Буэнос-Айрес

Буэнос-Айрес, Буйныс-Айрыс^[15] (исп. Buenos Aires, тәрҗемә - "Яхшы Җилләр") — Аргентина башкаласы. Аргентинаның иң зур шәһәре, төп мәгърифәт үзәге.

Буэнос-Айрес
Lua хатасы: expandTemplate: template "lang-es-419" does not exist.
Байрак[d]	Илтамга[d]
Нигезләнү датасы	11 июнь 1580[1]
Рәсми исем	Ciudad Autónoma de Buenos Aires һәм Ciudad de Buenos Aires[2]
Кушамат/тәхәллүс	La reina del Plata һәм Baires
ХФӘ билгесе	ˈbwenos ˈajɾes
... хөрмәтенә аталган	Our Lady of Bonaria[d]
Демоним	porteño, Bonaerano, Portègne[3], Buenos-airienne[3], Buenos-airien[3], Buenos Airesli һәм portegni
Дөнья кисәге	Америка
Дәүләт	Аргентина[4][5]
Нәрсәнең башкаласы	Аргентина, Рио-де-ла-Плата[d] һәм Көньяк Америка берләшкән провинцияләре (1810-1830)[d]
Административ-территориаль берәмлек	Аргентина
Сәгать поясы	UTC−03:00 һәм America/Argentina/Buenos_Aires[d][6]
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы	Ла-Плата[d]
Табигый-георафик объект эчендә урнашкан	Большой Буэнос-Айрес[d]
Геомәгълүматлар	Data:Argentina/Ciudad de Buenos Aires.map
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы	глава правительства Буэнос-Айреса[d]
Хөкүмәт башлыгы	Йорге Макри[d]
Канунбирү органы	Законодательное собрание Буэнос-Айреса[d]
Әгъзалык	Креатив шәһәрләр челтәре[d]
Халык саны	3 121 707 (2022)[7][8]
Административ бүленеше	Коммуна 4[d], Comuna 5[d], Коммуна 7[d], Comuna 8[d], Comuna 9[d], Comuna 10[d], Comuna 12[d], Comuna 13[d], Comuna 14 (Buenos Aires)[d], Comuna 15[d], Comuna 11[d], Comuna 2[d], Коммуна 1[d], Comuna 3[d] һәм Comuna 6[d]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	25 метр
Кардәш шәһәр	Берлин, Сан-Паулу[9], Афин, Белград, Билбао, Богота, Бразилиа, Кадис, Димәшкъ, Җенова, Гуадикс (шәһәр), Тел-Әвив, Каһирә, Киев[10][11], Лима, Мадрид, Маями, Монтевидео, Мәскәү, Наполи, Осака, Овьедо, Пекин, Прага, Рио-де-Жанейро, Роттердам, Сантьяго, Санто-Доминго[d], Сеул, Севилья, Тулуза, Виго, Варшау, Кальяри, Милан, Лукка, Бергамо, Агриҗенто, Палермо, Альмерия, Барселона, Саламанка, Санта-Крус-де-ла-Пальма, Сантьяго-де-Компостела, Бәйрут, Медельин, Порту-Алегри, Мехико, Кейптаун, Истанбул, Лиссабон, Чимботе, Лондон, Ньюарк, Оһайо, Оттава, Кито, Загреб, Әндәлүс, Базиликата, Калабрия, Санкт-Петербург[12], Ереван, Серра-Рикко, Барранкилья, Рамалла[d], Ла-Пас һәм Кошитсе
Моның хуҗасы	Teatro General San Martín[d] һәм Q20506828?
Нәрсә белән чиктәш	Буэнос-Айрес провинциясе
Алыштырган	Q16609535?
Кулланылган тел	испан теле
Бүләкләр	City of Design[d] (2005) [13]
Телгә алынган хезмәтләр	Civilization V[d]
Мәйдан	203,3 ± 0,1 км²
Почта индексы	C1000-14xx
Рәсми веб-сайт	buenosaires.gob.ar​(исп.)
Ачык мәгълүматлар порталы	Buenos Aires Data[d]
Феноменның икътисады	economy of Buenos Aires[d]
Беренче язма телгә алу	1536
Социаль медиаларда күзәтүчеләре	1 941 820 һәм 119 000 ± 999[14]
Җирле телефон коды	011
Монда җирләнгәннәр төркеме	[d]
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме	[d]
Объектның күренешләре өчен төркем	[d]
Буэнос-Айрес Викиҗыентыкта

Халык саны — 2 891 082 кеше (2010).

Тарих

Шәһәр ике тапкыр салынган. Беренче тапкыр Педро де Мендоса 1536 елда нигезләгән. 1541 елда индеец һөҗүме нәтиҗәсендә шәһәр яндырып бетерелгән.

1580 елда Хуан де Гарай шәһәрне яңадан сала. Башта шәһәр Перу патшалыгына кергән.

1776 елда Буэнос Айрес яңа нигезләнгән Рио-де-ла-Плата Вице-Патшалыгы башкаласы булган.

1806 елда Британнар гаскәрләре тарафыннан басып алынган.

1810 елда - Май инкыйлабы нәтиҗәсендә Испания идарәчесе бәреп төшерелгән, Аргентина беренче милли хөкүмәте - Беренче Хунта - төзелгән.

20 гасырда шәһәр - мөһаҗирлек үзәгенә әверелгән.

1913 Көньяк Американың беренче метро төзелеше башланган.

1978 елда Бөтендөнья футбол чемпионаты үткәрелгән.

Глобальлек мәгънәсе буенча Көньяк Американың төп шәһәре (2012).

Сылтамалар

• Рәсми сайт(исп.)

Commons

Викиҗыентыкта бу тема буенча

медиафайллар тупланмасы

1. RESOL-2020-409-APN-MSG
2. (unspecified title)

   https://wikidata.org/wiki/Track:Q5784687
3. http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
4. archINFORM — 1994.

   https://wikidata.org/wiki/Track:P5383https://wikidata.org/wiki/Track:P5604https://wikidata.org/wiki/Track:P12149https://wikidata.org/wiki/Track:Q265049https://wikidata.org/wiki/Track:P5573https://wikidata.org/wiki/Track:P5508
5. Directory of Open Access Journals — 2003.

   https://wikidata.org/wiki/Track:Q1227538https://wikidata.org/wiki/Track:P5115
6. https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/southamerica
7. 2022 Argentina census

   https://wikidata.org/wiki/Track:Q110918234
8. https://censo.gob.ar/wp-content/uploads/2023/11/CNPHV2022_RD_Indicadores-demogrA%C2%A1ficos.pdf
9. http://legislacao.prefeitura.sp.gov.br/leis/lei-14471-de-10-de-julho-de-2007
10. https://old.kyivcity.gov.ua/files/2018/2/15/Mista-pobratymy.pdf
11. https://kyivcity.gov.ua/kyiv_ta_miska_vlada/pro_kyiv/mista-pobratimi_z_yakimi_kiyevom_pidpisani_dokumenti_pro_poridnennya_druzhbu_spivrobitnitstvo_partnerstvo/
12. https://kvs.gov.spb.ru/en/agreements/
13. https://en.unesco.org/creative-cities/creative-cities-map
14. Интерфейс программирования приложения YouTube

    https://wikidata.org/wiki/Track:Q8056784
15. «Jaꞑalif» журналы, 1928-1929