Dương Nhật Lễ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Dương Nhật Lễ hay còn gọi là Trần Nhật Lễ (chữ Hán: 楊日禮 1349 – 7 tháng 12 năm 1370), tên ngoại giao với Trung Quốc là Trần Nhật Kiên (陳日熞), còn gọi Hôn Đức Công (昏德公), là hoàng đế thứ 8 của Vương triều Trần nước Đại Việt. Ông nguyên là con trai ruột của người họ Dương, được Cung Túc Vương Trần Nguyên Dục – anh vua Trần Dụ Tông nhận làm con nuôi. Trần Dụ Tông không có con nên khi chết có di chiếu truyền ngôi cho Nhật Lễ. Ông lên ngôi, lấy các anh, em khác mẹ của Dụ Tông làm Tể tướng, trị vì từ ngày 15 tháng 6 năm Kỷ Dậu (tức 18 tháng 7 năm 1369) đến ngày 13 tháng 11 năm Canh Tuất (tức 1 tháng 12 năm 1370).
Dương Nhật Lễ (Trần Nhật Lễ - Hôn Đức Công) 昏德公 | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Vua Việt Nam | |||||||||||||
Hoàng đế Đại Việt | |||||||||||||
Trị vì | 18 tháng 7 năm 1369 - 1 tháng 12 năm 1370 (1 năm, 136 ngày) ![]() | ||||||||||||
Tiền nhiệm | Trần Dụ Tông | ||||||||||||
Kế nhiệm | Trần Nghệ Tông | ||||||||||||
Thông tin chung | |||||||||||||
Sinh | 1349 {{{nơi sinh}}} | ||||||||||||
Mất | 7 tháng 12, năm 1370 Phường Giang Khẩu, Thăng Long | ||||||||||||
An táng | núi Đại Mông | ||||||||||||
Thê thiếp | Trần thị | ||||||||||||
Hậu duệ | Dương Nhật Liễu | ||||||||||||
| |||||||||||||
Triều đại | Nhà Trần | ||||||||||||
Thân phụ | Trần Nguyên Dục | ||||||||||||
Thân mẫu | Vương mẫu | ||||||||||||
Tôn giáo | Phật giáo |
Ông cai trị hơn một năm, được cho là bỏ bê triều chính, lại định đổi sang họ Dương nên bị hoàng tộc chống đối, đưa đến 2 cuộc đảo chính do các tôn thất nhà Trần lãnh đạo. Đầu tiên, tháng 9 âm lịch năm 1370, Thái tể Cung Tĩnh Vương Trần Nguyên Trác làm binh biến, nhưng bị Nhật Lễ đánh bại và giết chết. Hai tể tướng tôn thất còn lại là Thái sư Cung Định vương Trần Phủ, Hữu Tướng quốc Cung Tuyên vương Trần Kính chạy ra Đà Giang, tập họp lực lượng đảo chính lần hai. Dương Nhật Lễ bị truất ngôi và bắt giam, sau bị đánh chết. Giống như trường hợp vua Thiên Hưng nhà Lê sơ (Lê Nghi Dân), Dương Nhật Lễ tuy đã có thời gian làm quốc chủ, nhưng không được các bộ chính sử Đại Việt thời Trần–Hồ–Lê (trong đó bộ sách sớm nhất còn sót lại là Đại Việt sử ký toàn thư) công nhận là vua chính thống của nhà Trần.