Armaniston — Tojikiston munosabatlari

Armaniston — Tojikiston munosabatlari — Armaniston va Tojikiston oʻrtasida ikki tomonlama diplomatik aloqalar. Armaniston masalalari Tojikistonda Turkmanistonning Ashxoboddagi elchixonasi orqali hal etiladi va Dushanbeda faxriy konsulligi mavjud. Armanistondagi Tojikiston masalalari Rossiya poytaxti Moskvadagi elchixona orqali hal qilinadi. Tojikistonda armanlarning kichik bir jamoasi mavjud boʻlib, Sovet Ittifoqi qulashi va Tojikistonda yuz bergan keyingi fuqarolar urushidan keyin koʻplab arman aholi mamlakatni tark etishgan.

Armaniston — Tojikiston munosabatlari

Armaniston	Tojikiston

Tarix

Birinchi armanlar 1930-yillarda Tojikistonga kelgan deb faraz qilinadi^[1]. 1990-yillarning boshlarida koʻplab Armanistonga qarshi xurofot paydo boʻldi, masalan 1990-yilgi Dushanbedagi tartibsizliklar vaqtida arman qochqinlari uy-joy yetishmovchiligi paytida bepul uy-joy olishadi degan asossiz mish-mish tufayli paydo boʻlgan janjal^[2].

Diplomatik munosabatlar 1992-yil 12-oktabrda oʻrnatildi. Diplomatik munosabatlar uchun taʼsis hujjati — Tojikiston Respublikasi va Armaniston Respublikasi oʻrtasidagi Doʻstlik va Hamkorlik shartnomasi imzolangan^[3].

Madaniy aloqalar

Ayni paytda mamlakatda 1989-yilda Dushanbeda tashkil etilgan Mesrop Mashtots Armaniston Jamiyati deb nomlangan bitta Arman madaniy birlashmasi mavjud. Uni Tojikiston SSRda xizmat koʻrsatgan murabbiy Telman Gurgen Voskanyan 20 yil davomida tashkil etgan va boshqargan^[4]. Arman maktabi va raqs ansambli 2009-yilda tashkil etilgan^[5].

Iqtisodiy aloqalar

Tojikiston va Armaniston oʻrtasidagi iqtisodiy munosabatlarni muvofiqlashtiruvchi savdo-iqtisodiy hamkorlik boʻyicha tojik-arman hukumatlararo komissiyasi mavjud. 1994-yilda tashqi savdo aylanmasi hajmi 239 ming AQSh dollarini tashkil etgan. 2000-yilda savdo aylanmasi atigi 1000 dollarni tashkil etdi^[6]. 2014-yilda mamlakatlar oʻrtasidagi tovar ayirboshlash hajmi qariyb 1 million AQSh dollarini tashkil etgan^[7].

Davlat tashriflari[8]

Armanistondan Tojikistonga prezident tashriflari

• Prezident Robert Kocharyan (2002-yil aprel)^[9]
• Tashqi ishlar vaziri Vartan Oskanian (2003-yil aprel)^[10]
• Prezident Serj Sargsyan (2011-yil avgust)^[10]
• Prezident Serj Sargsyan (2015-yil sentabr)^[10]

Tojikistondan Armanistonga prezident tashriflari

• Prezident Imomali Rahmon (2003)^[11]
• Prezident Imomali Rahmon (2004)^[10]
• Prezident Imomali Rahmon (2005)^[12]
• Prezident Imomali Rahmon (2010)^[10]
• Prezident Imomali Rahmon (2017)^[13][14]

Manbalar

1. Машуров, Гарун (June 2004), „Армяне в Таджикистане/Armenians in Tajikistan“, Ноев Ковчег, № 76, 2011-10-02da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2009-06-17 {{citation}}: More than one of |archivedate= va |archive-date= specified (yordam); More than one of |archiveurl= va |archive-url= specified (yordam)
2. „Russians, Other Slavs, Jews, Germans, and Armenians“, Language and Ethnicity Issues in Tajikistan, Open Society Institute, 1997, 1997-06-06da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2021-04-29 {{citation}}: More than one of |archivedate= va |archive-date= specified (yordam); More than one of |archiveurl= va |archive-url= specified (yordam)
3. „Relations of Tajikistan with Armenia“. Ministry of foreign affairs of the Republic of Tajikistan.
4. Media, Noev Kovcheg „Таджики и армяне“ (ru). noev-kovcheg.ru. Qaraldi: 2021-yil 19-fevral.
5. „Diaspora - Tajikistan“ (en). diaspora.gov.am. Qaraldi: 2021-yil 19-fevral.
6. Зафар Саидов. Внешняя политика Республики Таджикистан на современном этапе (1992-2005 г.г.). Авасто, 2006 — 351-bet.
7. „Таджикистан“. Официальный сайт Министерства иностранных дел Республики Армения. 2011-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 11-yanvar.(WebCite saytida 2011-09-29 sanasida arxivlangan)
8. „Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон“. Mfa.tj. Qaraldi: 14-yanvar 2019-yil.
9. „В Душанбе прибыл президент Республики Армения“. Кавказский Узел. Qaraldi: 2017-yil 20-avgust.
10. „Tajikistan - Bilateral Relations - Ministry of Foreign Affairs of Armenia“ (en). Mfa.am. 2017-yil 25-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 20-avgust.(Wayback Machine saytida 2017-09-25 sanasida arxivlangan)
11. „В Ереван с официальным визитом прибывает Президент Таджикистана“. Panarmenian.net (24-noyabr 2003-yil). Qaraldi: 2016-yil 11-yanvar.
12. „Президент РТ Э. Рахмонов посетил сегодня с кратким визитом Армению“. ИА «Азия-Плюс» (15-noyabr 2005-yil). 2016-yil 23-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 11-yanvar.
13. „Sargsyan: Relations between Armenia and Tajikistan are entering new level“ (en). News.am. Qaraldi: 2017-yil 20-avgust.
14. „President of Tajikistan had an official visit to Armenia“ (en). Frontnews.eu. Qaraldi: 2017-yil 20-avgust.