Kinh tế ngầm
From Wikipedia, the free encyclopedia
Kinh tế ngầm là một khu vực kinh tế nơi mà tất cả các hoạt động thương mại được tiến hành mà không có sự kiểm soát, thống kê của cơ quan nhà nước (thuế, luật) hoặc các quy định thương mại. Khái niệm "Kinh tế ngầm" ở đây là để đối sánh với nền kinh tế công khai có thể thống kê được. Thuật ngữ này cũng thường được gọi là underdog, Kinh tế phi chính thức, Kinh tế chưa được quan sát, Kinh tế song song hoặc Kinh tế ma, chợ đen.
![]() | Xin hãy đóng góp cho bài viết này bằng cách phát triển nó. Nếu bài viết đã được phát triển, hãy gỡ bản mẫu này. Thông tin thêm có thể được tìm thấy tại trang thảo luận. |
Kinh tế ngầm gồm 5 nhóm:
- Hoạt động kinh tế bất hợp pháp: như buôn bán hàng cấm (ma tuý, vũ khí, hàng giả...), buôn lậu, buôn người, buôn bán nội tạng người, cờ bạc, hối lộ, tham nhũng, mại dâm...
- Hoạt động kinh tế ngầm: là các hoạt động kinh tế hợp pháp nhưng không được các doanh nghiệp khai báo với nhà nước (để trốn thuế); hoặc không được Nhà nước cho phép công bố (ví dụ như doanh thu, sản lượng của các nhà máy sản xuất vũ khí quốc phòng);
- Hoạt động kinh tế phi chính thức chưa được thống kê: là những hoạt động kinh tế hợp pháp nhưng quy mô nhỏ, không có hóa đơn chứng từ nên không thể thống kê đầy đủ (ví dụ: buôn bán vỉa hè, xe ôm, cắt tóc, bán hàng rong...)
- Hoạt động kinh tế tự sản, tự tiêu của hộ gia đình: là những hoạt động hợp pháp diễn ra trong nội bộ gia đình, ví dụ như nông dân tự trồng trọt, chăn nuôi rồi tiêu thụ nông sản ngay trong gia đình, không bán ra bên ngoài;
- Hoạt động kinh tế bị bỏ sót trong các chương trình thu thập dữ liệu thống kê: là những hoạt động hợp pháp mà cơ quan thống kê bỏ sót.
Đối với nhóm 2 tới nhóm 5, nhà nước thường cố gằng thống kê được chính xác nhất có thể và cộng vào GDP chính thức nhằm truy thu thuế, giúp chính phủ đề ra các chính sách kinh tế hợp lý. Riêng đối với nhóm 1 (Hoạt động kinh tế bất hợp pháp), số liệu về nhóm này thường được coi là tài liệu mật (chỉ có cơ quan cảnh sát được phép tiếp cận), không được công bố cho truyền thông và cũng không được cộng vào GDP (vì như vậy là gián tiếp hợp pháp hóa các hoạt động tội phạm có liên quan, đánh đồng tội phạm với người lao động hợp pháp, gây "nhiễu" thông tin trong việc quản lý xã hội, đồng thời gây ấn tượng xấu cho dư luận trong nước và quốc tế về tình hình an ninh trật tự của đất nước). Ví dụ: trong năm vừa qua, doanh số buôn bán ma túy và mại dâm của một nước được ước tính là 2 tỷ USD, nếu con số này được cộng vào GDP thì về mặt sổ sách, GDP của nước đó sẽ tăng thêm 2 tỷ USD. Trên giấy tờ thì đây là sự tăng trưởng kinh tế, nhiều người sẽ tưởng rằng đất nước đang đi lên, nhưng thực ra 2 tỷ USD này đã gây ra tác hại chứ không hề đem lại lợi ích cho xã hội, trong khi dư luận sẽ đánh giá rằng Chính phủ đã quản lý an ninh trật tự rất yếu kém nên mới để cho các hoạt động bất hợp pháp diễn ra với quy mô lên tới 2 tỷ USD mỗi năm.