Muhammad Joʻqiy ibn Abdullatif

Muhammad Joʻqiy Mirzo (? – 1464, Hirot, Temuriylar imperiyasi) – temuriy shahzoda, Mirzo Ulugʻbekning nevarasi va Shohrux Mirzoning chevarasi.

Shohrux Mirzoning oʻgʻli Muhammad Joʻgiy Mirzo bilan adashtirib yubormang.

Muhammad Joʻqiy Mirzo
Temuriylar imperiyasi amiri
Tugʻilishi	nomaʼlum Temuriylar imperiyasi
Vafoti	1464-yil Hirot, Temuriylar imperiyasi
Dafn etilgan joy	1464-yil Hirot
Uy	Temuriylar
Otasi	Mirzo Abdullatif
Onasi	Shoh Sulton ogʻo
Dini	Islom

Hayoti

Mirzo Abdullatifning beshta oʻgʻlidan toʻrtinchisi. Onasi Shoh Sulton ogʻo, Abdullatifning yagona xotini. 1457-yilda Muhammad Joʻqiy va akasi Mirzo Ahmad hokimyatni qoʻlga olgan Abu Said Mirzoga qarshi bosh koʻtaradi. Aka-uka magʻlub boʻladi, Abu Said qoʻshini ular yashiringan Balx qal’asini egallaydi.

Muhammad Joʻqiy oʻzbek xoni va ammasi Robiya Sulton begimning eri Abulxayrxon huzuriga qochib ketadi va Abu Saidga qarshi kurashish uchun undan yordam soʻraydi. 1461-yilda oʻzbek qoʻshini bilan qaytgan Muhammad Joʻqiy Mirzo bir qator shaharlarni (Yassi, Toshkent, Sayram va boshqalar) egallaydi va Abu Saidning koʻplab amirlari uning tarafiga oʻtadi. Joʻqiy Mirzo Samarqand, Buxoro va boshqa bir nechta shaharlardan tashqari deyarli butun Movarounnahrni oʻz nazoratiga oladi.

Muhammad Joʻqiy Shohruxiyada qoʻnib topadi, oʻzbek qoʻshini uni tark etadi, Shohruxiya esa Abu Said tomonidan qamal qilinadi, biroq Xurosondagi ichki nizolar tufayli qamal bekor qilinadi. 1462-yil bahorida Abu Said yana Shohruxiyani qamal qilish uchun qaytadi va qamal 1462-yilning 14-oktyabriga qadar davom etadi. Qal’ada oziq-ovqat zaxiralari tugay boshlaydi va Muhammad Joʻqiy sharafli shartlar asosida taslim boʻladi. Avvaliga shartlar bajariladi, biroq Hirotga kelgach, qamoqqa olinadi va 1464-yilda oʻsha yerda vafot etadi^[1].

Manbalar

1. В.В. Бартольд Улугбек и его время