Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı

Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı'na bağlı olarak çalışan çevre, şehircilik ve iklim değişikliği işlerinden sorumlu bakanlıktır.

Türkiye Cumhuriyeti
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı

Genel bilgiler
Kuruluş tarihi	3 Mayıs 1920 (104 yıl önce) (1920-05-03)
Önceki kurumlar	Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Umûr-ı Nâfia Nezâreti
Türü	Bakanlık
Bağlılığı	Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı
Adres	Mustafa Kemal Mahallesi 2082. Cadde No:52 Çankaya/ANKARA
Yıllık bütçe	₺24.321.048.000 (2023)[1]
Yönetici(ler)	Murat Kurum, Bakan Burak Demiralp, Bakan Yardımcısı Fatma Varank, Bakan Yardımcısı Hasan Suver, Bakan Yardımcısı Ömer Bulut, Bakan Yardımcısı
Web sitesi	csb.gov.tr

Bakanlığın adı "Çevre ve Şehircilik Bakanlığı" iken kullandığı logo. (29 Haziran 2011-11 Ekim 2021)

Tarihçe

3 Mayıs 1920'de kurulan Bayındırlık Bakanlığı ile 13 Ekim 1923'te kurulan İmar ve İskân Bakanlığının 1983 yılında Bayındırlık ve İskân Bakanlığı adı altında birleştirilmesiyle kurulmuştur. 1991 yılında Çevre Bakanlığının kurulması; 6/6/1991 tarihli ve 3755 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak Bakanlar Kurulunca 9/8/1991 tarihinde kararlaştırılmıştır.^{[kaynak belirtilmeli]} Çevre Bakanlığı ile 29 Haziran 2011'de birleştirilip Çevre ve Şehircilik Bakanlığı adını almıştır. 11 Ekim 2021'de ise Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı adını almıştır.^[2]

Görevleri

T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Binası (2017)

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının görev ve yetkileri şunlardır:^[3]

