Peter Debye

Peter Joseph William Debye (d. 24 Mart 1884 – ö. 2 Kasım 1966), Hollandalı fizikokimyacı ve Nobel ödülü sahibi.

Peter Debye
Doğum	Petrus Josephus Wilhelmus Debije 24 Mart 1884(1884-03-24) Maastricht, Hollanda
Ölüm	2 Kasım 1966 (82 yaşında) New York, ABD
Milliyet	Hollandalı
Vatandaşlık	Hollanda/ABD
Eğitim	RWTH Aachen Üniversitesi, Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi
Ödüller	Rumford Madalyası (1930), Lorentz Madalyası (1935), Nobel Kimya Ödülü (1936), Willard Gibbs Madalyası (1949), Max Planck Madalyası (1950), Priestley Madalyası (1963), Ulusal Bilim Madalyası (1965)
Kariyeri
Dalı	Fizik, Kimya
Çalıştığı kurumlar	Zürih Üniversitesi (1911-12), Utrecht Üniversitesi (1912-14), Göttingen Üniversitesi (1914-20), ETH Zürih (1920-27), Leipzig Üniversitesi (1927-40), Cornell Üniversitesi (1940-50)
Doktora danışmanı	Arnold Sommerfeld
Doktora öğrencileri	Lars Onsager Paul Scherrer George K. Fraenkel Fritz Zwicky Raymund Sänger Franz Wever

Yaşam öyküsü

1884'te Hollanda'nın Maastricht şehrinde doğdu. 1901 senesinde Almanya'nın Ren iline 30 kilometre uzaklıktaki Aachen Teknik Üniversite'sine başladı. Burada matematik ve klasik fizik eğitimi aldı. 1905 senesinde de elektrik mühendisi olarak mezun oldu. 1907 yılında ilk makalesini yayınladı. Bu makale girdap akımlarını içeren zekice çözülmüş bir problem üzerineydi. Aachen'de bir teorik fizikçi olan Arnold Sommerfeld'in yanında çalıştı. Daha sonraları Sommerfeld kendisinin en önemli buluşunun Peter Debye olduğunu söylemiştir.

1906 yılında, Sommerfeld Debye'nin kendi yanına asistan olarak Münih'e tayin edilmesini sağladı. 1908'de, radyasyon basıncı üzerine hazırlamış olduğu tez ile doktorasını aldı. 1910 yılında geliştirdiği bir metot ile Planck'ın siyah cisim ışıması yasasını daha basit bir şeklide türetmeyi başardı. 1911 yılında Albert Einstein'ın Prag'da profesör olarak görev almasıyla onun Zürih Üniversitesi'ndeki boşalan kürsüsüne Peter Debye geçmiştir. 1935'te Lorentz madalyası ile ödüllendirildi. 1937'den 1939'a kadar Alman Fizik Derneği'nin başkanlığını yaptı.

Debye 1913'te Mathilda Alberer ile evlendi. Bu evlilikten 1916'da Debye'nin araştırmalarında kendisiyle birlikte çalışan ve kendisi gibi bir fizikçi olan oğlu Peter P. Debye ile 1921'de de kızı Mathilde Maria dünyaya geldiler.

Bilimsel katkıları

Çiftkutup momentleri, X ışınları ve ışığın gazlardaki saçılımına ilişkin araştırmalarıyla 1936'da Nobel Kimya Ödülü'nü alan Hollandalı kimyacıdır.

1910'da Münih Üniversitesi'nde fizik alanındaki doktora çalışmasını tamamladıktan sonra, Zürih, Utrecht, Göttingen ve Leipzig üniversitelerinde fizik dersleri verdi. Debye'nin ilk önemli çalışması olan dipol momentine ilişkin araştırmaları, atomların moleküller içindeki yerleşimini ve atomlararası uzaklıklar gibi konuların anlaşılmasına önemli katkılarda bulundu. 1916'da katı maddelerin kristal yapılarının X ışınlarıyla incelenebilmesinin, maddeyi toz haline getirmekle olanaklı olabileceğini gösterdi ve böylelikle araştırma öncesi nitelikli zorunluluğunu ortadan kaldırdı.

1923'te Erich Hückel ile birlikte yürüttüğü çalışmalar sonucunda, Svante Arrhenius'un bir çözelti içindeki artı ve eksi yüklü tuz iyonlarının çözünmesine ilişkin kuramını genişleterek, iyonlaşmanın kısmi değil tam olduğunu kanıtlaması Debye'nin en önemli başarılarından biri olmuştur.

Ödüller ve payeler

• 1930 Rumford Nişanı X-ışını spektroskopisi ve özgül ısılar üzerine çalışmalarından dolayı verilmiştir.
• 1936 Nobel Kimya Ödülü
• 1963 Priestley Nişanı