Remove ads
Zaporijya Nükleer Santrali, güneydoğu Ukrayna'daki (Ukraynaca: Запорізька атомна електростанція), Avrupa'nın en büyük ve dünyanın en büyük 10 nükleer santralinden biridir. 2022 yılından bu yana Rusya'nın kontrolündedir. Sovyetler Birliği tarafından Dinyeper nehri üzerindeki Kahovka Baraj Gölü'nün güney kıyısındaki Enerhodar şehrinin yakınında inşa edilmiştir. Ukrayna'nın diğer üç nükleer santralini işleten Energoatom tarafından işletilmektedir.
| 1–6. | Reaktör üniteleri 1–6 |
| 7. | Elektrik direkleri |
| 8. | Eğitim binası yıkıldı |
| 9. | Radyoaktif atık depolama |
| 10. | Soğutma havuzu |
| 11. | Soğutma kuleleri |
| 12. | Kakhovka Rezervuarı |
| Zaporijya Nükleer Santrali | |
|---|---|
 Solda biri diğerinin büyük ölçüde gölgesinde kalan iki soğutma kulesi ve Nikopol kıyısından görülen altı reaktör binası. Soğutma kuleleri ile reaktörler arasındaki büyük bina ve iki uzun baca, nükleer santralin ötesindeki Zaporizhzhia termik santralindedir. | |
 | |
| Resmi ismi | Запорізька атомна електростанція |
| Ülke | Ukrayna (de jure) Rusya (de facto)[1] |
| Yer | Enerhodar, Zaporijya Oblastı |
| Koordinatlar | 47°30′30″K 34°35′04″D |
| Durumu | işlevsel |
| Yapım başlangıcı | 1. Ünite: 1 Nisan 1980 2. Ünite: 1 Ocak 1981 3. Ünite: 1 Nisan 1982 4. Ünite: 1 Nisan 1983 5. Ünite: 1 Kasım 1985 6. Ünite: 1 Haziran 1986 |
| Sahip(ler) | Energoatom |
| İşletmeci(ler) | Energoatom |
| Nükleer enerji santrali | |
| Reaktör türü | PWR |
| Reaktör tedarikçisi | Atomstroyexport |
| Soğutma kaynağı | Kakhovka Baraj Gölü |
| Soğutma kulesi | 2 |
| Elektrik santrali | |
| İşlevsel üniteler | 6 × 950 MW |
| Kapasite faktörü | % 58.68 |
Santralde, herbiri 235U (LEU)[2] ile çalışan ve 950 MWe üreten altı adet VVER-1000 basınçlı hafif su nükleer reaktörü (PWR) vardır ve toplam güç çıkışı 5.700 MWe'dir.[3] İlk beş reaktör 1985 ile 1989 yılları arasında artarda devreye alındı ve altıncısı 1995'te eklendi. Santral 2020'de ülkenin nükleer enerjiden elde edilen elektriğinin neredeyse yarısını[4] ve Ukrayna'da üretilen toplam elektriğin beşte birinden fazlasını üretti.[5] Zaporizya termik santrali yakındadır.
4 Mart 2022'de, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden günler sonra, Rus kuvvetleri hem nükleer hem de termik santralleri ele geçirdi.[6][7][8][9] 12 Mart 2022 itibarıyla, Rus şirketi Rosatom santralin kontrolünü ele geçirdiğini iddia etti.[10] Ele geçirilmesinden bu yana santral elektrik üretmemektedir ve çoğunlukla kapalıdır.[11] 11 Ağustos 2024'te santralde bir yangın çıktı, Ukrayna ve Rusya olaydan birbirlerini sorumlu tuttu, ancak nükleer güvenlik üzerinde bildirilen bir etki olmadı.[12]
Remove ads
Kullanılmış nükleer yakıt, reaktör muhafazalarının içindeki soğutma havuzlarında beş yıla kadar depolanır. Daha sonra 2004 yılında hizmete giren tesis içi kuru varil depolama tesisine aktarılır.[13][14] Reaktörler ve kullanılmış yakıt havuzları soğutma için Kahovka Baraj Gölü'nden gelen suya bağımlıdır. Rezervuar, iki savaş katılımcısının ana çatışma yeri olan Kakhovka Hidroelektrik Santrali barajı tarafından oluşturulmuştur.[15][16]
Üretilen elektrik, dört adet 750 kV havai iletim hattı ve bir adet 330 kV hat aracılığıyla Ukrayna şebekesine verilir.[14] 750 kV hatlardan biri Kakhovka Rezervuarı'ndan kuzeye doğru ve Dnipropetrovsk Oblastındaki Vilnohirsk'in hemen güneyindeki Dniprovska trafo merkezine doğru uzanır. Diğer üç 750 kV hattı ise santralden güneye doğru uzanır. Biri Zapovitne köyü yakınlarında diğerlerinden ayrılarak Nova Kahovka'nın hemen batısındaki Kakhovska trafo merkezine kadar uzanır. Bu hatların en yenisi olup 2021'de hizmete girmiştir.[13] İki hat güney-güneydoğu yönünde devam ederek Mykhailivka'nın kentsel tipteki yerleşiminde ayrılır. Biri güneydoğuya, Donetsk Oblastı'ndaki Pivdennodonbaska madenlerine kadar devam ederken, diğeri doğuya ve ardından kuzeye, Zaporijya Oblastı'ndaki Znackove'nin kuzeyindeki Zaporizka trafo merkezine kadar devam eder.[17] 330 kV hattı komşu Zaporizhia termik santraline kadar uzanır.[18]
2017 yılında 3 numaralı reaktör ünitesinde modernizasyon çalışmaları tamamlanarak, reaktörün ömrü 10 yıl, 2027 yılına kadar uzatılmıştır.[4] 2021 yılında 5. ünitede modernizasyon çalışmaları tamamlanarak 10 yıllık bir ömür uzatımı sağlanmıştı.[19]
Remove ads
Wikimedia Commons'ta Zaporizhzhia Nuclear Power Plant ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
- Resmî site
- History of ZNPP 27 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Information about the plant from INSC website
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads