İbnü'n-Nefîs
Arap bilim insanı ve polimat (1213–1288) / From Wikipedia, the free encyclopedia
İbnü'n-Nefîs ya da tam künyesi ile Ebü'l-Hasen Alâüddîn Alî bin Ebi'l-Hazm İbnü'n-Nefîs el-Kareşî ed-Dımaşkî (doğum: H. 607-M.1210 / ölüm: H. 21 Zikade 687-4 Aralık 1288)[1] (Arapça: علاء الدين أبو الحسن عليّ بن أبي حزم القرشي الدمشقي) (d. 1210 - ö. 1288) Arap İslam bilgini, bilim insanı. Birçok farklı dallarda çalışmaları bulunan İbn Nefis, hekim, anatomi uzmanı, fizyolog, cerrah, oftalmolog (göz hekimi), psikolog, astronom, kozmolog ve jeolog idi. Bunların yanı sıra sosyal ve beşeri bilimlerde de birçok çalışmaları olan İbn Nefis, hafız, muhaddis, Şafii (mezhebi) hukukçusu, teolog, İslam filozofu, sosyolog, romancı, bilimkurgu yazarı, gramerci, dilbilimci ve tarihçi'dir. İbn Nefis Şam'da doğmuş, Kahire'de çalışmıştır.
İbnü'n-Nefîs ابن النفيس | |
---|---|
Doğum | 1210 Suriye, Şam |
Ölüm | 1288 |
Din | İslam |
Kariyeri | |
Etkilendikleri | Hipokrat, Galen, İbn-i Sina |
Etkiledikleri | Ebu Hayyan el-Garnati |
İbn Nefis pulmoner dolaşım[2] ile birlikte kılcal damar[3] ve koroner dolaşımları[4][5] da ilk keşfeden kişi olmasıyla tanınmıştır. Zira bunlar dolaşım sisteminin temelini oluşturmaktadır; nitekim kendisi bu keşifleri sebebiyle dolaşımsal fizyolojinin babası ve "Orta Çağın en büyük fizyoloğu" olarak görülmüştür.[6]
İbn Nefis ayrıca deneysel tıbbın, postmortem otopsinin ve insan diseksiyonunun erken savunucularındandır.[7][8] Metabolizma kavramını ilk tanımlayan kişi olan İbn Nefis,[9] ek olarak İbn-i Sina ve Galen'in anatomik ve tıbbî sistemlerinden ayrılan yeni fizyoloji, anatomi, psikoloji ve nabız sistemleri geliştirmiş, bu sistemlerde kendisinden önceki hekimlerin ortaya attığı veya kabul ettiği çeşitli fizyolojik, anatomik vb. hatalara yer vermemiş,[10] yeni fizyoloji sisteminde vücut bölgelerini betimlemek için çeşitli şemalar, şekiller kullanmıştır.[11]