Loading AI tools
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Uranyum tetraklorür, UCl4 formülüne sahip bir uranyum ve klor tuzudur. Higroskopik zeytin yeşili bir katıdır. Uranyum zenginleştirmesinin elektromanyetik izotop ayırma (EMIS) işleminde kullanıldı. Organouranyum kimyasının ana başlangıç malzemelerinden biridir.
Uranyum tetraklorür, genel olarak uranyum trioksit (UO3) ve hekzakloropropenin reaksiyonuyla sentezlenir. Çözücü-UCl4 katılımları, uranyum tetraiyodürün organik çözücüler içinde hidrojen klorür ile reaksiyonuyla oluşturulabilir.
Uranyum tetraklorür ayrıca hafif asidik bir UCl4 çözeltisinin buharlaştırılmasıyla üretilebilen nonahidratı da oluşturur.[1]
X-ışını kristalografisine göre uranyum merkezleri sekiz koordinatlıdır ve dördü 264 pm'de ve diğer dördü 287 pm'de olmak üzere sekiz klor atomu ile çevrelenmiştir.[2]
Protik çözücülerde çözünme daha karmaşıktır. UCl4 suya eklendiğinde uranyum suyu iyonu oluşur.
Su iyonu [U(H2O)x]4+, (x is 8 ya da 9[3]) güçlü bir şekilde hidrolize edilir.
Alkollerde kısmî solvoliz meydana gelebilir.
Uranyum tetraklorür ticari olarak karbon tetraklorürün saf uranyum dioksit ile 370 °C'de reaksiyonuyla üretilir. Uranyum zenginleştirmesinin elektromanyetik izotop ayırma (EMIS) sürecinde besleme olarak kullanılmıştır. 1944'ten itibaren Oak Ridge Y-12 Fabrikası, Ernest O. Lawrence'ın Alpha Calutron'ları için uranyum trioksiti uranyum tetraklorüre dönüştürdü. En büyük faydası, kalutronlarda kullanılan uranyum tetraklorürün diğer zenginleştirme teknolojilerinin çoğunda kullanılan uranyum hekzaflorür kadar aşındırıcı olmamasıdır. Bu işlem 1950'lerde terk edilmiştir. Ancak 1980'lerde Irak, nükleer silah programının bir parçası olarak bu seçeneği yeniden canlandırdı. Zenginleştirme sürecinde uranyum tetraklorür, uranyum plazmasına iyonize edilir.
Uranyum iyonları daha sonra hızlandırılır ve güçlü bir manyetik alandan geçirilir. Bir dairenin yarısı boyunca ilerledikten sonra kiriş, dış duvara daha yakın olan ve tükenen bir bölgeye ve iç duvara daha yakın olan 235 U açısından zengin bir bölgeye bölünür. Güçlü manyetik alanların korunması için gerekli olan büyük miktarlardaki enerjinin yanı sıra, uranyum besleme malzemesinin düşük geri kazanım oranları ve tesisin daha yavaş ve elverişsiz işleyişi, bunu büyük ölçekli zenginleştirme tesisleri için uygunsuz bir seçim hâline getirmektedir.
Erimiş tuz reaktörlerinde erimiş uranyum klorür-alkali klorür karışımlarının reaktör yakıtı olarak kullanılması konusunda çalışmalar yapılmaktadır. Lityum klorür - potasyum klorür içinde çözünmüş uranyum tetraklorür eriyikleri, pirokimyasal nükleer yeniden işleme yoluyla ışınlanmış nükleer yakıtlardan aktinitleri geri kazanmanın bir yolu olarak da araştırılmıştır.[4]
Tüm suda çözünür uranyum tuzları gibi, uranyum tetraklorür de nefrotoksiktir (böbrekler için zehirli) ve yutulması halinde ciddi böbrek hasarına ve akut böbrek yetmezliğine neden olabilir.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.