Mitołozia etrusca

Inte ła siviltà etrusca, a partir da'l VIII sècoło a.C. (faze orientałizante, caratarizada da'l contato co i cołoni greghi) łe divinità, che fin a chel momento łe jera consepìe come sénplisi entità da ła forma vaga ed inpresiza, łe asume n'aparensa antropomorfa. A se asiste, cusì, a ła nasita de un pantheon etrusco, costituìo pì che altro da divinità mutuade da ła mitołozìa grega, ma afiancàe anca da calche divinità indizena, o sia nasionałe, cofà cueła de Voltumna, che no ła cata nesuna corespondensa tra i dèi de l'Ołinpo.

Afresco etrusco rafegurante Tifone. Tonba de Tifone, Tarquinia.

Co i Etruschi i zera stài sotometesti a'l dominio de Roma, cuesta ła ghe n'a ga asorbìo anca ła mitołozìa. Tante de łe divinità ełencàe drioman, infati, A se ga integrà inte ła mitołozìa romana.

Ła trinità prensipałe ła ze conposta da Tinia, Uni e Menrva.

Parsonazi ed eroi

• Tagete
• Tyrrhenus
• Tarchon
• Telefo
• Demarato
• Porsenna

Po A ghe ze Utuzte, un viazador e cołonizador, che in època tarda el stà asosià ad Ulisse/Odisseo, ma che probabilmente el jera na sorta de eroe łigà a ła faze arcàega de viazi e cołonizasion etrusche inte'l baso Tireno e inte l'esplorasion de nove tere tra el IX e l'VIII sècoło a.C.^[1]

Bibliografia

• Gilda Bartoloni, La cultura villanoviana. All'inizio della storia etrusca, Carocci, 2003.
• Jean-René Jannot, Devins, dieux et démons : Regards sur la religion de l'Etrurie antique, Parigi, Editions Picard, 1998.
• Romolo Augusto Staccioli, Gli Etruschi. Un popolo tra mito e realtà, Roma, Newton Compton Editori, 2006. ISBN 88-541-0534-1.
• Nancy Thomson de Grummond, Erika Simon (eds.), The Religion of Etruscans, Austin, University of Texas Press, 2006.

Voxe corełae

• Mitołoxia
• Mitołoxa grega
• Mitołoxia romana