1. Yerleşmeye, çevreye ve yapılaşmaya dair imar, çevre, yapı ve yapım mevzuatını hazırlamak, uygulamaları izlemek ve denetlemek, Bakanlığın görev alanı ile ilgili mesleki hizmetlerin norm ve standartlarını hazırlamak, geliştirmek, uygulanmasını sağlamak ve ilgililerin kayıtlarını tutmak.
2. Çevrenin korunması, iyileştirilmesi ile çevre kirliliğinin önlenmesine yönelik prensip ve politikaların belirlenmesi amacıyla gerekli çalışmaları yapmak, standart ve ölçütler geliştirmek, programlar hazırlamak; bu çerçevede eğitim, araştırma, projelendirme, eylem planları ve kirlilik haritalarını oluşturmak, bunların uygulama esaslarını tespit etmek ve izlemek, iklim değişikliği ile ilgili iş ve işlemleri yürütmek.
3. Faaliyetleri sonucu alıcı ortamlara katı, sıvı ve gaz halde atık bırakarak kirlilik oluşturan veya oluşturması muhtemel her türlü tesis ve faaliyetin, çevresel etkilerini değerlendirmek; alıcı ortamlar ile ilgili ölçüm ve izleme çalışmalarını yapmak; bahse konu tesis ve faaliyetleri izlemek, izin vermek, denetlemek ve gürültünün kontrol edilmesini sağlamak.
4. Her tür ve ölçekteki fiziki planlara ve bunların uygulanmasına yönelik temel ilke, strateji ve standartları belirlemek ve bunların uygulanmasını sağlamak, Cumhurbaşkanınca yetkilendirilen alanlar ile merkezi idarenin yetkisi içindeki kamu yatırımları, mülkiyeti kamuya ait arsa ve araziler üzerinde yapılacak her türlü yapı, millî güvenliğe dair tesisler, askeri yasak bölgeler, genel sığınak alanları, özel güvenlik bölgeleri, enerji ve telekomünikasyon tesislerine ilişkin etütleri, harita, her tür ve ölçekte çevre düzeni, nazım ve uygulama imar planlarını, parselasyon planlarını ve değişikliklerini resen yapmak, yaptırmak, onaylamak ve başvuru tarihinden itibaren iki ay içinde yetkili idarelerce ruhsatlandırma yapılmaması halinde resen ruhsat ve yapı kullanma izni vermek.
5. Mekânsal strateji planlarını ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak suretiyle hazırlamak ve mahalli idarelerin plan kararlarının bu stratejilere uygunluğunu denetlemek.
6. Millî Savunma Bakanlığının inşaat millî ve NATO altyapı hizmetleri ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına bağlı genel müdürlüklere kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle yapım yetkisi verilmiş olan özel ihtisas işleri hariç talepleri halinde kamu kurum ve kuruluşlarına ait bina ve tesislerin ihtiyaç programlarını hazırlamak, her türlü etüt, proje ve maliyet hesaplarını yapmak veya yaptırmak, onaylamak veya onaylanmasını sağlamak, inşa, güçlendirme, tadil ve esaslı onarımlarını yapmak, yaptırmak ve denetlemek veya denetlenmesini sağlamak.
7. Yapı denetimi sistemini oluşturarak 29/6/2001 tarihli ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun ile Bakanlığa verilen görevleri yapmak ve kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan veya yaptırılanlar da dahil olmak üzere yapıların can ve mal emniyeti ile mevzuata ve tekniğine uygunluk bakımından denetimini yapmak veya yaptırmak, tespit edilen aykırılık ve noksanlıkların giderilmesini istemek ve sağlamak; yapılarda enerji verimliliğini artırıcı düzenlemeleri yapmak, buna ilişkin faaliyetleri yönetmek ve izlemek; yapı malzemelerinin denetimine ve uygunluk değerlendirmesine ilişkin iş ve işlemleri yapmak.
8. Konut sektörüne ilişkin strateji geliştirme ve programlama iş ve işlemlerini yürütmek, yapı kooperatifçiliğinin gelişmesini sağlayacak tedbirleri almak ve 19/9/2006 tarihli ve 5543 sayılı İskân Kanunu uyarınca Bakanlığa verilen görevleri yapmak.
9. Gecekondu, kıyı alanları ve tesisleri ile niteliğinin bozulması nedeniyle orman ve mera dışına çıkarılan alanlar dahil kentsel ve kırsal alan ve yerleşmelerde yapılacak iyileştirme, yenileme ve dönüşüm uygulamalarında idarelerce uyulacak usul ve esasları belirlemek; Bakanlıkça belirlenen finans ve ticaret merkezleri, fuar ve sergi alanları, eğlence merkezleri, şehirlerin ana giriş düzenlemeleri gibi şehirlerin marka değerini artırmaya ve şehrin gelişmesine katkı sağlayacak özel proje alanlarına dair her tür ve ölçekte etüt, harita, plan, parselasyon planı ve yapı projelerini yapmak, yaptırmak, onaylamak, kamulaştırma, ruhsat ve yapım işlerinin gerçekleştirilmesini sağlamak, yapı kullanma izinlerini vermek ve bu alanlarda kat mülkiyeti kurulmasını temin etmek; 2/3/1984 tarihli ve 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu ile 20/7/1966 tarihli ve 775 sayılı Gecekondu Kanunu uyarınca Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan uygulamalara ilişkin her tür ve ölçekte etüt, harita, plan ve parselasyon planlarını yapmak, yaptırmak, onaylamak, ruhsat işlerini gerçekleştirmek, yapı kullanma izinlerini vermek ve bu alanlarda kat mülkiyetinin kurulmasını sağlamak.
10. Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan veya mülkiyeti Hazineye, kamu kurum veya kuruluşlarına veya gerçek kişilere veyahut özel hukuk tüzel kişilerine ait olan taşınmazlar üzerinde kamu veya özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan yatırımlara ilişkin olarak ilgililerince hazırlandığı veya hazırlatıldığı halde yetkili idarece üç ay içinde onaylanmayan etüt, harita, her tür ve ölçekteki çevre düzeni, nazım ve uygulama imar planlarını, parselasyon planlarını ve değişikliklerini ilgililerinin valilikten talep etmesi ve valiliğin Bakanlığa teklifte bulunması üzerine bedeli mukabilinde yapmak, yaptırmak ve onaylamak, başvuru tarihinden itibaren iki ay içinde yetkili idarece verilmemesi halinde bedeli mukabilinde resen yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatını vermek.
11. Depreme karşı dayanıksız yapılar ile imar mevzuatına, plan, proje ve eklerine aykırı yapıların ve bunların bulunduğu alanların dönüşüm projelerini ve uygulamalarını yapmak veya yaptırmak.
12. Ulusal Coğrafi Bilgi Sisteminin kurulmasına, kullanılmasına ve geliştirilmesine dair iş ve işlemleri yapmak, yaptırmak, mahalli idarelerin planlama, harita, altyapı ve üstyapıya ilişkin faaliyetleri ile ilgili kent bilgi sistemlerinin kurulması, kullanılması ve Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi ile entegre olmasını desteklemek.
13. Bakanlığın görev alanına giren konularda mahalli idarelerin idari ve teknik kapasitesinin geliştirilmesi için çalışmalarda bulunmak ve bunlara teknik destek sağlamak.
14. Bayındırlık ve iskân işleri ile ilgili şartname, tip sözleşme, yıllık rayiç, birim fiyat, birim fiyatlara ait analiz ve tarifleri hazırlamak ve yayımlamak.
15. Küresel iklim değişikliği ve bununla ilgili gerekli tedbirlerin alınması için plan ve politikaların belirlenmesi amacıyla çalışmalar yapmak.
16. Bakanlığın görev alanına giren konularda uluslararası çalışmaların izlenmesi ve bunlara katkıda bulunulması maksadıyla ulusal düzeyde yapılan hazırlıkları ilgili kuruluşlarla işbirliği halinde yürütmek.
17. 23/9/1980 tarihli ve 2302 sayılı Atatürk’ün Doğumunun 100 üncü Yılının Kutlanması ve "Atatürk Kültür Merkezi Kurulması" Hakkında Kanunun 3 üncü maddesi ile belirlenen Atatürk Kültür Merkezi alanını iyileştirme, güzelleştirme, yenileme ve ihya etmek amacıyla; Kültür ve Turizm Bakanlığının da görüşü alınarak, bu alan için her tür ve ölçekte etüt, harita, plan, parselasyon planı ile yapı projelerini yapmak, yaptırmak, onaylamak, kamulaştırma ve ruhsatlandırma işlemleri ile diğer iş ve işlemlerin gerçekleştirilmesini sağlamak.
18. Mahalli idareleri ve bunların merkezi idare ile olan alaka ve münasebetlerini düzenlemek.
19. Kamu mallarına ilişkin politikaları tespit etmek amacıyla çalışma yapmak, Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ve Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin edinim, yönetim ve elden çıkarılmasına ilişkin işlemleri yürütmek, kamu idarelerinin taşınmazları ile ilgili kayıt ve yönetim esaslarını belirlemek.
20. Kanunlarla ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle verilen diğer görevleri yapmak.

