Розалия Хладек

Розалия Хладек (алман. Rosalia Chladek, 21 май 1905, Брно, Богемия таҗы җирләре — 3 июль 1995, Вена) — Австрия биючесе, хореографы^[5] һәм педагог. XX гасырның заманча биеүе буенча иң күренекле Аурупа вәкилләренең берсе^[6]. Аның укыту стиленә ярашлы, «Бию — хәзерге заман педагогикасы» курсы элеккегечә Венаның шәхси музыка һәм сәнгать университетында һәм халыкара учреждениеләрдә укытыла

Розалия Хладек
Туган телдә исем	алман. Rosalia Chladek
Туган	21 май 1905(1905-05-21)[1][2][3][…] Брно, Земли Чешской короны[d], Цислейтания[d], Аустрия-Маҗарстан[4]
Үлгән	3 июль 1995(1995-07-03)[1][2][3][…] (90 яшь) Вена, Австрия[4]
Күмү урыны	Венаның үзәк зираты[d]
Ватандашлыгы	Чехословакия
Һөнәре	музыка педагогы, хореограф, балет артисты, биюче
Розалия Хладек Викиҗыентыкта

Биографиясе

Розалия Хладек 1905 елның 21 маенда Австро-Венгриянең Брно шәһәрендә туган.

Брнода композитор Маргарет Каллаб (Kallab Margarete) мәктәбендә укый.

1921—1924 елларда Дрезден янында 1911 елда Адлерда оештырылган Эмиль Жак-Далькрозның музыка һәм ритм институтында укый. Укытучыларының берсе Валерия Кратина була. 1925 елда мәктәп белән бергә Люксембургка күчеп килә.

Хеллерау-Люксембургта (Hellerau Schule-Laxenburg, 1925—1939) курс алып бара^[7], аның укучылары Менчинская Янина (Janina Mieczyńska)^[8] һәм Хорс Мария була^[9]. 1925 елда «Путь к силе и красоте» фильмында төшә, анда төрле тигез хәрәкәтләр һәм сикерүләр башкара.

Венада пианист һәм композитор Артур Кляйнер белән тыгыз хезмәттәшлек итә.

1932 елда Парижда халыкара хореографлар конкурсында наградага лаек була (биюнең халыкара архивы оештыра). 1933 елда Варшавада ялгыз биюнең халыкара конкурсында икенче бүләген ала (беренче — Рут Сорель)^[10].

1941 елда Германияда Доротея Гюнтер, Ютта Кламт, Лотта Верник, Мэри Вигман һәм Густав Фишер-Климт белән бергә укытучылар өчен күпләп биюнең укыту программасын төзей^[11].

Музыка һәм башкару осталыгының Вена университеты профессоры була.

1995 елның 3 июлендә Венада 90 яшендә вафат була. Венада Үзәк зиратта җирләнә.

Хәтер

Австрия театр музеенда фотосүрәтләрнең зур коллекциясе, шулай ук Розалия Хладекның театр костюмнары саклана, аларны күнегү буенча бию тәнкыйтчесе Андреа Аморт шөгыльләнә^[12].

Вена шәһәренең шәхси музыка һәм сәнгать университетында мәгълүмат җыю һәм уку өчен Розалия Хладекның халыкара җәмгыяте (Internationalen Gesellschaft Rosalia Chladek, IGRC) мирасы калган, ул 1972 елда оештырылган. Зур мирасы булып, башкалар арасында, Розалия Хладекның билгеле коллегалары белән хатлашуын, шулай ук аның эшләре турында материаллардан тора, кыйммәтле күзәтүләр һәм программалар җыентыклары бар^[7].

Розалия Хладекның 1960—1970 елларда актриса Елена Полевицкая белән язышкан хатларының бер өлеше Россия дәүләт әдәбият һәм сәнгать архивында саклана^[13].

Розалия Хладек исемен Венада урам йөртә (Rosalia-Chladek-Gasse).

Искәрмәләр

1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.

   https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912https://wikidata.org/wiki/Track:P268https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837
2. Theaterlexikon der Schweiz / Hrsg.: A. Kotte

   https://wikidata.org/wiki/Track:Q2416247https://wikidata.org/wiki/Track:Q16509116https://wikidata.org/wiki/Track:P1362
3. FemBio database

   https://wikidata.org/wiki/Track:P6722https://wikidata.org/wiki/Track:Q61356138
4. Gadzinski A. KALLIOPE Austria: Frauen in Gesellschaft, Kultur und Wissenschaft — Wien: Bundesministerium für Europa, Integration und Äußeres, 2015. — ISBN 978-3-9503655-5-9

   https://wikidata.org/wiki/Track:Q1741https://wikidata.org/wiki/Track:Q110290934https://wikidata.org/wiki/Track:Q642938https://wikidata.org/wiki/Track:Q110290935
5. Хладек Розалия. Российский государственный архив литературы и искусства. Дата обращения: 20 марта 2021.
6. Ганюшина, Катя. История современного танца. dancerussia.ru (23 мая 2017). Дата обращения: 20 марта 2021.
7. Rosalia Chladek - Erschließung und Beforschung des Nachlasses. Theatermuseum.
8. «Польские артистки танцевального авангарда. Истории и реконструкции», ред. Иоанна Шимайда. Culture.pl.
9. Maria Hors passed away. Hellenic Olympic Committee. әлеге чыганактан 2021-04-15 архивланды. 2021-04-25 тикшерелгән.
10. Балетные конкурсы//Большая российская энциклопедия [Электронный ресурс].— 2016.
11. Конаев, Сергей Запись тела и тело записи// Театр: журнал.— 2015.— №20.
12. Rosalia Chladek - Erschließung und Beforschung des Nachlasses (нем.).
13. Хладек Розалия