From Wikipedia, the free encyclopedia
Тыва́ Җөмһүрият (Тыва́, Тува́, тыв. Тыва Республика) — Себер федераль округы составында Россия Федерациясенә керүче җөмһүрият.
| Тыва | |
| тыв. Тыва Республика | |
| Байрак[d] | Илтамга[d] |
 |  |
| Нигезләнү датасы | 24 май 1991[1] |
|---|---|
 | |
| Рәсми исем | Тыва Республика, Республика Тува, Тувинская АССР һәм Тувинская автономная область |
| Демоним | tuvai |
| Рәсми тел | рус теле һәм тыва теле |
| Гимн | Тыва Республикасы дәүләт гимны[d] һәм Тыва гимны |
| Дөнья кисәге | Азия |
| Дәүләт |
 Россия |
| Башкала | Кызыл |
| Административ-территориаль берәмлек | Россия |
| Сәгать поясы | KRAT[d] һәм Азия/Красноярск[d][2] |
| Геомәгълүматлар | Data:Russia/Tuva Republic.map |
| Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы | Тыва республикасы башлыгы[d] |
| Хөкүмәт башлыгы | Шолбан Валерьевич Кара-оол |
| Канунбирү органы | Тыва Республикасы Югары Хуралы |
| Халык саны | 337 524 (2024) |
| Нәрсә белән чиктәш | Алтай Республикасы, Хакасия, Красноярск крае, Өркет өлкәсе, Бурятия, Хувсгел[d], Завхан[d], Увс[d] һәм Баян-Улгий[d] |
| Алыштырган | Тыва Автоном Совет Социалистик Республикасы[d] |
| Мәйдан | 170 500 км² |
| Рәсми веб-сайт | rtyva.ru(рус.) |
_-_Tuva.svg) | |
| Феноменның икътисады | Тыва икътисады[d] |
| Номер тамгасы коды | 17 |
| Монда җирләнгәннәр төркеме | Төркем:Тывада җирләнгәннәр[d] |
| Объектның күренешләре өчен төркем | Төркем:Тыва күренешләре[d] |
 | |
 Тыва Викиҗыентыкта | |
1944 елның 11 октябрендә барлыкка килә.
Башкаласы — Кызыл шәһәре.
Тыва Республикасы дәүләт хакимиятенең бер палаталы закон чыгару (вәкиллекле) органы ― Тыва Республикасы Югары Хуралы.
Көньякта һәм көнчыгышта Монголия белән, төньякта Красноярск крае белән, төньяк-көнбатышта Хакасия белән, төньяк-көнчыгышта Бурятия һәм Иркутск өлкәсе белән һәм көнбатышта Алтай Республикасы белән чиктәш.
Тыва халкы саны — 313 940 кеше (2009), халык тыгызлыгы — 1,86 кеше/ км² (2009). Шәһәр халкы өлеше — 51,22 % (2009).
2002 елгы Россиякүләм халык санын алу мәгълүматлары буенча республиканың милли составы түбәндәгечә:
| Халык | 2002 елдагы өлеше, %. |
|---|---|
| Тыва халкы | 77 % |
| Рус халкы | 20,1 % |
| Башкалар | 2,9 % |
| Тыва телендә | Татар телендә | |
|---|---|---|
| Мен — тыва мен (тат. Мин — тывалы) | ||
| Беренче куплет | ||
|
Арт-арттың оваазынга |
Изге үткел оваасына | |
| Кушымта | ||
|
Мен – тыва мен, |
Мин – тывалы, | |
| Икенче куплет | ||
|
Өгбелерим чуртунда |
Ата-баба Ватанында | |
| Кушымта | ||
|
Мен – тыва мен, |
Мин – тывалы, | |
| Өченче куплет | ||
|
Аймак чоннар бүлези |
Хөр гаиләдә халыклар — | |
| Кушымта | ||
|
Мен – тыва мен, |
Мин – тывалы, | |
2011 елның 11 августында моңа кадәр дәүләт гимны буларак кулланылган "Тооруктуг долгай таңдым" ("Урманнарымда йөргәндә") тыва халык җыры урынына рәсми рәвештә кабул ителде. Окей Шанагаш сүзләре, Кантомур Сарыглар музыкасы.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
