Nhà nước Mahdi
From Wikipedia, the free encyclopedia
Nhà nước Mahdi (tiếng Ả Rập: الدولة المهدية, chuyển tự Al-Dawla al-Mahdiyah), còn được gọi là Sudan thời Mahdi hay Mahdiyya Sudan, là một nhà nước dựa trên một phong trào tôn giáo và chính trị được phát động vào năm 1881 bởi Muhammad Ahmad bin Abdullah (sau này là Muhammad al-Mahdi) chống lại Phó vương Ai Cập, quốc gia đã cai trị Sudan kể từ năm 1821. Sau bốn năm đấu tranh, quân nổi dậy Mahdi lật đổ chính quyền Ottoman-Ai Cập và thành lập chính phủ "Hồi giáo và quốc gia" của riêng họ với thủ đô tại Omdurman. Từ năm 1885, chính phủ Mahdi duy trì chủ quyền và quyền kiểm soát các vùng lãnh thổ của Sudan cho đến khi bị lực lượng Anh-Ai Cập đánh bại vào năm 1898.
Nhà nước Mahdi
|
|||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tên bản ngữ
| |||||||||||
1885–1899 | |||||||||||
Một trong những lá cờ của phong trào Mahdi; hầu hết các lá cờ của Mahdi đều có màu sắc đa dạng nhưng giống với lá cờ này về kiểu dáng.[1] | |||||||||||
Lãnh thổ gần đúng của Sudan thời Mahdi vào năm 1894 (xanh nhạt) và giới hạn tối đa gần đúng (xanh đậm). | |||||||||||
Tổng quan | |||||||||||
Vị thế | Nhà nước không được công nhận | ||||||||||
Thủ đô | Omdurman | ||||||||||
Ngôn ngữ thông dụng |
| ||||||||||
Tôn giáo chính | Hồi giáo | ||||||||||
Chính trị | |||||||||||
Chính phủ | Nhà nước Hồi giáo | ||||||||||
Mahdi | |||||||||||
• 1881–1885 | Muhammad Ahmad | ||||||||||
Khalifa | |||||||||||
• 1885–1899 | Abdallahi ibn Muhammad | ||||||||||
Lập pháp | Hội đồng Shura[2] | ||||||||||
Lịch sử | |||||||||||
Thời kỳ | Tranh giành châu Phi | ||||||||||
• Khởi nghĩa Mahdi | 1881–1885 | ||||||||||
• Khartoum sụp đổ | 26 tháng 1 1885 | ||||||||||
• Công ước Sudan | 18 tháng 1 năm 1899 | ||||||||||
• Trận Umm Diwaykarat | 24 tháng 11 1899 | ||||||||||
• Sanin Husain sụp đổ | 1909 | ||||||||||
Dân số | |||||||||||
• Trước thời Mahdi[3] | 7.000.000 | ||||||||||
• Sau thời Mahdi[3] | 2.000.000–3.000.000 | ||||||||||
Kinh tế | |||||||||||
Đơn vị tiền tệ |
| ||||||||||
Mã ISO 3166 | SD | ||||||||||
| |||||||||||
Hiện nay là một phần của | Sudan Nam Sudan |
Mohammed Ahmed al-Mahdi kêu gọi người dân Sudan tham gia vào cuộc thánh chiến mà ông tuyên bố chống lại chính quyền có trụ sở tại Khartoum do người Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ thống trị. Chính quyền Khartoum ban đầu bác bỏ cuộc cách mạng của Mahdi, nhưng ông đã đánh bại hai đoàn thám hiểm được cử đến để bắt mình trong vòng một năm. Quyền lực của Mahdi tăng lên và lời kêu gọi của ông lan rộng khắp Sudan, trong đó phong trào của ông được gọi là Ansar. Cùng thời gian đó, cuộc cách mạng 'Urabi nổ ra ở Ai Cập, khiến người Anh chiếm đóng đất nước này vào năm 1882. Anh bổ nhiệm Charles Gordon làm Toàn quyền Sudan. Nhiều tháng sau khi ông đến Khartoum và sau nhiều trận chiến, lực lượng Mahdi đã chiếm được thành phố và giết chết Gordon trong cung điện của mình. Mahdi không sống lâu sau chiến thắng này; người kế nhiệm ông là Abdallahi ibn Muhammad đã củng cố nhà nước mới, với hệ thống hành chính và tư pháp dựa trên cách giải thích luật Hồi giáo của họ. Dù chiếm một phần đáng kể dân số đất nước, những người Nubia bản địa theo Cơ đốc giáo Copt đã bị cưỡng bức chuyển sang đạo Hồi.[5]
Nền kinh tế Sudan bị hủy hoại trong Chiến tranh Mahdi và nạn đói; chiến tranh và bệnh tật đã khiến dân số Sudan giảm một nửa.[6][7][8][9] Muhammad Ahmad al-Mahdi tuyên bố tất cả những người không chấp nhận ông là Mahdi đều là kẻ ngoại đạo (kafir), ra lệnh giết họ, lấy đi phụ nữ và tài sản của họ.[10]
Người Anh tái chiếm Sudan vào năm 1898, sau đó cai trị nơi này trên lý thuyết là một quốc gia chung với Ai Cập nhưng trên thực tế là một thuộc địa. Tuy nhiên, tàn dư của Nhà nước Mahdi vẫn tồn tại ở Darfur cho đến năm 1909.