Açeh
From Wikipedia, the free encyclopedia
Açeh (İndoneziyçä Aceh], a-TÇEH) ul İndoneziäneñ maxsus töbäge (daerah istimewa), Sumatra utırawınıñ tönyaq qırıyında. Töbäkneñ tulı iseme Nanggröe Aceh Darussalam. İseme Acheh, Atjeh, Achin, Açeh formasında oçratıp bula.
Elekke zamanda Açeh bäysez bulğan. Bäysezlegen saqlanıp tırışqanda Açeh'lelär Holland kolonistlarına häm İndoneziä xakimiätenä qarşılıq kürsätälär. Açeh'neñ tabiğät baylıqları şaqtıy zur, Açeh gaz yatmaları dönyanıñ iñ zurısıdan berse. Başqa İndoneziä belän çağıştırğanda Açeh dini konservatizm belän ayırılıp tora. Açeh 2004. yılğı Hind Okeanı cirteträweneñ epitsentrenä in yaqındağı cir buldı. Cirteträw tudırğan tsunami könbatış yarnı ağızıp alıp kitte, başqalası Banda Aceh zıyan kürgän toraq punktlarda da. 130,000 - 238,000 keşe häläq yä xäbärsez yuğalğan, 500,000 öysez qalğan. Şundıy xäl näticätendä cirle separatist xäräkäte Gerakan Açeh Merdeka (GAM), yä Azat Açeh Xäräkäte, İndoneziä xakimiäte belän Finlandiä prezidente Martti Ahtisaari aradaşlıq itkändä 2005. yılnıñ 15 avgustta solıx kileşüenä imza quyalar.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Aceh-Karte.png/320px-Aceh-Karte.png)