Ў (kirill)

Ў — oʻzbek kirill alifbosining oʻttiz ikkinchi harfi. Til orqa, oʻrta keng, lablashgan unli tovushni ifodalaydi (ushbu unlining maʼno farqlovchi til oldi varianti ham ayni shu harf bilan ifodalanadi, yaʼni alohida belgiga ega emas). Qoʻllanishiga koʻra uncha faol boʻlmagan bu harf oʻzbekcha soʻzlarning asosan 1-boʻgʻinida uchraydi: oʻrdak, oʻrik, oʻroq, moʻgʻul, toʻgʻri, qoʻrqoq kabi; oʻzlashma soʻzlarda esa oxirgi boʻgʻinlarda ham qoʻllanishi mumkin: gulroʻ, obroʻ, roʻbaroʻ. Har qanday undosh bilan yonmayon kela oladi. Turkiy xalqlar, jumladan, oʻzbek xalqi uchun umumiy boʻlgan yozuvlarda oʻziga xos belgi-shakllarga ega.

Kirill alifbosi harfi Ў
Kirill yozuvi
А	Б	В	Г	Ґ	Д	Ђ
Ѓ	Е	(Ѐ)	Ё	Є	Ж	З
Ѕ	И	(Ѝ)	І	Ї	Й	Ј
К	Л	Љ	М	Н	Њ	О
П	Р	С	Т	Ћ	Ќ	У
Ў	Ф	Х	Ц	Ч	Џ	Ш
Щ	Ъ	Ы	Ь	Э	Ю	Я
Tarixiy harflar
(Ҁ)	(Ѹ)	Ѡ	(Ѿ)	(Ѻ)	Ѣ	Ꙗ
Ѥ	ІѢ	Ѧ	Ѫ	Ѩ	Ѭ	Ѯ
Ѱ	Ѳ	Ѵ	(Ѷ)	Ын
Noslavyan tillari harflari
Ӑ	Ӓ	Ә	Ӛ	Ӕ	Ԝ	Ғ
Ӻ	Ӷ	Ҕ	Ԁ	Ԃ	Ӗ	Ҽ
Ҿ	Ӂ	Җ	Ӝ	Ԅ	Ҙ	Ӟ
Ԑ	Ӡ	Ԇ	Ӥ	Ӣ	Ӏ	Ҋ
Қ	Ҟ	Ҡ	Ӄ	Ҝ	Ԟ	Ԛ
Ӆ	Ԓ	Ԡ	Ԉ	Ԕ	Ӎ	Ҥ
Ԣ	Ԋ	Ң	Ӊ	Ӈ	Ӧ	Ө
Ӫ	Ҩ	Ҧ	Ԥ	Ҏ	Ԗ	Ҫ
Ԍ	Ҭ	Ԏ	Ӳ	Ӱ	Ӯ	Ү
Ұ	Ҳ	Ӽ	Ӿ	Һ	Ҵ	Ӵ
Ҷ	Ӌ	Ҹ	Ӹ	Ҍ	Ӭ	Ԙ
Eslatma. Qavs ichidagi belgilar (mustaqil) harf maqomiga ega emas.

Bu atamaning boshqa maʼnolari ham mavjud. Qarang: Oʻ (maʼnolari).

Ў, ў — [o] tovushini aks ettiruvchi oʻzbek kirill alifbosining 30-harfi^[1], hozirgi oʻzbek lotin alifbosida unga oʻ harfi mos keladi. Bu harf lotin alifbosida okina (ʻ) belgisi bilan yoziladi.

Ў harfi yozilish shakli boʻyicha У harfini takrorlaydi, Й harfiga oʻxshab qisqa belgisi qoʻshilgan.

2003-yil sentabr oyida "Belorus yozuvi kunlari"ning oʻninchi nishonlanishida Polotskda Ў harfi sharafiga yodgorlik oʻrnatildi. Birinchi yodgorlik gʻoyasi koʻp yillar davomida badiiy bosma harflarni oʻrgangan belorus kaligrafi professor Pavel Semchenkoga tegishli.

«Ў» harfi boshqa kirill alifbolarida

• 1990-yillarda amalga kiritilgan belorus alifbosida qoʻllanadi.
• 1953-yilda kiritilgan dungan alifbosida qoʻllanadi.
• Osiyo eskimoslari alifbosida qoʻllanadi.
• 1970-yillar oxirlarida kiritilgan nivx kirill alifbosida qoʻllanadi.
• 1923-yildagi lotinlashtirishdan oldin osetin matnlarini ("shegron alifbosi" deb ataladigan) yozishda — qisman birinchi osetin gazetasi "Iron gazet"da qoʻllangan (1906).
• 1961—1964 yillarda (Qorachoy-Cherkesiyada 1970-yillargacha) qorachoy-bolqor kirill alifbosida qoʻllangan.
• 1989-yilda Ў harfini tatar alifbosiga kiritish rejalashtirilgan.

Kodlar jadvali

Kodlanishi	Registr	Oʻnlik kod	Oʻn oltilik- kod	Sakkizlik kod	Ikkilik kod
Yunikod (yaxlit)	Bosh harf	1038	040E	002016	00000100 00001110
	Kichik harf	1118	045E	002136	00000100 01011110
Yunikod (ajralgan)	Bosh harf	69403398	0423 0306	00410601406	00000100 00100011 00000011 00000110
	Kichik harf	71500550	0443 0306	00420601406	00000100 01000011 00000011 00000110
ISO 8859-5	Bosh harf	174	AE	256	10101110
	Kichik harf	254	FE	375	11111110
KOI 8 (ayr. var.)	Bosh harf	190	BE	276	10111110
	Kichik harf	174	AE	256	10101110
Windows 1251	Bosh harf	161	A1	241	10100001
	Kichik harf	162	A2	242	10100010

HTMLda Ў bosh harfini Ў yoki Ў kabi, ў kichik harfini esa — ў yoki ў kabi yozish mumkin.

Yana qarang

• Oʻ (harf)

Manbalar

1. Xojiyev A. P. Узбекский язык // Языки мира: Тюркские языки. — M.: Институт языкознания РАН, 1996. — С. 427. — (Языки Евразии).

Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan.