1995 ел

1995 (бер мең тугыз йөз туксан бишенче) ел — кәбисә булмаган ел, милади тәкъвим буенча якшәмбе көнне башлана. Бу безнең эраның 1995 елы, II меңьеллыкның 995 елы, XX гасырның 95 елы, XX гасырның 10 унъеллыгының 5 елы, 1990 елларның 6 елы. 1995 елдан бирле 29 ел үтте.

• Халыкара толерантлык елы (БМО)^[1].

Еллар
1991 · 1992 · 1993 · 1994 — 1995 — 1996 · 1997 · 1998 · 1999
Унъеллык
1970-еллар · 1980-еллар — 1990-еллар — 2000-еллар · 2010-еллар
Гасырлар
XIX гасыр — XX гасыр — XXI гасыр

2 меңьеллык

XVIII гасыр — XIX гасыр — XX гасыр — XXI гасыр — XXII гасыр

1890-еллар 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900-еллар 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910-еллар 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920-еллар 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930-еллар 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940-еллар 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950-еллар 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960-еллар 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970-еллар 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980-еллар 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990-еллар 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000-еллар 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Хронологик таблица

1995 ел башка тәкъвимнәрдә

Милади тәкъвим	1995 MCMXCV
Юлиан тәкъвим	1994—1995 (14 гыйнвардан)
Юлиан тәкъвим византия эрасы белән	7503—7504 (14 сентябрьдән)
Римны нигезләгәннән башлап	2747—2748 (4 майдан)
Яһүдләр тәкъвиме	5755—5756 ה'תשנ"ה — ה'תשנ"ו
Һиҗри тәкъвим	1415—1416
Борынгы әрмәннәр тәкъвиме	4487—4488 (11 августтан)
Әрмәннәрнең чиркәү тәкъвиме	1444 ԹՎ ՌՆԽԴ
Кытай тәкъвиме	4691—4692 (31 гыйнвардан) 甲戌 — 乙亥 яшел эт — яшел дуңгыз
Хәбәш тәкъвим	1987 — 1988
Борынгы һинд тәкъвиме
- Викрам-самват	2051—2052
- Шака самват	1917—1918
Шәмси тәкъвим	1373—1374
Буддачылык тәкъвиме	2538
Япон ел исәбе	7 ел Хэйсэй

Вакыйгалар

• Татар дәүләт гуманитар институты эшен башлап җибәрә.
• 1 гыйнвар — Австрия, Финляндия һәм Швеция Европа Берлегенә кушылалар.
• 20 март — Токио метросында террористик акт.
• 22 март — космоста 438 көн үткәргәннән соң Җиргә Валерий Поляков кайта.
• 30 март — беренче чакырылыш Татарстан Республикасы Дәүләт Советының беренче утырышы.
• 12 апрель — дөньяның иң популяр каталогларның берсе Yahoo! эшли башлый.
• 20 апрель — Татарстан Дәүләт Шурасы һәм Башкортстанның Дәүләт Корылтае арасында хезмәттәшлек итү турында Беркетмә имзалана.
• 17 май — Жак Ширак Франция президенты вазифаларына керешә.
• 26 май — Кичүчат авылында Риза-казый Фәхретдин музее ачыла.
• 30 май — Мәскәүдә Татарстан мәдәнияте көннәре башлана.
• 11 июль — Босния сугышы вакытында серб гаскәрләре Сребреницаны басып алалар. Коралсыз мөселманнарны күпләп үтерү башлана.
• 10 август — ТАИФ компанияләр төркеме нигезләнә.
• 24 август — Windows 95 операцион системасы дөнья күрә.
• 26 сентябрь — Украина Европа Шурасына кабул ителә.
• 3 октябрь — TV Tokyo каналында мәшһүр Евангелион аниме-сериалы премьерасы.
• 18 октябрь — Украина Европа Шурасына керә.

Туулар

Шулай ук карагыз: Төркем:1995 елда туганнар

• 23 гыйнвар — Лилия Камалиева, Татар дәүләт драма һәм комедия театры артисты (2016 елдан).
• 15 май — Ксения Ситник, Белорусия җырчысы, Балалар өчен Евровидение җыр бәйгесе 2005 җиңүчесе.
• 25 сентябрь — Рәзилә Мөхлисуллина, драма актрисасы, Әтнә татар дәүләт драма театры артисты.
• 21 декабрь — Айгөл Шәкүрова, драма актрисасы, Камал театры артисты.

Вафатлар

Мөхәммәт Мәһдиев

Шулай ук карагыз: Төркем:1995 елда вафатлар

• Шиһап Нигъмәти, татар журналисты, публицист, «Азатлык» радиосы журналисты, мөдире.
• 1 гыйнвар — Нур Гайсин, татар шагыйре.
• 20 гыйнвар — Фатыйх Ибраһимов, педагог, журналист.
• 23 февраль — Джеймс Хэрриот, инглиз язучысы.
• 9 март — Җәвад Тәрҗеманов (74), татар язучысы.
• 12 март — Салих Баттал (89), татар язучысы, шагыйрь, драматург.
• 13 март — Чыңгыз Әхмәров (82), татар рәссамы.
• 23 март — Николай Баскаков, төрки халыклар белгече, төрки халыкларның классификациясен уйлап табучы.
• 2 апрель — Ханнес Альвен (швед. Hannes Olof Gösta Alfvén), швед астрофизигы.
• 18 апрель — Роза Макагонова, кино актрисасы, РСФСР атказанган артисты.
• 24 май — Гарольд Вильсон, Бөекбритания премьер-министры, лейборист.
• 14 июнь — Мөхәммәт Мәһдиев (64), татар язучысы, әдәби тәнкыйтьче, галим, укытучы.
• 1 июль — Ибраһим Нуруллин, татар язучысы, галим.
• 28 август — Роберт Бикмөхәммәтов (66), татар әдәбият галиме,
• 9 октябрь — Александр Дуглас-Хьюм, Бөекбритания премьер-министры (1963—64).
• 29 октябрь — Риза Ишморат, татар драматургы.

Г. Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреатлары

• Фәнис Яруллин, татар язучысы.

Нобель премиясе лауреатлары

• Физика өлкәсендә Нобель премиясе — Мартин Перл, Фредерик Рейнс.
• Химия өлкәсендә Нобель премиясе — Пауль Крутцен, Марио Молина, Шервуд Роуланд.
• Физиология һәм медицина өлкәсендә Нобель премиясе — Эдвард Льюис, Кристиана Нюсляйн-Фольхард, Эрик Вишаус.
• Әдәбият өлкәсендә Нобель премиясе — Шеймас Хини.
• Икътисад өлкәсендә Нобель премиясе — Роберт Лукас.
• Тынычлык өчен Нобель премиясе — Джозеф Ротблат.

Шулай ук карагыз

	Викиҗыентыктагы медиафайллар?

1995 ел

1995 елда барлыкка килгәннәр

1995 елда нигезләнгән музейлар

1995 елда нигезләнгән оешмалар

1995 елда нигезләнгән уку йортлары

1995 елда туганнар

1995 елда вафатлар

1995 ел кинематографта

Искәрмәләр

1. United Nations General Assembly Resolution 126 session 48 United Nations Year for Tolerance 2011 елның 13 август көнендә архивланган. (ингл.)