Denominatsiya

Denominatsiya (de va lot. nominatio — nom) — valyutaning barkarorligini oshirish va hisob-kitobni ixchamlashtirish maqsadida qogʻoz pul nominali (yozib qoʻyilgan qiymati)ni pasaytirish; eski pulni kursi (qadri) yuqori qilib belgilangan, nomi oʻzgarmagan yangi pulga maʼlum nisbatda almashtirish. Mamlakatdagi pul muomalasini tartibga solish tadbirlaridan biri, pul qadri pasayishini toʻxtatib qolish yoki susaytirish orqali pul tizimini sogʻlomlashtirish maqsadida amalga oshiriladi. D. muomalada boʻlgan pul mablagʻlari (kupyura, tanga)lar massasini birmuncha kamaytirish imkonini beradi.

D. amalga oshirilganda, odatda, narxlar, tariflar, ish haqi va b. ham shu nisbatda oʻzgartiriladi. Masalan, 1960-yilda Fransiyada oʻtkazilgan D. paytida eski frank yangi frankka 100:1 nisbatda almashtirilgan. Sobiq Ittifoqsa 1947 va 1961-yillardagi pul islohotlarida eski rubl yangi rublga 10:1 nisbatda almashtirilgan, lekin 1947-yili narxlar pulni almashtirish nisbatiga muvofiq oʻzgartirilmadi. 1961-yilda esa tovarlar narxi ham D.ga mos ravishda 10 marta kamaytirilgan.

Oʻzbekistonda 1994-yilda soʻm-kupon 1000:1 nisbatda soʻmga, Rossiyada 1997-yilda rubl 1000:1 nisbatda D. qilindi.

Adabiyot

• OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil