Донецк (рус. Донецк, укр. Донецьк [Донэцьк]) — Украина көньяк-көнчыгышында урнашкан шәһәр. Украинаның икътисади, мәдәни, сәяси үзәкләренең берсе.
| Донецк | |
| укр. Донецьк рус. Донецк | |
| Байрак[d] | Илтамга[d] |
 | .svg) |
| Нигезләнү датасы | 1869 |
|---|---|
 | |
| Рәсми исем | Донецьк[1] |
| ... хөрмәтенә аталган | Джон Джеймс Юз[d], Иосиф Сталин һәм Шәмәли Тынык |
| Нигезләүче | Джон Джеймс Юз[d] |
| Рәсми тел | украин теле |
| Дәүләт |
 Украина |
| Нәрсәнең башкаласы | Донецкий район[d], Донецкая городская община[d] һәм Донецк өлкәсе |
| Административ-территориаль берәмлек | Донецкая городская община[d] |
| Сәгать поясы | UTC+02:00 һәм UTC+03:00 |
| Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы | Кальмиус[d] |
| Территориясенә дәгъва итә | Россия |
| Хөкүмәт башлыгы | Кулемзин Алексей Валерьевич[d][2] |
| Халык саны | 901 645 (2022)[3] |
| Административ бүленеше | Ворошиловский район[d], Будённовский район[d], Калининский район[d], Киевский район[d], Кировский район[d], Куйбышевский район[d], Ленинский район[d], Петровский район[d] һәм Пролетарский район[d] |
| Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 169 ± 0 метр |
| Кардәш шәһәр | Тронһейм, Вилнүс[4][5], Таранто, Бохум[6][7], Шеффилд, Шарлеруа, Питтсбург, Мәскәү, Нарва, Катовитсе, Ростов-на-Дону, Кутаиси[d], Батум[8][9], Гомель, Акмәсҗит[10], Улан-Удэ[11], Филибә[d][12], Острава һәм Курск[13] |
| Мәйдан | 358 км² |
| Почта индексы | 283000–283497 һәм 83000–83497 |
| Рәсми веб-сайт | gorod-donetsk.com(рус.) |
 | |
 | |
.png) | |
| Феноменның икътисады | экономика Донецка[d] |
 | |
.jpg) | |
| Җирле телефон коды | 622 һәм 623 |
| Номер тамгасы коды | AH |
| Монда җирләнгәннәр төркеме | [d] |
| Объектның күренешләре өчен төркем | [d] |
 | |
 Донецк Викиҗыентыкта | |
Донецк өлкеседә күп татарлар яши. Донецк hәм Донецк өлкәсенең үзәк мәчете — Әхәт Җәми.
География
Шәһәр Донбасс үзәгендә, Азак диңгезеннән 95 километр төньяграк урнашкан. Шәһәр аша дүрт елга ага: Кальмиус, Бахмутка, Асмоловка һәм Черепашкина.
| Донецкидан эре шәһәрләр кадәр ераклыгы (автоюллар буенча) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Санкт-Петербург ~ 1776 км Киев ~ 730 км Полтава ~ 398 км | Мәскәү 1023 км Харьков ~ 293 км | Сарытау ~ 910 км Луганск ~ 152 км | |||||||
 Варшава ~ 1562 км  Брүссел ~ 2814 км Илбау ~ 1176 км Днепр ~ 250 км |  | Красный Луч ~ 102 км Волгоград ~ 620 км | |||||||
 Бүкрәш ~ 1258 км Әдис ~ 730 км Симферополь ~ 547 км | Мариуполь ~ 113 км | Ростов-на-Дону ~ 253 км Новороссийск ~ 648 км  Бакы ~ 1544 км | |||||||
Климат
| Донецк климаты | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Күрсәткеч | Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
| Абсолют максимум, °C | 13,0 | 16,0 | 21,3 | 31,0 | 34,6 | 38,0 | 37,8 | 40,0 | 33,9 | 32,7 | 20,5 | 15,0 | 40,0 |
| Уртача максимум, °C | −1,3 | −0,9 | 5,3 | 14,5 | 20,9 | 24,8 | 27,3 | 26,8 | 20,7 | 13,1 | 8,5 | −0,3 | 13,3 |
| Уртача температура, °C | −4 | −3,9 | 1,6 | 9,5 | 15,5 | 19,3 | 21,6 | 20,9 | 15,4 | 8,8 | 3,7 | −2,8 | 8,8 |
| Уртача минимум, °C | −6,7 | −7 | −2,1 | 4,6 | 10,0 | 13,8 | 15,9 | 15,0 | 10,0 | 4,5 | −1,1 | −5,4 | 4,3 |
| Абсолют минимум, °C | −32,2 | −31,1 | −21 | −10,6 | −2,4 | 2,1 | 6,0 | 2,2 | −6 | −10 | −22,2 | −28,5 | −32,2 |
| Явым-төшем нормасы, мм | 37 | 32 | 34 | 38 | 46 | 65 | 51 | 37 | 36 | 37 | 38 | 41 | 492 |
Тарих
Шәһәр уэльслы Җон Юз тарафыннан металлургия заводы янындагы бистә буларак Юзовка исеме астында нигезләнгән. 1917 елда Юзовкага шәһәр статусы бирелгән.
1919—1925 елларда — губерна үзәге.
1924 елда шәһәргә Сталино исеме кушылган. 1932 елдан өлкә үзәге булып тора. 1961 елда исеме Донецк итеп үзгәртелгән.
Эчке бүленеш
Донецк 9 районына бүленә:
- █ Будённый районы
- █ Ворошилов районы
- █ Калинин районы
- █ Киев районы
- █ Киров районы
- █ Куйбышев районы
- █ Ленин районы
- █ Петров районы
- █ Пролетариат районы
Татар матбугаты
1930—1939 елларда шәһәрдә татар телле «Donʙass eşcese» («Донбасс эшчесе») гәҗите нәшер ителгән.
Спорт
- «Шахтёр» футбол клубы
- «Донбасс» хоккей клубы
Моны да карагыз
Сылтамалар
Искәрмәләр
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
