Remove ads
Sibirya tatarca (Sibirya tatarca: татар тел / tatar tel, сыбыр тел, sıbır tel[3]) ya da Sibir Tatarcası, Türk dillerinin Kıpçak Grubuna bağlı bir dil. Yaklaşık 100.000 kişi tarafından konuşulmakta olan dil, Sibirler'in millî dilini oluşturur. Sibirce, Tobol-İrtış, Baraba ve Tom olmak üzere üç lehçeye sahiptir. Dil, Rusya Federasyonu'nda Kurgan, Tümen, Omsk, Novosibirsk, Tomsk, Kemür, Svedlov bölgelerinde konuşulur. Ayrıca zamanında Sibirya'dan Türkiye'ye göç etmiş Böğrüdelik, Cihanbeyli köyü halkı da Sibirce konuşurlar.[kaynak belirtilmeli]
| Sibir tatarca | |
|---|---|
| tatar tel | |
| Ana dili olanlar | Rusya Federasyonu, Kazakistan, Türkiye, diğer eski SSCB ülkelerinde ve Türk Cumhuriyetlerinde. |
| Bölge | Sibirya |
| Etnisite | Sibirler |
| Konuşan sayısı | 100.000 (2012)[1] |
| Dil ailesi | Türk dilleri
|
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | - |
| ISO 639-2 | - |
| ISO 639-3 | sty |
| Glottolog | sibe1250[2] |
UNESCO'ya göre Rusya'da asimile olan ve tehlike altında bulunan bir dildir.[4] 2012 yılında Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü tarafından düzenlenen 4. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu Dilleri ve Kültürleri Yok Olma Tehlikesine Maruz Türk Toplulukları Son Sesler Duyulmadan, Sibir dili ve Sibirler toplumunu kritik tehlike altında kategorisinde değerlendirmiştir.[5]
Remove ads
- Tubıl-irtеş:
- Tömen söyleşimi — Tümen;
- Tubıl söyleşimi — Tubıl,Úr Vаgаy, Yarkeü rаyоnlаrı;
- Könçıgış tubıl аs söyleşimi (tugız-uvаt) — Vаgаy;
- Sаz söyleşimi — Tubıl, Uvаt rаyоnlаrı ;
- Tevriz (kurdаk, kurtаk) söyleşimi — Оmsk Oblastından Tevriz, Ust-İşim, Znаmеnskое rаyоnlаrı;
- tаrа söyleşе — Omsk Oblastı'nın Tаrа, Bоlşеrеçе, Kоlоsоvkа rаyоnlаrı.
- Bаrаbа — Novosibirsk Oblastının Bаrаbа, Kuybışеv, Kıştаv, Vеngеrоvо, Ubа, Çаn rаyоnlаrı[6]
- Tоmsk:
- eüştе-çаt söyleşе — Tоmsk Oblastı'nın Tоmsk rаyоnu ;
- kаlmаk söyleşе — Kеmеrоvо Oblastı'nınYurgа rаyоnu;
- оr аssöyleşе — Novosibirsk Oblastı'nın Kоlıvаn rаyоnu .
Remove ads
Şu anda Sibirya Tatar dilinin yazımını yasal olarak düzenleyen herhangi bir düzenleyici belge bulunmamaktadır. Bu durum, Sibirya Tatar dilinin Rusya'nın Batı Sibirya Tatarlarının edebi dili olarak kesin bir şekilde yorumlanmasını engellemektedir, bu nedenle yalnızca bağımsız bir dil belirtileri olan ayrı Batı Sibirya Tatar lehçelerinden bahsedebiliriz. İslam'ın Sibirya'ya girmesinden bu yana, Sibirya Tatarları Tatarca yazılarını kullandılar.
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads