![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/EU_27_nations_birth_distribution_by_month_2000_to_2010.pdf/page1-640px-EU_27_nations_birth_distribution_by_month_2000_to_2010.pdf.jpg&w=640&q=50)
Hiệu ứng chênh lệch tuổi tương đối
thiên lệch thống kê / From Wikipedia, the free encyclopedia
Khái niệm hiệu ứng chênh lệch tuổi tương đối, hay còn gọi là hiệu ứng ngày sinh, được sử dụng để miêu tả một sự thiên kiến, tồn tại trong những thứ hạng cao hơn trong thể thao trẻ[1] và giáo dục,[2] khi kết quả tham gia sẽ tốt hơn ở những người sinh trước trong khoảng được chọn (và tệ hơn ở những người sinh sau) hơn là được kỳ vọng trong sự phân phối ngày sinh thông thường. Quãng chênh lệch này có thể được xếp theo năm dương lịch, năm học hay là mùa giải thể thao.[3]
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/EU_27_nations_birth_distribution_by_month_2000_to_2010.pdf/page1-640px-EU_27_nations_birth_distribution_by_month_2000_to_2010.pdf.jpg)
Sự khác biệt trong sự trưởng thành này cũng đã đóng góp lớn trong hiệu ứng này[4], với từng lứa tuổi khác nhau, kỹ năng và môn thể thao cũng ảnh hưởng mạnh đến nguy cơ của hiệu ứng chênh lệch tuổi. Những người từ cuối thanh thiếu niên, các môn thể thao phổ biến chịu nhiều ảnh hưởng, trong khi các môn thể thao dưới 11 tuổi, ít phổ biến hơn chịu ít ảnh hưởng hơn.[5]
Từ nguyên thiên kiến tháng sinh hay là thiên kiến mùa sinh đẻ cũng được dùng để miêu tả những hiệu ứng như trên nhưng lại là hiệu ứng khác hoàn toàn. Mùa sinh đẻ đã được đánh giá nhiều ảnh hưởng của yếu tố môi trường và phụ huynh như ánh sáng mặt trời, nhiệt độ, hay là vấn đề sức khoẻ bệnh tật trong thời gian thụ tinh, mà liên quan nhiều đến sức khoẻ.[6] Tuy nhiên, hiệu ứng chênh lệch tuổi tương đối lại thay đổi với ngày được chọn[7] di chuyển lợi thế sang gần ngày được chọn bất kỳ đó.[8] Với ảnh hưởng mạnh từ những vấn đề xã hội [9] trẻ em được sinh ra ngay sau ngày cắt thế hệ thường được chọn vào, trong khi những đứa trẻ sinh ngay trước đó bị loại trừ.