Thành viên:Naazulene/Hợp chất thơm
From Wikipedia, the free encyclopedia
Hợp chất thơm hay arene là những hydrocarbon chứa một hoặc nhiều vòng thơm.[1] Gọi là "thơm" là vì người xưa hay phân loại chất theo mùi hương, trước khi những tính chất hóa học vẫn chưa được nghiên cứu kĩ. Định nghĩa hiện tại của hợp chất thơm không liên quan gì đến mùi hương của nó nữa.
Bài viết này đang bị thiếu thông tin về Non-benzenoid aromatc compounds. (October 2022) |
Heteroarene là một nhóm chất liên quan, trong đó một phân tử carbon của arene bị thay thể bởi một dị nguyên tử (nguyên tử không phải carbon hay hydrogen, như oxygen, nitrogen hay lưu huỳnh). Mốt số heteroarene có tính chất của hợp chất thơm là furan và pyridine.
Hydrocarbon không có vòng là hợp chất không vòng (aliphatic). Cho đến năm 2000, khoảng một nửa hợp chất đã được phát hiện là hợp chất thơm.[2]
Hợp chất thơm có vai trò quan trọng trong cấu tạo hóa sinh của tất cả dạng sống, vì nó bao gồm:
- Amino acid thơm: có 4 amino acid thơm tham gia cấu tạo protein (cùng với 16 amino acid khác) là histidine, phenylalanine, tryptophan, và tyrosine.
- Nucleotide: cả 5 nucleotide tham gia cấu tạo DNA và RNA (adenine, thymine, cytosine, guanine, and uracil) đều là chứa vòng thơm.
- Heme: phân tử heme chưa hệ thống thơm với 22 π-electron.
- Diệp lục: chất diệp lục cũng có một hệ thống thơm tương tự heme.
Hợp chất thơm cũng rất quan trọng trong công nghiệp. Những hợp chất thơm có tính thương mại cao là benzene, toluene, ortho-xylene và para-xylene. Chúng được phân tách từ những hỗn hợp phức tạp qua quá trình tinh chế dầu hoặc chưng cất hắc ín, và được sử dụng để sản xuất một loạt chất hóa học quan trọng, bao gồm styrene, phenol, aniline, polyester và nylon.