Remove ads
El Portogało el xe un stato de l'Europa meridional.
El confina sol co ła Spagna[22] a est.
Remove ads
El xe el stato pi osidental de l'Europa, dopo de l'Islanda.
Fasà su l'Oçeano Atlantego, co sérca 830 chiłòmetri de coste a sud e a òvest.
El so teritorio, el òcupa na fasa de teritorio łónga quaxi 600 km e larga 150/200 km che dai riłievi de ła Meséta spagnoła el va el va do fin a ła costa atlàntica.
El so teritorio, corisponde a l'antiga provinsia romana de Łusitania.
Favorìo da ła so particołar poxision inte el córso dei sècołi el ceo regno del Portogało el xe riesést a vadagnar na notévołe esperiénsa marinara che ła ghe a permetest de tacar su grando dominio cołonial, co posediménti in tuti i continenti, desfà sol na scianta manco de trénta ani indrìo.
Divixion aminitrative
El Portogało el xe divixo in 18 distreti (distritos) e 2 rejon tònome (regiões autónomas)[23].
Partecipasion a organixasion sovrastatatałi
El xe menbro de l'Union Europea, de ła Nato, del Conséjo de Europa, de l' OCSE e de l'Unione Europea Occidentale.
Łe sità prinsipałi
Łisbóna, ła cavedal ła xe tacada su ła riva destra del grando estuario del Tago (Tejo). Ła xe na beła e vivaxe sità dal caràtere mediteràneo nonostante ła sìe situada su l'Atlàntico. Ła ga grandi viałi albarai e quartieri che i se rànpega su łe cołine sircostanti, onde se leva na vexetasion lusurejante quaxi tropical. Łe do rive del Tago, che l'é largo quaxi un chiłòmetro, łe xe cołegae da do pónti: el xigantésco pónte del XXV Abril, in fer; e el longhìsimo (sérca 18 km) ponte Vasco de Gama. El porto de Łisbóna el xe el pi grando del paéxe e qua ghe xe anca qûalcheduna de łe prinsipałi industrie.
Oporto, situada su l'Atlàntico, inte ła part setentrional del paéxe, ła xe na sità sióra de òpare de art medievałi e rinasimentałi. Ła xe traversà dal fiume Douro e ła xe el prinzipal porto de inbarco dei vin portoghéxi, largaménte esportai in tut el móndo. El só séntro stòrico, l'antigo quartier de ła Ribeira el xe stà ciamà da l'UNESCO patrimonio de l'Umanità.
Coinvra, ła xe situada inte ła rejon de Beira [24], ła xe bagnada del fiume Mondégo. Tersa sità del paéxe, ła xe famóxa pa' ła só università, fondada inte el 1290, intra łe prime in Eoropa. A uncuò ła xe el pi grando çéntro universitario del Portogało e ła òspita , oltra che i studénti del liogo, anca 20 000 toxati e tóxe del resto del paéxe.
Braga, antica Bracara Augusta, ła xe na importante sità de ła rejon del Minho[25]. Ła xe na sità istorega e moderna, sede de na arsidiocexi.
Funchal, ła xe ła capital de ła rejon autonoma de Madeira.
Remove ads
El Portogało el ga na popołasion de 10 421 000 abitanti.
Ła densità mèdia ła xe de 110 ab./km². Łe xone pi popołae łe xe qûełe costiere setentrionałi e sentrałi.
El 7% sérca de ła popołasion conplesiva del paéxe, el xe formà da imigrai africani che i xe a trasferìo in Portogało da łe ex-cołonie [26] a partir dai anni setanta.
Quaxi tuti i abitanti i xe de rełijon catòłica.
Ła łéngua uficiale ła xe el portoghéxe, che l'apartegne al grupo de łe łéngue neołatine.
Ła mentałità e łe tradision del pòpol portoghéxe łe xe łigae a łe inumerévołi visénde stòreghe che łe ło ga vist a contato co tante culture difarénti e foreste.
Caraterìstghe in qualche rejon costiera, łe xe łe caxe in legne dei pescadori piturae a strise cołorae o łe caxe inbiancae co ła calsina co tóchi de cołori vivi o decorasion co piastrełe de majiòłica.
N'altro tipo de costruzion che oncora tira vanti xe i molini: ghe ne xe restà de pi in Portogalo che in ogni altra parte d'Europa. Sparsi in xiro par tuto el paese, ghe xe molini a vento e a aqua, tanti dei quali i va ancora.
Par via de feste tradizionai, la pi conosua la xe la corida, che in portogheze la se ciama "tourada". La version portogheze la se destingue de quela spagnola parché el toro nol vien mia copà drento ne l'arena, di fronte ai spetatori.
Tra i canti, el pi popolar el xe el fado: canto urbano conpagnà da la chitara e da la viola che l'esprime dei sentimenti de profonda malinconia.
Personałità
- poeti: Fernando Pessoa (1888-1935), Luis de Camões, Bocage, Miguel Torga (anca escritor), Sophia de Mello Breyner Andresen (1919-2004), Zeca Afonso (anca cantor).
- cantori: Amália Rodrigues (anca fadista), Dulce Pontes, Mariza, Misía, Paulo de Carvalho, Herminia Silva (fadista), Tonicha, Zeca Afonso (anca poeta).
- atori: Carmen Miranda (teatro e sinema), Laura Alves, Beatriz Costa.
- pintori: Vieira da Silva, Amadeo de Sousa Cardoso (anca scultor).
- scultori: Soares dos Reis, Amadeo de Sousa Cardoso (anca pintor).
Remove ads
monte Pico, inte łe ìzołe Azore
paezajo de ła rejon vinicoła de el alto Douro, patrimonio ONUESC
panorama de Porto
sentro istorego de Angra du Eroízmo, patrimonio ONUESC
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads