Nzulele

Muta wa vhavenda ndi une nzulele yawo ya katela khotsi, mme, vhana, vho makhulu, vho makhadzi na vho malume. Nga tshivenda nwana asi wa muthu muthihi ndi wa vhothe, vha muta, vha dzula tsini na vhothe henefho tshitshavhani.

Murado munwe na munwe wa mutani u na mushumo wa wo. Sa tsumbo vho Makhadzi mushumo wa vho ndi u tandulula thaidzo i fhio na i fhio ngomu mutani zwi tshi katela na u phasa ngeno makhotsimunene vha tshi lavhelesa kualutshele kwa vhana vha vha tukana na u nga ha fha mutani . Vhomakhulu vhone vha shuma u lela vhana na u vha gudisa milayo ya vhudifari na thompho. Izwi vha zwi ita nga u anetshela dzingano, dzithai na manwe maitele a sialala a no ita uri nwana a divhe vhubvo hawe.

Vhana vha gudiswa thonifho. Izwi zwi tutuwedzwa nga zwikolo zwa sialala kana ngoma dzine vhana vhothe vha tea u dzi tshina. Nwana wa musidza a tshi thoma u thanya uya musevhethoni, hafha ndi musi a tshi khadivha kha zwila zwine nga tshivenda ha pfi ndi thunga mamu. Musi atshi vha khomba ndi hune a iswa vhushani, ubva afho udo dzena kha tshikanda u swika kha ngoma ya ufhedzisela ya vhasidzana ya Domba.

Vhathannga vhone vhana ngoma dzavho naho vha tshinga diya musevhethoni na dombani. Muthannga uri ono aluwa a iswa kha ngoma ya musanda ine ya vhidzwa vhutamba vhutuka, fhedzi heyi ngoma a i tsheho. Ndi inwe ya ngoma dzine dza khou tea u vusuludzwa kha sialala la vhavenda.

Muthannga wa musiwana kha vhavenda ndi ene anoya hogoni kana murundi. Vhakolo vhone avha fumbi sa izwi i tshipfi a si ya vhavenda huno ndi ngoma i sili. Ipfi ndi ya sili sa izwi hu tshipfi yo wanala ubva kha dzinwe tshaka dzine dzi sivhe Vhavenda.

Vho-makhadzi, vhane vhavha khaladzi dza khotsi, kana khaladzi dza muthannga mutani wa vhavenda vhana mushumo muhulwane vhukuma. Vha dzhiiwa vhe vhone amba dzi fhele kana vhone mutandululi wa dzi thaidzo mutani. Nwana arali o khakha avhuya aya kha Vho-makhadzi zwofhela, zwo ralo-vho na kha muhulwane.

Vho makahadzi vha dovha hafhu vha dzhena kha tshipida tsha u mala mufumakadzi wa henefho mutani. Mufumakadzi ovhuyaho mutani nga kholomo dza vho makhadzi upfi ndi muvhuye.