![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Azokh_Cave4.jpg/640px-Azokh_Cave4.jpg&w=640&q=50)
Azix gʻori
Ozarbayjondagi g'or hamda arxeologik joy / From Wikipedia, the free encyclopedia
39.619189°N 46.988603°E / 39.619189; 46.988603
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Azokh_Cave4.jpg/640px-Azokh_Cave4.jpg)
Azix[1][2][3] yoki Azox gʻori[4][5][6][7] (ozar. Azıx mağarası - ayiq g'ori, qadimgi turkiycha azik - ayiq[8][9]) – ashel madaniyatiga mansub manzilgoh. Ozarbayjonning Xoʻjavend tumanidagi Azix qishlogʻi yaqinidagi[10][11] olti kamerali gʻor[12]. Kichik Kavkazning janubi-sharqiy qismida, Kuruchay daryosining chap qirgʻogʻida[12], dengiz sathidan taxminan 900 m balandlikda[12][4], Fuzuli shahridan 14 km shimoli-gʻarbda joylashgan. Ozarbayjondagi eng katta karst g'ori. Gʻor shimol va janubdan togʻ oldi oʻrmoni bilan oʻralgan. Oltita kirish qismi mavjud[13].
Azix g'orida ko'p qatlamli[10] manzilgoh - Ozarbayjondagi eng qadimiy odamzod yashagan maskan[5] va Yevrosiyoda[14] odamsimonlarning eng qadimgi izlari mavjud sobiq SSSR hududidagi ibtidoiy odamlarning eng qadimgi manzilgohi[15][12]. G‘ordan topilgan asboblarning yoshi kamida 700 ming yil ekani taxmin qilinadi[16]. Paleolit davri birinchi marta 1960 yilda ozarbayjonlik sovet arxeologi Mamedali Huseynov tomonidan topilgan[4]. Arxeologik qazishmalar davomida ikkita mustye va ikkita ashel madaniy qatlamlari topilgan[17]. G‘orda umumiy qalinligi 10-14 metr bo‘lgan 10 ta madaniy qatlam topilgan[12].
Yuqori ashel qatlamida qo'l boltalari, qo'pol qirg'ichlar va uchli nayzalar mavjud. Bu yerda, 1968-yilda azixantrop nomi bilan mashhur bo'lgan archantropning pastki jag'ining bo'lagi topilgan. Pastki qatlam qadimiyroqdir. Bu qatlamdan bolta, maydalagich va tosh asboblar topilgan[17]. Gʻorning oltinchi qatlami ostidan yoshi 700 ming yildan ortiq boʻlgan, Olduvay tipidagi shagʻal madaniyatini eslatuvchi[4][18] yoki Olduvay madaniyatiga oid[10] Kuruchay madaniyati ashyolari topilgan. O'sha paytda g'orda Homo habilis vakillari yashagan[19]. Ibtidoiy odamlarning g'orlari Kavkaz orqali tabiiy yo'lda joylashgan bo'lib, u orqali ilk odamsimonlar va hayvonlar Afrikadan Yevropa va Osiyoga ko'chib o'tishlari mumkin bo'lgan. G'orda uchta turdagi odamsimonlarning - Heidelberg odami, Neandertal odami va g'orda navbatma-navbat yashagan Homo sapiensning tarqoq qazilma qoldiqlari mavjud[20].