Sơn Đông
Tỉnh phía Đông Trung Quốc / From Wikipedia, the free encyclopedia
Sơn Đông (giản thể: 山东; phồn thể: 山東; bính âm: Shāndōngⓘ; Wade-Giles: Shan-tung) là một tỉnh ven biển phía đông Trung Quốc. Năm 2018, Sơn Đông là tỉnh đông thứ hai về số dân, đứng thứ ba về kinh tế Trung Quốc với 100,4 triệu dân và 7,65 nghìn tỷ NDT (1,165 nghìn tỷ USD).
Sơn Đông 山东省 Tỉnh Sơn Đông | |
---|---|
— Tỉnh — | |
Chuyển tự tên | |
Quốc gia | Trung Quốc |
Thủ phủ | Tế Nam |
Chính quyền | |
• Bí thư Tỉnh ủy | Lâm Vũ |
• Tỉnh trưởng | Chu Nãi Tường |
Diện tích | |
• Tổng cộng | 157,126 km2 (60,667 mi2) |
Thứ hạng diện tích | thứ 20 |
Dân số (2018) | |
• Tổng cộng | 100,472,400 |
• Mật độ | 630/km2 (1,600/mi2) |
Múi giờ | UTC+8 |
Mã ISO 3166 | CN-SD |
Thành phố kết nghĩa | Băng Cốc, Yamaguchi, Wakayama |
GDP (2018) - trên đầu người | 7,65 nghìn tỷ (1,156 nghìn tỉ USD) NDT (thứ 3) 76.908 (11.617 USD) NDT (thứ 9) |
HDI (2014) | 0,769 (thứ 8) — cao |
Các dân tộc chính | Hán - 99,3% Hồi - 0,6% |
Ngôn ngữ và phương ngôn | Quan thoại Kí-Lỗ, Quan thoại Trung Nguyên, Quan thoại Giao-Liêu |
Trang web | http://www.sd.gov.cn (chữ Hán giản thể) |
Nguồn lấy dữ liệu dân số và GDP: 《中国统计年鉴—2005》/ Niên giám thống kê Trung Quốc 2005 ISBN 7503747382 Nguồn lấy dữ liệu dân tộc: 《2000年人口普查中国民族人口资料》/ Tư liệu nhân khẩu dân tộc dựa trên điều tra dân số năm 2000 của Trung Quốc ISBN 7105054255 |
Tên gọi "Sơn Đông" xuất phát từ vị trí của tỉnh này ở phía đông Thái Hành Sơn,[1] giản xưng của tỉnh Sơn Đông là "Lỗ", theo tên nước Lỗ thời cổ. Trước thời nhà Kim, Sơn Đông về mặt khái niệm địa lý là khu vực lưu vực Hoàng Hà rộng lớn ở phía đông Hào Sơn, Hoa Sơn hoặc Thái Hành Sơn. Thời cổ, trên địa bàn tỉnh Sơn Đông ngày nay có nước Tề và nước Lỗ. Sơn Đông nằm ở duyên hải phía đông Trung Quốc, thuộc hạ du Hoàng Hà, là địa phương cực bắc của vùng Hoa Đông. Tỉnh lị của Sơn Đông là Tế Nam. Ở một nửa phía tây, Sơn Đông giáp với các tỉnh khác tại Trung Quốc, từ bắc xuống nam lần lượt là: Hà Bắc, Hà Nam, An Huy và Giang Tô. Ở trung bộ, địa hình Sơn Đông cao đột ngột với đỉnh Thái Sơn là điểm cao nhất trên địa bàn. Bán đảo Sơn Đông giáp với Hoàng Hải, cách bán đảo Liêu Đông qua eo biển Bột Hải, bảo vệ Bắc Kinh-Thiên Tân và Bột Hải, đối diện với bán đảo Triều Tiên qua Hoàng Hải, đông nam bán đảo là vùng biển Hoàng Hải rộng lớn.
Tỉnh Sơn Đông có lịch sử lâu dài và văn hóa phong phú. Các nhà sáng lập tư tưởng Nho giáo như Khổng Tử và Mạnh Tử, nhà sáng lập tư tưởng Mặc gia là Mặc Tử, các nhà quân sự nổi tiếng như Tôn Tử, Tôn Tẫn, Ngô Khởi đều được sinh ra ở Sơn Đông. Với dân số trên 90 triệu người, Sơn Đông là tỉnh có dân số đông thứ hai Trung Quốc, chỉ sau Quảng Đông. Sơn Đông là một tỉnh lớn công-nông nghiệp, đóng góp một phần chính giá trị của nền kinh tế Trung Quốc, tổng GDP của Sơn Đông đứng thứ ba tại Trung Quốc.