Pháp bảo hộ Maroc
From Wikipedia, the free encyclopedia
Pháp bảo hộ Maroc (tiếng Pháp: Protectorat français au Maroc,[3] tiếng Ả Rập: الحماية الفرنسية في المغرب, chuyển tự Ḥimāyat Faransā fi-l-Maḡrib), hay đơn giản gọi là Maroc thuộc Pháp (tiếng Pháp: Maroc Français) là thời kỳ Pháp kiểm soát Maroc dưới chiêu bài bảo hộ, kéo dài từ năm 1912 đến năm 1956.[4] Chế độ bảo hộ chính thức được thành lập vào ngày 30 tháng 3 năm 1912, khi Sultan Abd al-Hafid ký Hiệp ước Fes, mặc dù quân đội Pháp chiếm đóng Maroc bắt đầu từ cuộc xâm lược Oujda và Vụ bắn phá Casablanca năm 1907.[4]
Maroc thuộc Pháp
|
|||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tên bản ngữ
| |||||||||
1912–1956 | |||||||||
Cuộc chinh phục Maroc của Pháp k. 1907–1927[1] | |||||||||
Tổng quan | |||||||||
Vị thế | Bảo hộ của Pháp | ||||||||
Thủ đô | Rabat | ||||||||
Ngôn ngữ thông dụng | Tiếng Pháp, Tiếng Ả Rập | ||||||||
Tôn giáo chính | Công giáo Rôma, Hồi giáo | ||||||||
Tổng sứ | |||||||||
• 1912–1925 | Hubert Lyautey (đầu tiên) | ||||||||
• 1955–1956 | André Louis Dubois (cuối cùng) | ||||||||
Sultan | |||||||||
• 1912–1927 | Yusef | ||||||||
• 1927–1953 | Mohammed V | ||||||||
• 1953–1955 | Mohammed VI[lower-alpha 1] | ||||||||
• 1955–1956 | Mohammed V | ||||||||
Lịch sử | |||||||||
Thời kỳ | Giai đoạn giữa hai cuộc chiến tranh | ||||||||
• Hiệp ước Fez | 30 tháng 3 năm 1912 | ||||||||
• Độc lập | 7 tháng 4[2] năm 1956 | ||||||||
Địa lý | |||||||||
Diện tích | |||||||||
• 1931 | 415.000 km2 (160.232 mi2) | ||||||||
• 1952 | 390.800 km2 (150.889 mi2) | ||||||||
Dân số | |||||||||
• 1931 | 5.404.860 | ||||||||
• 1952 | 7.442.110 | ||||||||
Kinh tế | |||||||||
Đơn vị tiền tệ | Rial Maroc (1912–1921) Franc Pháp (1921–1956) | ||||||||
Mã ISO 3166 | MA | ||||||||
| |||||||||
Hiện nay là một phần của | Maroc |
Chế độ bảo hộ của Pháp kéo dài cho đến khi Hiệp ước Fes chấm dứt tồn tại vào ngày 2 tháng 3 năm 1956, với Tuyên bố chung Pháp-Maroc.[5] Phong trào giành độc lập của Maroc, được lịch sử Maroc mô tả là Cách mạng của Nhà vua và Nhân dân, đã khôi phục lại ngai vàng cho cựu vương Mohammed V bị lưu đày nhưng nó không chấm dứt sự hiện diện của người Pháp ở Maroc. Pháp duy trì ảnh hưởng của mình ở nước này, bao gồm quyền đóng quân của quân đội Pháp và có tiếng nói trong chính sách đối ngoại của Maroc. Những người định cư Pháp cũng duy trì các quyền và tài sản của họ tại Maroc.[6]
Trong khi các thỏa thuận với Pháp đã tạo ra các mối quan hệ đối ngoại phụ thuộc lẫn nhau, thì mối quan hệ Pháp-Maroc nhanh chóng trở nên tồi tệ sau sự ủng hộ thẳng thắn của Mohammed V đối với nền độc lập của Algeria, kể cả tại Liên Hợp Quốc.[7] Số lượng người Pháp định cư giảm liên tục,[8] đặc biệt sau khi đất nông nghiệp của họ bị quốc hữu hóa.[9] Mối quan hệ với Pháp được cải thiện sau khi người lính Pháp cuối cùng rời Maroc vào tháng 11 năm 1961.[10]
Chính quyền bảo hộ của Pháp chia sẻ lãnh thổ Maroc với chính quyền bảo hộ của Tây Ban Nha, được thành lập và giải thể trong cùng năm; biên giới của nó bao gồm khu vực Maroc giữa Hành lang Taza và Sông Draa, bao gồm cả vùng đất thưa thớt của các bộ lạc.[11] Thủ đô chính thức là Rabat.