Louis X của Pháp
From Wikipedia, the free encyclopedia
Louis X của Pháp (tiếng Pháp: Louis X de France; tháng 10 năm 1289 – 5 tháng 6 năm 1316), hay Luis I của Navarra (tiếng Tây Ban Nha: Luis I de Navarra), còn có biệt danh là le Hutin (Kẻ cứng đầu), là vua Navarra từ 1305 và vua Pháp từ năm 1314 đến khi băng hà. Thời gian trị vì ngắn ngủi của ông ở Pháp được đánh dấu bởi những căng thẳng với giới quý tộc, do những cải cách tài chính và tập trung của Enguerrand de Marigny, Grand Chamberlain khởi xướng, dưới triều đại của cha ông. Chú của Louis, Charles xứ Valois, lãnh đạo đảng phong kiến đã tìm cách thuyết phục nhà vua xử tử Enguerrand de Marigny.
Louis Vua của Pháp và Navarra | |
---|---|
Louis X trong sách Thánh Vịnh của Thánh Louis | |
Vua Pháp | |
Tại vị | 29 tháng 11 năm 1314 – 5 tháng 6 năm 1316 |
Đăng quang | 24 tháng 8 năm 1315 |
Tiền nhiệm | Philippe IV của Pháp |
Kế nhiệm | Jean I của Pháp |
Quốc vương Navarra | |
Tại vị | 4 tháng 4 năm 1305 - 5 tháng 6 năm 1316 |
Đăng quang | 1 tháng 10 năm 1307 Pamplona, Pháp |
Tiền nhiệm | Juana I và Philippe I |
Kế nhiệm | Juan I |
Thông tin chung | |
Sinh | Tháng 10 năm 1289 Paris, Pháp |
Mất | 5 tháng 6 năm 1316 (26 tuổi) Vincennes, Val-de-Marne, Pháp |
An táng | Nhà thờ lớn Saint-Denis |
Phối ngẫu | Marguerite xứ Bourgogne Klemencia của Hungary |
Hậu duệ | Jeanne II, Nữ vương Navarra Jean I, Quốc vương Pháp |
Vương tộc | Vương tộc Capet |
Thân phụ | Philippe IV của Pháp |
Thân mẫu | Juana I của Navarra |
Louis cho phép nông nô trả tiền để được mua tự do cho họ (đó là bước đầu tiên hướng tới bãi bỏ chế độ nông nô), xóa bỏ chế độ nô lệ và đưa người Do Thái Pháp vào vương quốc.
Năm 1305, Louis kết hôn với Marguerite xứ Burgundy, người mà có với ông duy nhất một cô con gái rượu, Juana II của Navarra. Margaret sau đó bị kết tội ngoại tình và bị giới quý tộc bắt, rồi sau đó qua đời trong tù do bị lao, nhưng cũng có thể bị sát hại do bị siết cổ. Năm 1315, Louis kết hôn với Klemencia của Hungary, người sinh ra Jean I của Pháp vài tháng sau khi nhà vua qua đời. Cái chết ngay lập tức của Jean đã dẫn đến sự lên ngôi của Philippe V, em trai Louis.