Транс'європейська сутурна зона
З Вікіпедії, вільної енциклопедії
З Вікіпедії, вільної енциклопедії
Транс'європейська сутурна зона (TESZ) — межа між докембрійським Східноєвропейським кратоном та фанерозойськими орогенами Південно-Західної Європи. Зона прямує від Північного до Чорного моря. Північно-західна частина зони була створена зіткненням Авалонії та Балтії/Східноєвропейського кратону у пізньому ордовику. Південно-східна частина зони, нині значною мірою прихована глибокими осадовими басейнами, розвинулася внаслідок Варисці́йського та Альпійського орогенезу.
Різні гілки TESZ мають різні назви:
Оскільки південно-східна частина TESZ (Лінія Тейсейра — Торнквіста) є відносно добре обмеженою, північно-західна частина має поділ на численні шви та розломи, які прямують з напрямку Північного моря та сутури Япет, яка прямує між Скандинавськими та Шотландськими каледоніди. Має такі лінійні ознаки (відсортовані з північного сходу):
Поверхня Мохоровичича під віялом Торнквіста має потужну топографію з глибинами, що змінюються між 26 і 48 км. TESZ почав формуватися під час каледонської орогенії як мікроконтинент або ряд террейнів авалонського походження, об'єднаних з Балтією. Вважають, що розломи продовжували формуватися до пізнього палеозою.[6]
Лінія Тейсейра — Торнквіста, прямує від Померанії на Балтійському морі до Добруджі на Чорному морі, відома насамперед з геофізичних досліджень. Моделі сейсмічних даних і гравітації дозволяють порівняти товщину кори, від 28–35 км до поверхні Мохоровичича на захід від сутури і 42–47 км на схід від неї. Вважають, що сутура похована під товстими верхніми палеозойськими та мезозойськими відкладеннями та розташована далі на захід, ніж зазначено історичними поверхневими спостереженнями.[7]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.