Şio-Mğvime Manastırı
Gürcistan'da, Tiflis'in 30 km kuzeyinde bulunan manastır kompleksi Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Şio-Mğvime Manastırı (Gürcüce: შიომღვიმე, Shiomghvime, anlamı "Şio mağarası") Gürcistan'daki Mtsheta şehrinin yakınlarında bulunan bir Orta Çağ manastır kompleksidir. Kura Nehri'nin kuzey yakasındaki dar kireçtaşı kanyonunda yer almaktadır. Gürcistan'ın başkenti Tiflis'in 30 km kuzeyinde konumlanmıştır.
Tarihsel bir söylentiye göre, bölgedeki ilk manastır topluluğu, Gürcistan'a Hristiyanlık misyonerleri olarak gelen, On üç Süryani pederden biri olan 6. yüzyıl rahibi Şio tarafından kuruldu. Aziz Şio, son yıllarını Mtsheta'nın yakınlarındaki derin bir mağarada keşiş olarak geçirdiği için, manastırın Shiomghvime ("Şio Mağarası") olarak adlandırıldığı rivayet edilir. Kompleksteki bilinen en eski bina olan Aziz Yahya manastırı, çok sade ve sıkı bir tasarıma sahip haç biçimli kilisedir. Manastırın, 550 ve 580'li yıllar arasında yapıldığı düşünülmektedir. Manastır ve manastıra giden yolun çevresinde rahipler tarafından oyulmuş mağaralar görmek mümkündür. Kilise, konik bir döşemeyle çevrelenmiş sekizgen bir kubbeye sahiptir. Bu kubbe, bir zamanlar ustalıkla süslenmiş ikonostazlar barındırıyordu. Günümüzde bu eserler Tiflis'teki Gürcistan Güzel Sanatlar Müzesi'nde sergilenmektedir. Manastır, 11 ve 18. yüzyıllarda biraz değiştirilmiştir, ancak orijinal mimarisi büyük ölçüde korunmuştur.
Şio-Mğvime kompleksinin merkezinde yer alan Yukarıdaki Kilise, (zemo eklesia) Theotokosun ardından isimlendirilmiştir. Kral IV. Davit'in emriyle, kilisenin yapımına 12. yüzyılın başlarında başlanmıştır. Başlangıçta kubbeli kilise olarak inşa edilen yapı, yabancı istilalar sonucunda tahrip edildi ve 1678'de bazilika olarak yeniden inşa edildi. 12 ve 17. yüzyıllar arasında, Aziz Şio Mağarasının bitişiğinde bir yemekhane inşa edildi. Orta Çağ duvar resimleri ile süslenmiş 12. yüzyıldan kalma küçük bir şapel, yakınlardaki bir tepede bağımsız bir şekilde durmaktadır.
1937 yılında yapılan arkeolojik keşifte, yakınlardaki Şaltba köyünün manastır topluluklarına hizmet veren 2 km uzunluğunda bir su kemeri ortaya çıkarılmıştır. Su kemerinin, 1202'de, Tamar’ın meclisindeki bakanlardan biri olan Piskopos Chkondidili Anton tarafından yaptırıldığı kaydedilmiştir.
Şio-Mğvime, kısa sürede Gürcistan'daki en büyük manastır topluluğuna dönüştü. Manastır, 6. yüzyılın sonunda 2.000 keşiş tarafından kullanılıyordu. Canlı bir kültürel ve dini merkez haline gelen manastır, Gürcistan Katolikosunun himayesinde kaldı. IV. Davit ("Kurucu Davit"), (1089-1125) manastırı bir kraliyet bölgesi yaptı ve manastırda düzenlemeler (typicon) yapılmasını emretti. Diğer devletlerin yaptığı istilalarla beraber, Orta Çağ Gürcistan Krallığı çöküş dönemine girdi ve bunun sonucunda manastır eski popülerliğini kaybetmeye başladı. Gürcistan Kralı VIII. Giorgi, (r. 1446-1465) Şio-Mğvime ve topraklarını soylu Zevdginidze-Amilahvari ailesine verdi. Manastır, 1810'lu yıllara kadar bu aile tarafından mezarlık olarak kullanıldı.
Manastır, 1614 ve 1616 yılları arasında Şah I. Abbas tarafından gönderilen istilacı Fars birlikleri tarafından yok edildi. Prens Givi Amilahvari, 1678'de manastırı yeniden inşa etti, ancak 1720'lerde Osmanlı'nın Gürcistan'ı işgal etmesiyle beraber, Şio-Mğvime bir kez daha yıkıldı ve topluluğunu büyük ölçüde kaybetti. Manastır, Prens Givi Amilahvari tarafından 1733 yılında bir kez daha inşa edildi, fakat manastır baskına uğradı ve rahipler iki yıldan kısa bir zamanda Farslar tarafından öldürüldü. Son olarak 19. yüzyılda, Şio-Mğvime restore edildi ve içi yenilendi, ancak Gürcistan'ın dinsel yaşamındaki geçmiş önemini ve rolünü asla geri kazanamadı. Bolşeviklerin yönetiminde, manastır kapatıldı, ama manastır günümüzde işlevseldir ve birçok hacıyla turisti kendine çekmektedir.
Wikimedia Commons'ta Şio-Mğvime Manastırı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
- K’artuli Sabch’ota Entsiklopedia (Encyclopaedia Georgiana), Vol. 11, p. 6, Tb., 1987.
- Gürcistan Parlamentosu web sitesi 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- (Gürcüce) შიომღვიმის მამათა მონასტერი (Şio-Mğvime Manastırı). 3 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
