![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/7042_lores-Ebola-Zaire-CDC_Photo.jpg/640px-7042_lores-Ebola-Zaire-CDC_Photo.jpg&w=640&q=50)
Bệnh do virus Ebola
sốt xuất huyết do virus ở người và các loài linh trưởng khác do virus Ebola gây ra / From Wikipedia, the free encyclopedia
Bệnh do virus Ebola (Ebola virus disease - EVD), còn được gọi là sốt xuất huyết Ebola (EHF) hay đơn giản là Ebola, là một bệnh sốt xuất huyết do virus ở người và các loài linh trưởng khác do virus ebola gây ra. Các dấu hiệu và triệu chứng thường bắt đầu từ hai ngày đến ba tuần sau khi nhiễm virut khi bị sốt, đau họng, đau cơ và đau đầu. Sau đó là các triệu chứng nôn, tiêu chảy và phát ban, cùng với chức năng của gan và thận giảm sút. Tại thời điểm này, một số người bắt đầu chảy máu cả bên trong và bên ngoài.[1] Bệnh có nguy cơ tử vong cao, giết chết 25% đến 90% những người mắc bệnh, với tỷ lệ trung bình khoảng 50%. Lý do chết thường là do huyết áp tụt thấp do mất máu và nước khi bệnh nhân xuất huyết, và thường xảy ra sau 6 đến 16 ngày sau khi các triệu chứng xuất hiện.[2]
Bệnh do virus Ebola | |
---|---|
Tên khác | Sốt xuất huyết Ebola (EHF), Ebola |
![]() | |
Hai y tá đứng cạnh Mayinga N'Seka, một y tá mắc virus Ebola tại Mabalo Lokela. N'Seka tử vong vài ngày sau đó. | |
Khoa/Ngành | Khoa truyền nhiễm |
Triệu chứng | Sốt, Đau họng, đau cơ, đau đầu, tiêu chảy, chảy máu[1] |
Biến chứng | Choáng do giảm thể tích[2] |
Khởi phát | Hai ngày đến 3 tuần sau khi [1] |
Nguyên nhân | Virus ebola lây qua tiếp xúc trực tiếp[1] |
Phương pháp chẩn đoán | Tìm virus, RNA, hoặc kháng thể trong máu[1] |
Chẩn đoán phân biệt | Sốt rét, bệnh tả, thương hàn, viêm màng não, sốt xuất huyết[1] |
Phòng ngừa | Phối hợp điều trị, xử lý thịt rừng[1] |
Điều trị | Điều trị triệu chứng[1] |
Tiên lượng | 25–90% tử vong[1] |
Virus lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với chất dịch cơ thể, chẳng hạn như máu từ người bị nhiễm bệnh hoặc các động vật khác.[1] Sự lây lan cũng có thể xảy ra do tiếp xúc với các vật phẩm gần đây bị nhiễm chất dịch cơ thể. Sự lây lan của bệnh qua không khí giữa các loài linh trưởng, bao gồm cả con người, đã không được ghi nhận trong cả phòng thí nghiệm hoặc điều kiện tự nhiên.[3] Tinh dịch hoặc sữa mẹ của một người sau khi hồi phục từ EVD có thể mang vi-rút trong vài tuần đến vài tháng.[4][5] Dơi ăn quả được cho là đối tượng mang mầm bệnh bình thường trong tự nhiên, có khả năng truyền virut mà không bị virus làm ảnh hưởng. Các bệnh khác như sốt rét, dịch tả, sốt thương hàn, viêm màng não và sốt xuất huyết do virus khác có thể giống với EVD. Các mẫu máu được xét nghiệm RNA virus, kháng thể virus hoặc cho chính virus để xác định chẩn đoán.[6]
Kiểm soát dịch bệnh đòi hỏi phải có các dịch vụ y tế phối hợp và sự tham gia của cộng đồng.[1] Điều này bao gồm phát hiện nhanh chóng, truy tìm dấu vết của những người đã tiếp xúc, tiếp cận nhanh chóng với các dịch vụ phòng thí nghiệm, chăm sóc những người bị nhiễm bệnh và xử lý người chết đúng cách thông qua hỏa táng hoặc chôn cất.[7] Các mẫu dịch cơ thể và mô từ những người mắc bệnh cần được xử lý cẩn thận. Phòng ngừa bao gồm hạn chế sự lây lan bệnh từ động vật bị nhiễm sang người bằng cách xử lý thịt thú rừng có khả năng bị nhiễm bệnh chỉ trong khi mặc quần áo bảo hộ và nấu chín kỹ thịt thú rừng trước khi ăn. Nó cũng bao gồm mặc quần áo bảo hộ thích hợp và rửa tay khi xung quanh người mắc bệnh. Một loại vắc-xin Ebola đã được phê duyệt tại Hoa Kỳ vào tháng 12 năm 2019.[8] Mặc dù không có điều trị được phê duyệt cho Ebola Tính đến năm 2019[cập nhật],[9] hai phương pháp điều trị (REGN-EB3 và mAb114) có liên quan đến kết quả cải thiện.[10] Những nỗ lực hỗ trợ cũng cải thiện kết quả. Điều này bao gồm liệu pháp bù nước qua đường miệng (uống nước ngọt và hơi mặn) hoặc truyền dịch tĩnh mạch cũng như điều trị các triệu chứng.