Saparmurat Atayeviç Türkmenbaşı (Niyazov) (Türkmence: Saparmyrat Ataýewiç Türkmenbaşy (Nyýazow); d. 19 Şubat 1940 - ö. 21 Aralık 2006), 1985-1991 yılları arasında Türkmenistan'ı fiilen yönetmiş, 1991-2006 yılları arasındaki 15 yıl boyunca Türkmenistan Cumhurbaşkanlığı görevinde bulunmuştur.
| Saparmurat Türkmenbaşı | |
|---|---|
 | |
| 1. Türkmenistan cumhurbaşkanı | |
| Görev süresi 27 Ekim 1991 - 21 Aralık 2006 | |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| Yerine gelen | Kurbankulu Berdimuhammedov |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Saparmurat Niyazov 19 Şubat 1940 Kıpçak, Aşkabat, SSCB |
| Ölüm | 21 Aralık 2006 (66 yaşında) Aşkabat, Türkmenistan |
| Partisi | Türkmenistan Demokratik Partisi |
| Bitirdiği okul | Leningrad Teknik Üniversitesi Enerji Mühendisliği |
| Mesleği | Enerji mühendisi, siyasetçi |
| Dini | İslam |
Hayatı
Saparmurat Niyazov 1940 yılında bir işçi ailesinin çocuğu olarak Aşkabat yakınlarındaki Kıpçak kasabasında dünyaya geldi. Babası II. Dünya Savaşı'nda öldürüldü. Ailesinin diğer fertleri, 6 Ekim 1948 yılında meydana gelen Aşkabat depreminde öldü. İlk önce yetimhanede, sonra uzak aile fertlerinin evinde büyüdü.
Leningrad Teknik Üniversitesi'nden Enerji mühendisi unvanı ile mezun oldu. Bundan sonra Aşkabat yakınlarındaki Bezmein enerji tesislerinde çalıştı. Daha sonra Komünist Parti üyesi oldu. 1985 yılında Türkmenistan Milletvekilleri Konseyi Başkanlığına atandı. Daha sonra Türkmenistan Komünist Partisi'nin Merkez Komite I. Sekreterliği'ne seçildi. Bu kararla birlikte Türkmenistan'ın fiili devlet başkanı olmuş oldu. 13 Ocak 1990 tarihinde cumhuriyetin yüksek yargı organı olan Yüksek Sovyet başkanlığına atandı.
Cumhurbaşkanlığı dönemi
27 Ekim 1990 günü yapılan seçimlerde Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanlığına seçildi. 27 Ekim 1991'de Türkmenistan Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan ettikten sonra cumhurbaşkanlığı görevine devam etti. 21 Haziran 1992 yılında yeni bir anayasanın kabulü için yapılan yeni cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oyları aldı. 22 Ekim 1993 tarihinde kendisini Türkmenbaşı ("Türkmenlerin Başı") ilan etti. Bu tanımı o tarihten sonraki soyadı olarak kullandı.
Türkmenistan dünyanın en büyük doğalgaz rezervlerinden birine sahiptir. Türkmenbaşı; halka su, doğalgaz ve elektriğin ücretsiz olarak dağıtılmasını sağladı.
Kalp ilacı kullandığı bilinen Türkmenbaşı, yapılan resmî açıklamaya göre, 21 Aralık 2006'da yerel saatle 01:10'da (20:10 GMT) kalp krizinden öldü.[1]
Dış bağlantılar
- Saparmurat Türkmenbaşı'nın resmî internet sitesi9 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
