George V
From Wikipedia, the free encyclopedia
Jorj V (talaffuzi:Jorj Frederik Ernest Albert: 1865-yil 3-iyunda tugʻilgan 1936-yil 20-yanvar vafot etgan) Britaniya hukmronliklari qiroli va Hindiston imperatori boʻlgan. Buvisi Qirolicha Viktoriya davrida tugʻilgan. Jorj Uels shahzodasi Albert Edvardning ikkinchi oʻgʻli edi. 1877-yildan 1892-yilgacha Jorj Qirollik dengiz flotida xizmat qilgan. 1892-yil boshida akasi toʻsatdan vafot etgan keyin u toʻgʻridan-toʻgʻri taxtga oʻtirgan. 1901-yilda Viktoriya vafotidan soʻng Jorjning otasi Edvard VII taxtga oʻtirgan va Jorj Uels shahzodasi etib tayinlangan. 1910-yilda otasining oʻlimidan soʻng, u qirol imperatori boʻlgan. Jorj hukmronligi davrida sotsializm, kommunizm, fashizm, Irlandiya respublikachiligi va Hindiston mustaqillik harakatining yuksalishi kuzatgan. 1920-yillarning boshlarida oʻzining hududiy choʻqqisiga chiqqan Britaniya imperiyasining siyosiy manzarasini tubdan oʻzgartirgan. Birinchi jahon urushi (1914-1918-yil) natijasida uning birinchi amakivachchalari rossiyalik Nikolay II va germaniyalik Vilgelm II imperiyalari qulagan. Britaniya imperiyasi esa eng samarali darajada kengaygan. 1917-yilda Jorj Vindzor uyining birinchi monarxi boʻlgan. 1924-yilda birinchi Mehnat vazirligini tayinlangan. 1931-yildagi Vestminster Nizomi imperiya hukmronliklarini Britaniya Millatlar Hamdo‘stligi tarkibidagi alohida mustaqil davlatlar sifatida tan olingan. Jorj oʻzining keyingi hukmronligi davrida chekish bilan bogʻliq sogʻliq muammolaridan aziyat chekgan. 1936-yil yanvar oyida vafot etganidan keyin uning oʻrniga toʻngʻich oʻgʻli Edvard VIII kelgan. Oʻsha yilning dekabr oyida Edvard taxtdan voz kechgan.