Teknoloji

Bu madde mal ve hizmet üretimi süreçlerinin teknik bilgileri ve kullanımı hakkındadır. Başlığın diğer anlamları için Teknoloji (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Teknoloji ya da uygulayım bilimi,^[3] (; tekno, "zanaat, beceri, el sanatları"; ;^[4]) İnsanlığın, içinde bulunduğu koşullarla başetmedeki yetersizliğini gidermek üzere faydalanabileceği malzeme, alet, araç ve yöntemlerin; bulunması, geliştirilmesi ve üretilmesi süreçlerine verilen ad dır.

Açık durumdaki bir buhar türbini. Elektrik üretiminde genellikle bunun gibi termik santrallerde bulunan türbinler kullanılır. Elektrik üretimi ile yaşam standartları arasında büyük ölçüde bağlantı bulunmaktadır.^[1] Elektrifikasyon, 20. yüzyılın en önemli mühendislik başarısı seçilmiştir.^[2]

Avcı-Toplayıcı çağlarda kullanılan taş, sopa, ok, yay, kütük kano, tekerlekten; tarım toplumları'nda kulanılan toprak kap kacak, pulluk, at/öküz arabası, taş yapılar, yelkenli kayıklara; yerleşik düzene geçen topluluklarda kullanılan kerpiç barınaklar, köprüler, yel değirmenleri, piramidler, çelik, baruttan; günümüzde, uzay araştırmalarında veya parçacık hızlandırma deneylerinde kullanılan gelişmiş laboratuvar donanımlarına kadar tüm araç ve gereçler, insanın doğa karşısındaki zayıflık veya yetersiziliğini gidermek üzere üretilmişlerdir. Aynı zamanda, insanın doğaya karşı en yıkıcı silahı olmuştur. Teknolojik bilgi ve üretim seviyesi, tarihi boyunca devletlerin kurulması ve yıkılmasında, en güçlü etkenlerden biri haline gelmiştir. Silah, sağlık ve besin sektörleri, teknolojinin en gelişmiş araçlarını kullanmaya eğilim gösterirlerken, teknolojinin geliştirilmesinde de en çok yatırım yapan sahalardır. Teknolojik çalışmalar ile bilimsel araştırmalar aynı alanlar değillerdir fakat birbirini destekler. Bilim, bilimsel bilgiyi üretir; teknoloji ise bu bilgiyi araç geliştirilmesi ve yapımında kullanır. Teknoloji kullanımı farklı sanayi kollarının gelişimini sağlamıştır.

Teknoloji ve Kısıtları

Teknoloji 19.yy'da buharlı makinelerin geliştirilmesi ve ardından elektriğin güç kaynağı olarak kullanılmasıyla, üretimde ciddi artışlar olmuştur. Bunu takiben, hızla artan enerji ihtiyacı ve enerji kaynaklarının sınırlı olması, teknolojik gelişmelerin önünde duran en önemli sorunlardan biri olagelmiştir.

20.yy sonu ve 21. yy başında bilgisayar ve internet teknolojilerinin hızla devreye girmesiyle, bu teknolojilerin gereksinim duyduğu yüksek özellikli malzemelerin kıtlığı, bir diğer kısıtlayıcı etken olarak öne çıkmıştır.

Günümüzde, enerji kaynaklarının kıtlığı ve malzemelerin sınırlayıcı etkilerine rağmen; kuantum fiziğinin bulguları, yapay zeka yazılımlarının geliştirilmesi ve bu bilgilerin makinelerde kullanılmaya başlanması, insanlık tarihi boyunca yaşanan en büyük uygarlık sıçramalarından biri olarak öngörülüyor.

Teknoloji ve toplumlar üzerindeki etkisi

Teknolojik araçların sağladığı kolaylıklar ve bolluk; insan etkinliği, etkileşimi, davranışları üzerinde önemli farklılaşmalara ön açmıştır. Bu kolaylıklardan dolayı insanın kendi doğal beceri ve yeteneklerine yabancılaşması veya bilişsel özelliklerinin zayıflaması veya yitmesi, insanın tümüyle doğasından ve doğadan kopup kopmayacağı, kopuyorsa bunun ne tür sonuçlar doğuracağı, her zaman merak ve tartışma konusu olmuştur. Yeni teknolojilerin birkaç dev şirketin tekelinde toplanıyor olması, alışılagelmiş olan devlet ve toplum yapılarında çözülmelere yol açıp açmayacağı sorgulanmaktadır.

Kaynakça

1. Committee on Electricity in Economic Growth Energy Engineering Board Commission on Engineering and Technical Systems National Research Council (1986). Electricity in Economic Growth. Washington, DC: National Academy Press. ss. 16, 40. ISBN 0-309-03677-1. 7 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
2. Constable, George; Somerville, Bob (2003). A Century of Innovation: Twenty Engineering Achieveme. nts That Transformed Our Lives. Washington, DC: Joseph Henry Press. ISBN 0-309-08908-5. 4 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
3. "TDK Türkçe Sözlük". 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
4. Liddell, Henry George ve Robert Scott (1980). A Greek-English Lexicon (Kısaltılmış Sürüm). Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN 0-19-910207-4.