Süper kütleli kara delik

Süper kütleli kara delikler (İngilizce: supermassive black hole, kısaca SMBH), kara deliklerin en büyükleridir. Milyarlarca güneş kütlesi büyüklüğünde olabilirler. Çoğunlukla -ya da muhtemelen tüm- galaksiler galaktik merkezlerinde bir süper kütleli kara delik bulundururlar.^[2][3] Samanyolu Galaksisi'nin galaktik merkezindeki süper kütleli kara deliğin Sagittarius A* olduğu düşünülmektedir.^[4]

Süper kütleli kara delik

Üst: süper kütleli bir karadeliğin bir yıldızı içine çekme resmi. Alt: kara deliğin RX J1242-11 galaksisindeki bir yıldızı yuttuğuna inanılan görüntü. Sol: X-ray görüntüsü, Sağ: optik görüntü.^[1]

Kaynakça

1. "Chandra :: Photo Album :: RX J1242-11 :: 18 Feb 04". 28 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.
2. Antonucci, R. (1993). "Unified Models for Active Galactic Nuclei and Quasars". Annual Reviews in Astronomy and Astrophysics. 31 (1). ss. 473-521. Bibcode:1993ARA&A..31..473A. doi:10.1146/annurev.aa.31.090193.002353.
3. Urry, C.; Padovani, P. (1995). "Unified Schemes for Radio-Loud Active Galactic Nuclei". Publications of the Astronomical Society of the Pacific. Cilt 107. ss. 803-845. arXiv:astro-ph/9506063 $2. Bibcode:1995PASP..107..803U. doi:10.1086/133630.
4. Schödel, R.; Ott, T.; Genzel, R.; Hofmann, R.; Lehnert, M.; Eckart, A.; Mouawad, N.; Alexander, T.; Reid, M. J.; Lenzen, R.; Hartung, M.; Lacombe, F.; Rouan, D.; Gendron, E.; Rousset, G.; Lagrange, A.-M.; Brandner, W.; Ageorges, N.; Lidman, C.; Moorwood, A. F. M.; Spyromilio, J.; Hubin, N.; Menten, K. M. (2002). "A star in a 15.2-year orbit around the supermassive black hole at the centre of the Milky Way". Nature. 419 (6908). ss. 694-696. arXiv:astro-ph/0210426 $2. Bibcode:2002Natur.419..694S. doi:10.1038/nature01121. PMID 12384690.

Konuyla ilgili yayınlar

• Fulvio Melia (2003). The Edge of Infinity. Supermassive Black Holes in the Universe. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-81405-8.
• Laura Ferrarese and David Merritt (2002). "Supermassive Black Holes". Physics World. 15 (1). ss. 41-46. arXiv:astro-ph/0206222 $2. Bibcode:2002astro.ph..6222F.
• Fulvio Melia (2007). The Galactic Supermassive Black Hole. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-13129-0.
• Merritt, David (2013). Dynamics and Evolution of Galactic Nuclei. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-12101-7.
• Julian Krolik (1999). Active Galactic Nuclei. Princeton University Press. ISBN 0-691-01151-6.

Dış bağlantılar

• Black Holes: Gravity's Relentless Pull Award-winning interactive multimedia Web site about the physics and astronomy of black holes from the Space Telescope Science Institute
• Images of supermassive black holes14 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• NASA images of supermassive black holes19 Ekim 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• The black hole at the heart of the Milky Way
• ESO video clip of stars orbiting a galactic black hole 3 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Star Orbiting Massive Milky Way Centre Approaches to within 17 Light-Hours ESO, October 21, 2002
• Images, Animations, and New Results from the UCLA Galactic Center Group 22 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Washington Post article on Supermassive black holes 6 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• A simulation of the stars orbiting the Milky Way's central massive black hole 28 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.