AQŞ Respublika firqäse

AQŞ Respublika firqäse (ингл. Republican Party) — AQŞ ikeseneñ töp firqäseneñ berse. İkençe iseme — Böyek İske Firqä (ингл. Grand Old Party, GOP).

AQŞ Respublika firqäse
ингл. Republican Party
Нигезләнү датасы	20 март 1854[1]
Кыскача исем	R һәм GOP
... хөрмәтенә аталган	Republicanism in the United States[d]
Нигезләүче	Виглар фиркасе[d] һәм Ирекле җир фиркасе[d]
Җитәкче	Ронна Ромни Макдэниэл[d]
Дәүләт	Америка Кушма Штатлары
Әгъзалык	Международный демократический союз[d] һәм Альянс европейских консерваторов и реформистов[d]
Әгъзалар саны	68 049 840
Сәяси позиция	уңнар[d]
Сәяси идеология	консерватизм, Федерализм в США[d], Американская исключительность[d], икътисади либерализм, социаль консерватизм[d], милли консерватизм[d], ниякәнсирватизем[d] һәм ниялибирәлизем[d]
Штаб-фатирының урнашуы	Вашингтон, Америка Кушма Штатлары
Әүвәлгесе	Виглар фиркасе[d] һәм Ирекле җир фиркасе[d]
Киләсе	Radical Democracy Party[d]
Алыштырган	Unconditional Union Party[d]
Төс	кызыл
Төс (уналтылы триплет)	E81B23
Талисман персонажы	Республиканский слон[d]
Канунбирү шурасында урыннары саны	49 һәм 220
Рәсми веб-сайт	gop.com​(ингл.)
Һәштәге	republican
Официаль символ	фил
Рәсми төс	кызыл
Әгъзалары төркеме	[d]
Социаль медиаларда күзәтүчеләре	3 289 029
Моның каршысы	АКШ Демократик фиркасе
AQŞ Respublika firqäse Викиҗыентыкта

Üzbilgelängän Demokrat (zäñgär) häm üzbilgelängän Respublikan (qızıl) AQŞ ştatları buylap, 2010 yıl

Abraham Lincoln (Avraam Linkoln) — berençe Respublikan prezident (1861–1865)

Räsmi bulmağan firqäneñ simvolı — fil (qüätne bilgeli), räsmi bulmağan firqä töse — qızıl.

Säyäsi yünäleş — uñ üzäk. İdeologiä — neokonservatizm.

2009 yılda saylanğan citäkçe — Maykl Stil.

2012 yılda ütkän saylawlardan soñ Respublika firqäse Senatta kimçelek urınnarına, Wäkillär pulatında küpçelek urınnarına iä.

Respublika firqäseneñ çäçäk atu çorı — Holliwud akterı Ronald Reygan idärä itkän däwere.

Qısqaça tarix

1854 yılnıñ 28 fevralendä «İrekle Cir» firqäse häm «Wöcdan» firqäse berläşterü näticäsendä Rilton şähärendä (Wiskonsin ştatı) barlıqqa kilgän.

Qollıqqa qarşı torğan tarafdarları tarafınnan salınğan bulğan. Tönyaq ştatlarnıñ mänfäğätlären, zur sänäğätçelärneñ ixtıyacların (yanki) yaqlağan.

Respublika firqäse qollıqnı tıyarğa taläp itkän.

AQŞ watandaşlar suğışında ciñgännän soñ Avraam Linkoln citäklägän firqä 50 yıl däwamında säyäsi säxnädä östen bulğan.

1912—1968 yıllarda Demokratik firqä östen alğan, läkin qayçaqta Respublikan prezidentları da bulğan: Kelvin Kulic, Gerbert Guver, Duayt Eyzenhauer.

İskärmälär

1. The origin of the Republican Party — WI: 1914.

   https://wikidata.org/wiki/Track:Q1537

Ädäbiät

• Республиканцы или республиканская партия // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.