Bağlı birimler

Merkez teşkilatı

• Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü
• Milli Emlak Genel Müdürlüğü
• Mekânsal Planlama Genel Müdürlüğü
• Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
• Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü
• Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü
• Yapı İşleri Genel Müdürlüğü
• Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü
• Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü
• Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü
• Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü
• Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı
• Strateji Geliştirme Başkanlığı
• Yüksek Fen Kurulu Başkanlığı
• Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı
• Personel Dairesi Başkanlığı
• Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı
• Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı
• Hukuk Müşavirliği
• Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği
• Özel Kalem Müdürlüğü

Taşra teşkilatı

• İl Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürlükleri
• Bölge Temiz Hava Merkezi Müdürlükleri

Sürekli kurullar ve bağlı kuruluşlar

• Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü
• İller Bankası
• Toplu Konut İdaresi Başkanlığı
• Türkiye Çevre Ajansı
• Türkiye Emlak Katılım Bankası
• Meteoroloji Genel Müdürlüğü

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği bakanları

Ana madde: Türkiye çevre, şehircilik ve iklim değişikliği bakanları listesi

Ayrıca bakınız

• Türkiye'de sera gazı emisyonu
• Türkiye'de çevre sorunları
• Türkiye'de iklim değişikliği

Kaynakça

1. "2023 Yılı Merkezi Bütçe Kanunu, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Cetveli" (PDF). 30 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ocak 2023.
2. "Erdoğan açıkladı! Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın adı değişiyor". Sözcü. 11 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021.
3. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı (10 Temmuz 2018). "Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (Kararname Numarası: 1)" (PDF). T.C. Resmî Gazete. 30 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Temmuz 2018.

Dış bağlantılar

• Resmî site
• Facebook'ta Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı
• Twitter'da Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı
• Instagram'da Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı
• YouTube'da Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı
• OECD Çevresel Performans İncelemeleri TÜRKİYE 2019 28 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.