innovations at the court itself ... during the first decade of his reign, these innovations were fundamentally shaped by James' much neglected queen consort, Anna of Denmark." Barroll, 1–2.
6. Mecklenburg Ancestral Table
7. “Frederik I, Konge i Danmark og Norge”, Salmonsens konversationsleksikon (bằng tiếng Đan Mạch), Runeberg.
8. Krarup, F. "Anna af Brandenborg", Dansk Biografisk Lexikon (ed. Carl Frederik Bricka), p.284.
9. Bản mẫu:De-ADB
10. Havemann, William (1857). History of the territories of Brunswick and Lüneburg. 3. Dieterich. tr. 138.

Tham khảo

• Akrigg, G.P.V ([1962] 1978 edition). Jacobean Pageant: or the Court of King James I. New York: Athenaeum; ISBN 0-689-70003-2.
• Ackroyd, Peter (2006). Shakespeare: The Biography. London: Vintage; ISBN 0-7493-8655-X.
• Barroll, J. Leeds (2001). Anna of Denmark, Queen of England: A Cultural Biography. Philadelphia: University of Pennsylvania; ISBN 0-8122-3574-6.
• Cerasano, Susan, and Marion Wynne-Davies (1996). Renaissance Drama by Women: Texts and Documents. London and New York: Routledge; ISBN 0-415-09806-8.
• Croft, Pauline (2003). King James. Basingstoke and New York: Palgrave Macmillan; ISBN 0-333-61395-3.
• Fraser, Lady Antonia ([1996] 1997 edition). The Gunpowder Plot: Terror and Faith in 1605. London: Mandarin Paperbacks; ISBN 0-7493-2357-4.
• Haynes, Alan ([1994] 2005 edition). The Gunpowder Plot. Stroud: Sutton Publishing; ISBN 0-7509-4215-0.
• Hogge, Alice (2005). God's Secret Agents: Queen Elizabeth's Forbidden Priests and the Hatching of the Gunpowder Plot. London: Harper Collins; ISBN 0-00-715637-5.
• McCrea, Scott (2005). The Case For Shakespeare: The End of the Authorship Question. Westport, Connecticut: Praeger/Greenwood; ISBN 0-275-98527-X.
• McManus, Clare (2002). Women on the Renaissance Stage: Anna of Denmark and Female Masquing in the Stuart Court (1590–1619). Manchester: Manchester University Press; ISBN 0-7190-6092-3.
• Sharpe, Kevin (1996). "Stuart Monarchy and Political Culture", in The Oxford Illustrated History of Tudor & Stuart Britain (ed. John S. Morrill). Oxford: Oxford University Press; ISBN 0-19-289327-0.
• Stevenson, David (1997). Scotland's Last Royal Wedding: James VI and Anne of Denmark. Edinburgh, John Donald; ISBN 0-85976-451-6.
• Stewart, Alan (2003). The Cradle King: A Life of James VI & 1. London: Chatto and Windus; ISBN 0-7011-6984-2.
• Strickland, Agnes (1848). Lives of the Queens of England: From the Norman Conquest. Vol VII. Philadelphia: Lea and Blanchard. Original from Stanford University, digitised ngày 20 tháng 4 năm 2006. Full view at Google Books.; retrieved ngày 10 tháng 5 năm 2007.
• Williams, Ethel Carleton (1970). Anne of Denmark. London: Longman; ISBN 0-582-12783-1.
• Willson, David Harris ([1956] 1963 edition). King James VI & 1. London: Jonathan Cape Ltd; ISBN 0-224-60572-0.