Лев Троцкий

Лев Давид улы Троцкий (кушымталар — Перо, Антид ото, Л. Седов, Старик һ.б.) чын исеме Лейба Давидович Бронштейн^[1][2][3](26 октябрь (7 ноябрь) 1879, Яновка авылы, Елизаветград өязе, Херсон губернасы, Россия империясе —21 август 1940, Мехико, Мексика) — халыкара коммунистик хәрәкәтнең эшлеклесе, марксизм теоретигы, аның берсе агымы — троцкизм булдыручысы.

Лев Троцкий
Туган телдә исем	Лейба Давидович Бронштейн
Туган	7 ноябрь 1879(1879-11-07) Яновка, Херсон губернасы, Россия империясе
Үлгән	21 август 1940(1940-08-21) (60 яшь) Мехико, Мексика
Үлем сәбәбе	мигә кан йөгерү[d]
Күмү урыны	Grave of Leon Trotsky and Natalia Sedova[d]
Ватандашлыгы	Россия империясе РСФСР[d] Украина Совет Социалистик Республикасы  СССР  Мексика
Әлма-матер	Одесса университеты[d]
Һөнәре	сәясәтче, җәмәгать эшлеклесе, гаскәр башлыгы, язучы
Сәяси фирка	Россия социал-демократик эшчеләр фиркасе, Советлар Берлеге коммунистик фиркасе, Русия социал-демократик эшчеләр (бәлшәвикләр) фиркасе[d] һәм Эсвичрә социал-демократик фиркасе[d]
Җефет	Наталья Ивановна Седова[d] һәм Александра Соколовская[d]
Балалар	Сергей Львович Седов[d], Зинаида Львовна Волкова[d], Лев Львович Седов[d] һәм Нина Львовна Невельсон[d]
Ата-ана	Давид Бронштейн[d] (әти) Анна Бронштейн[d] (әни)
Кардәшләр	Ольга Давыдовна Каменева[d]
Катнашкан сугышлар/алышлар	Русия ватандашлар сугышы, Россия инкыйлабы, Октябрь инкыйлабы һәм совет-поляк сугышы[d]
Хәрби дәрәҗә	генерал[d]
Лев Троцкий Викиҗыентыкта

Троцкий кабере

Тарих

Троцкий 1917 елда, Тимер бронепоезд

Лейба Бронштейн Херсон губернасы Елизаветград өязенең Яновка авылында (хәзер Украинаның Кировоград өлкәсендәге Береславка авылы) бай җирбиләүчеләр гаиләсендә туа. Гаиләдә бишенче бала булган.

1902 елда Бронштейн сөргеннән чит илгә качып киткән; ялган паспортына уйламыйча Троцкий фамилиясене өстәп язган һәм Троцкий псевдонимы астында тарихында билгеле булган.

Патша хакимияте вакытында ике тапкыр сөргенгә җибәрелгән, 1905 елда барлык ватандашлар хокукларыннан мәхрүм ителгән.

Бөек Октябрь инкыйлабы оештыручыларының берсе, Кызыл Гаскәр булдыручыларының берсе.

Коминтерн оештыручыларының берсе.

Совет хөкүмәтендә чит илләр эшләре буенча нарком.

Казан өчен көрәш

1918 елның агустында акчехословак корпусы һәм Каппель җитәкчесендәге акгвардия гаскәрләре Казан шәһәрен басып алалар һәм Россия имериясе алтынын алалар.

Кызыл Армияне булдыру

1918 елның август-сентябрендә Лев Троцкий яңа гаскәр — Кызыл Армияне Зөя (Свияжск) шәһәрендә булдыра. Кызыл Армия чын туу көне һәм нигезләнү урыны — Зөя шәһәре, август-сентябрь 1918 ел.

1918 елның сентябрендә каты сугыш һәм камалыш нәтиҗәсендә Троцкий җитәкчесендәге Кызыл Армия Казан шәһәрен үзенә кире кайтара.

Дәүләт эшчәнлеге

1918—1925 — хәрби һәм диңгез эшләре буенча нарком һәм Инкыйлаби хәрби Шураның рәисе.

