From Wikipedia, the free encyclopedia
Панк-рок (ингл. Punk rock) — 1970 еллар уртасында АКШ, Бөекбритания һәм Австралия территориясендә формалашкан рок-музыка жанры. Жанрның башлангычы 1960 еллардагы гараж рогыннан, шулай ук хәзерге вакытта протопанк буларак билгеле булган башка музыкаль формалардан килә. Жанр вәкилләре үзләрен 1970 еллардагы мейнстрим рокның помпезлыгына каршы куйганнар: кагыйдә буларак, панк-төркемнәр кыска, бик динамик җырлар яздырганнар, аларда кискен көйләр һәм тупас вокал, аппаратураның минималь җыелмасы, шулай ук истеблишментка каршы юнәлдерелгән социаль һәм сәясәтләштерелгән текстлар бар.
| Панк-рок | |
|---|---|
 1977 елда Sex Pistols төркеме | |
| Юнәлеш: | рок |
| Чыганаклары: | рок-н-ролл, хард-рок, рокабилли, глэм-рок, протопанк, гараж рогы, паб-рок, сёрф-рок, ска |
| Башлану вакыты һәм урыны: | 1974—1976 (АКШ һәм Бөекбритания) |
| Чәчәк ату чоры: | 1976—1979 |
Панкның төп үзенчәлекләренең берсе DIY-идеология булган; күп кенә башкаручылар үз язмаларын үзләре продюсерлык итә һәм аларны үз көчләре белән яки бәйсез лейбллар аша тараткан.
Уйный белүдән бигрәк уйнау теләгенә басым ясала.
Панк-рокның беренче дулкыны агрессив заманча иде[1].
Жанр тиз арада техник аңлаешлылык һәм DIY-идеология хисабына иярченнәр алган. Панк-рокның барлыкка килүенә 1970 еллар башында Британия паб-рогы ярдәм иткән, ул кечкенә концерт мәйданчыклары челтәрен үстергән, мәсәлән, паблар, анда мейнстримле булмаган төркемнәр чыгыш ясый алган[2]. Шулай ук бу жанр бәйсез тавыш яздыру лейбллары идеясенең катализаторы була. Аларда беренче язмалар аз үзкыйммәт өчен чыгарыла. Паб-рок-төркемнәр гастрольләр туры оештырганнар һәм үз материалларын аз тираж белән чыгарганнар[2]. Башта DIY панк-рок-этикасы күп кенә мейстримле рок-төркемнәрнең музыкаль помпезлыгы һәм башкару осталыгы белән кискен контрастта була[аңлатма 1][3]. Джон Холмстром фикеренчә, панк-рок «югары музыкаль күнекмәләргә ия булмаган, әмма музыка аша үз-үзен белдерү ихтыяҗына мохтаҗ булган кешеләр өчен рок-н-ролл» булган[4]. 1976 елның декабрендә инглиз фэнзины Sideburns өч аккорд танылган иллюстрациясе бастыра, ул «бу аккорд, бу башка, ә бу өченче. Хәзер төркем төзе»[5][6][7][8][9].
Британия панк-рогының кайбер әйдәп баручы фигуралары хәзерге заманның мейнстримле рок һәм аның белән бәйле поп-мәдәниятен генә түгел, ә үзләренең атаклы элгәрләрен дә кире какканнар[10]. Бер ел элек Британиядә «Year Zero» шигаре астында панк-рок-инкыйлап башлана, ул музыка һәм мәдәнияттә элек булган бар нәрсәне «нульгә төшерүне» күздә тота[11]. Әмма ностальгия темасы танган, күп кенә панк башкаручылар нигилистик фәлсәфә тарафдарлары булалар[12].
«Исерек» (ингл. «drunk punks») һәм «йортсыз-җирсез панклар» (ингл. «gutter punks») арасында «ирекле читләшү» идеологиясе таралган булган. Бу панк хәрәкәтендә уңай, азатлык мәгънәсе тапкан Crass кебек коллективларның «сул радикаль утопизмына» каршы килгән[13].
The Clash төркеменең фронтмены Джо Страммер панкның бәйләүче фәлсәфәсен болай дип тасвирлаган: «Панк-рок безнең ирегебез булырга тиеш. Без теләгәнне эшләргә тиеш»[14].
Панк субкультурасында аутентиклык мәсьәләсе бик мөһим — «позёр» дигән кимсетү термины панк белән ассоциацияләнгән һәм аның стилистик атрибутларын кабул иткән, әмма аның төп кыйммәтләрен һәм фәлсәфәсен аңламаган кешеләргә карата кулланыла.
Панк-рокның тамырлары 1950нче елларда күренә башлый. Ул вакытта гади һәм агрессив музыканы "гараж рогы" төркемнәре җырлаган. Аларны прото-панк дип атыйлар. Иң беренче панк төркем итеп Ramones санала.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
