Trận Manzikert
From Wikipedia, the free encyclopedia
Trận Manzikert là một trận đánh diễn ra vào ngày 26 tháng 8 năm 1071 ở gần Manzikert (Malazgirt, tỉnh Muş, Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay) giữa đế quốc Byzantium (Đông La Mã) và đế quốc Seljuk. Chiến bại mang tính quyết định của quân đội Đông La Mã và việc hoàng đế Romanos IV Diogenes[6] bị người Thổ bắt làm tù binh đã đóng một vai trò quan trọng trong việc huỷ hoại quyền lực của người Byzantium ở Anatolia cũng như Armenia và cho phép tiến trình "Đột Quyết hoá" (Thổ hoá) diễn ra dần dần ở Anatolia.[7] Nhiều người Thổ, những người đã di cư về phía tây trong thế kỷ 11, đã xem thắng lợi tại Manzikert như là một cánh cửa mở vào Tiểu Á.[8]
Trận Manzikert | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Một phần của Chiến tranh Seljuk-Đông La Mã | |||||||
Trong bức tiểu hoạ niên đại thế kỷ 15 mô tả trận Manzikert của Pháp này, binh lính hai phe được vẽ được trang bị áo giáp Tây Âu thời bấy giờ. | |||||||
| |||||||
Tham chiến | |||||||
Chỉ huy và lãnh đạo | |||||||
Romanos IV (POW) Nikephoros Bryennios Theodoros Alyates Andronikos Doukas |
Alp Arslan Afshin Artuk Suleiman Shah | ||||||
Lực lượng | |||||||
40,000[1] tới 70,000[2] (Gần một nửa đào ngũ trước trận chiến. Lính đánh thuê người Thổ đào thoát sang phe Seljuk.) 200.000 (theo nguồn Thổ Nhĩ Kỳ và Ả Rập) | 30,000[3] tới 50,000[4] | ||||||
Thương vong và tổn thất | |||||||
Tử trận: 2.000[5] tới 8,000[3]
Bị bắt: 4.000[5] Đào ngũ: 20000 to 35000
| không rõ |
Trận chiến đã xảy ra với những người lính chuyên nghiệp đến phương đông và các tagmata đến từ phương tây, trong khi số lượng lớn lính đánh thuê và số lính tòng quân đến từ Anatolia đã bỏ trốn sớm và đã có thể sống sót sau khi trận đánh kết thúc.[9] Thất bại tại Manzikert là tai hoạ cho người Đông La Mã, kết quả là xung đột dân sự và khủng hoảng kinh tế đã làm suy yếu nghiêm trọng khả năng của đế quốc để bảo vệ biên ải của nó một cách thỏa đáng.[10] Điều này đã dẫn tới việc người Thổ tràn vào khu vực miền trung Anatolia - vào năm 1080, người Thổ Seljuk đã thu được một khu vực có diện tích 78.000 kilômét vuông (30.000 sqm). Phải mất ba thập kỷ đấu đá nội bộ trước khi hoàng đế Alexios I nhà Komnenos (1081 đến 1118) có thể khôi phục lại sự ổn định cho Byzantium. Nhà sử học Thomas Asbridge nói: "Năm 1071, người Seljuk đã triệt hạ một quân đội hoàng gia tại trận Manzikert (ở miền đông Tiểu Á) và mặc dù các sử gia không còn coi đây là một sự đảo ngược hoàn toàn cho người Hy Lạp, nó vẫn là một ngòi châm cho thất bại".[11] Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, một hoàng đế (Đông) La Mã trở thành tù nhân của một người chỉ huy Hồi giáo.[12]