1923 елдан — фирка эчендәге сул оппозициясе җитәкчесе.

1919-1926 елларда ВКП(б) Политбюро әгъзасы .

Сталин белән көрәш

1929 елда ССРБ иленнән сөреп җибәрелгән.

1932 елда Совет ватандашлыгыннан мәхрүм ителгән.

ССРБдән киткәннән соң Дүртенче интернационалны булдыра.

Россиянең инкыйлаби хәрәкәте турында китапларны язган.

Ике тапкыр өйләнгән булган.

1940 елның 20 августында НКВД агенты Рамон Меркадер тарафыннан каты яраланган һәм җәрәхәтләрдән үлгән.

Галерея

• 
  1918 ел, Петроград
• Зөя шәһәре янында, 1918
  Зөя шәһәре янында, 1918
• 
  1940

Искәрмәләр

1. Государственная власть СССР. Высшие органы власти и управления и их руководители. 1923—1991 гг./ Сост. В. И. Ивкин. — М.: «Российская политическая энциклопедия» , 1999 г.
2. ЦЕНТРАЛЬНЫЙ КОМИТЕТ КПСС, ВКП(б), РКП(б), РСДРП(б): Историко-биографический справочник / Сост. Горячев Ю. В. — М.: Издательский дом «Парад», 2005.
3. Иван Кривушин, энциклопедия «Кругосвет»

Әдәбият

• Дойчер И. Троцкий. Вооружённый пророк. 1879-1921 гг. — М.: ЗАО Центрполиграф, 2006. — С. 527. — ISBN 5-9524-2147-4
• Дойчер И. Троцкий. Безоружный пророк. 1921-1929 гг. — М.: ЗАО Центрполиграф, 2006. — С. 495. — ISBN 5-9524-2155-5
• Дойчер И. Троцкий. Изгнанный пророк. 1929-1940 гг. — М.: ЗАО Центрполиграф, 2006. — С. 527. — ISBN 5-9524-2157-1
• «Троцкий в Октябрьской революции»; «Драма Брест-Литовска»
• Давид Кинг. Троцкий. Биография в фотодокументах. — Екатеринбург: "СВ-96", 2000. — ISBN 5-89516-100-6
• Папоров Ю. Н. Троцкий. Убийство "большого затейника". — СПб: ИД "Нева", 2005. — С. 384. — ISBN 5-7654-4399-0
• Г. А. Зив «Троцкий. Характеристика (По личным воспоминаниям)», 1921, изд. «Народоправство», Нью-Йорк.
• Вадим Роговин. «Была ли альтернатива?»: «„Троцкизм“-взгляд через годы», «Власть и оппозиции», «Сталинский неонэп», «1937», «Партия расстрелянных», «Мировая революция и мировая война», «Конец означает начало». [3][4]
• Isaac Don Levine. The Mind of an Assassin, New York, New American Library/Signet Book, 1960.
• Dave Renton. Trotsky, 2004.
• Сироткин, Владлен Г. Почему Троцкий проиграл Сталину? M., Алгоритм, 2004.
• Leon Trotsky: the Man and His Work. Reminiscences and Appraisals, ed. Joseph Hansen. New York, Merit Publishers, 1969.
• The Unknown Lenin, ed. Richard Pipes (New Haven, Yale University Press, 1996).
• Михаил Станчев, Георгий Чернявский. Л. Д. Троцкий, Болгария и болгары. София, БАН, 2008.
• Robert Service. Тrotsky: A Biography (Harvard, Belknap Press, 2009).
• Гергий Чернявский. Лев Троцкий. М.: Молодая гвардия, 2010 (Жизнь замечательных людей, 1261).
• Кембаев Ж. М. Идея «Соединённых Штатов Европы» в политико-правовых взглядах В. И. Ленина и Л. Д. Троцкого // Право и политика. 2011. № 9. С.1551-1557.
• Д. А. Волкогонов. Троцкий; «Демон революции». М.: Яуза, Эксмо, 2011. 704 с., Серия «10 вождей», 2000 экз., ISBN 978-5-699-52130-2
• Столешников А. П., «Реабилитации не будет! Анти-Архипелаг», 2005.