Søren Sørensen

Søren Peder Lauritz Sørensen (d. 9 Ocak 1868, Havrebjerg, Danimarka - ö. 12 Şubat 1939, Charlottenlund, Danimarka), Danimarkalı biyokimyacı.

Søren Peder Lauritz Sørensen
Doğum	9 Ocak 1868(1868-01-09) Havrebjerg, Danimarka
Ölüm	12 Şubat 1939 (71 yaşında) Charlottenlund, Danimarka
Milliyet	Danimarkalı
Kariyeri
Dalı	Biyokimyacı

Carlsberg Laboratuvarı

Sørensen, pH kavramını bulan ve ilk tanımlayan (pH = -log[H+]) kişidir.^[1] Bu kısaltmada "p", eksi logaritmayı, "H" ise hidrojen iyonunu (H⁺) göstermektedir. Ayrıca Søren Sørensen'in, pH derecelerini geliştirmesinden önce, Hidrojen İyon değişimlerini yaygın olarak kabul edilmiş ve titizlikle ölçüm yapılabilen bir sistem bulunmamaktaydı.

9 Ocak 1868'de Slaglese şehrinin yakınındaki Havrebjerg'de Hans Sørensen ve Kirstine Katrine Sørensen çiftinden dünyaya gelen Sørensen, üniversite yıllarında ilk olarak tıp okumaya başladı. Sonradan Kopenhag Üniversitesi'nde kimya bölümüne geçen Sørensen, 1881 yılında buradan mezun oldu. 10 yıl boyunca inorganik maddelerin sentezlenmesi konusunda çalıştı. Biyokimya alanında birçok deneysel çalışmayı burada gerçekleştirdi. Aminoasitleri, proteinleri ve enzimleri incelemeye başladı. Sørensen, çalışma yaşamının bir bölümünü, 1901'de başına geçtiği Kopenhag'daki Carlsberg Laboratuvarı'nda geçirdi.

Biyokimya çalışmalarını 4 ana başlıkta topladı:

1. Hidojen İyon derişiminin belirlenmesinin elektrometrik yöntemi,
2. pH çözeltilerinin hazırlanması,
3. pH değerlerinin renk dereceleriyle ifade edilmesi,
4. Enzimler ve proteinler üzerinde bu süreçlerin uygulanması.

Sørensen'in Carlsberg Laboratuvarı'nda bir grup çalışma arkadaşıyla birlikte yaptığı bu çalışmalar, proteinler ve aminoasitler hakkında önemli açılımlara neden oldu.^[2] Çalışma sonuçları, 17 rapor hâlinde yayımlandı. Bu raporlar, sonraları protein kimyası üzerindeki yapılan çalışmalara kaynak oldu. Sørensen'in yazıları, bu dalda çalışan araştırmacıların başvurduğu temel metinler olarak kabul edildi. Carlsberg Laboratuvarı, bu dönemde Biyokimya alanında Dünya'nın üretken laboratuvarlarından biri olarak dikkat çekmekteydi ve bu laboratuvarda çalışmak amacıyla yapılan başvurular, gün geçtikçe artmaktaydı. Aynı dönemde Sørensen, protein dünyasının termodinamiği üzerine yaptığı çalışmayla da ön plana çıktı.^[1] Enzim tepkimelerinde, Hidrojen İyon değişiminin anahtar bir rol oynadığını gören Sørensen, bunu ölçmenin ve belirtmenin kolay bir yolunu buldu. Hidrojen İyon değişiminin etkisi, logaritmasının uygun bir derecelendirme sistemiyle belirtilmesi ya da diğer bir değile pH değerleri çalışması, Sørensen'in çalışmaları arasında en çok dikkat çekeni oldu. pH değerinin bugün tüm Dünya'da yaygın olarak kullanılan sayısal ölçümlerini de belirleyen yine Sorensen'di.^[1] Sørensen, pH değerlerinin sabit kalması için kullanılan tampon çözeltileri^{[dn 1]} ilk hazırlayan kişidir.

Danimarkalı bilim insanı, 1938 yılında emekli oluncaya kadar Carlsberg Laboratuvarı'ndaki çalışmalarını sürdürdü. 12 Şubat 1939 tarihinde ise öldü.

Dipnot

1. Tampon çözeltiler: Bir zayıf asit ve tuzunu ya da bir zayıf baz ve tuzunu içeren çözeltilere denir.

Kaynakça

1. "Søren Peter Lauritz Sørensen" (İngilizce). geocities.com. 17 Şubat 2003. 27 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2009.
2. "Søren Sørenson". Chemical Achievers - The Human Face of the Chemical Science. Chemical Heritage Foundation. 3 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2007.

Dış bağlantılar

• euchems.org biyografisi (İngilizce)
• Рапопорт С.И., Лакшин А.А., Ракитин Б.В., Трифонов М.М. рН-метрия пищевода и желудка при заболеваниях верхних отделов пищеварительного тракта / Под ред. академика РАМН Ф.И. Комарова. - М.: ИД МЕДПРАКТИКА-М 4 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2005, 208 с. ISBN 5-98803-014-9. (Rusça)