Peanut Deliği

Peanut Deliği, Ohotsk Denizi'nin merkezinde yer alan anklav açık okyanus alanı.^[1] 1991'den beri statüsü tartışılan bu alan, her tarafı Rus toprakları ile çevrili olmasına rağmen Rusya sınırlarına dahil değildi. 2014 yılında Birleşmiş Milletler kararıyla Rusya münhasır ekonomik bölgesine dahil edildi.

Peanut Deliği'nin Ohotsk Denizi'ndeki konumu ve sınırları

Peanut Deliği yaklaşık 55 kilometre (34 mil) genişliğinde ve 480 kilometre (300 mil) uzunluğunda bir alana yayılır. Bölge 52.000 kilometrelik bir alana sahiptir.^[2] Doğusunda Kamçatka Yarımadası, güneyinde Kuril Adaları, güneybatısında Sahalin Adası, batısında Rusya anakarasına bağlı olan Habarovsk Krayı ve kuzeyinde ise Magadan Oblastı kıyılarına uzanan Rusya'nın münhasır ekonomik bölgesi (MEB) ile çevrilidir. Peanut Deliği, Rusya münhasır ekonomik bölgesine dahil edilmeden önce yıllarca sahipsiz olduğu için birçok ülke tarafından aşırı ve izinsiz balık avcılığına maruz kaldı. Balık sürüleri Rusya MEB'indeki Peanut Deliği'ne girip çıktıkları için bu durum Rusya Federasyonu tarafından balık stokları için bir tehlike olarak görüldü. Bunun üzerine 1993 yılında Çin, Japonya, Polonya, Rusya ve Güney Kore, balık stokları toparlanana kadar Peanut Deliği'nde balıkçılığı durdurmayı kabul ettiler ancak bundan sonra nasıl devam edileceği konusunda bir anlaşmaya varılmadı.^[3]

Deniz hukukuna göre egemen bir devletin münhasır ekonomik bölgesi, uluslararası suların ötesine kıyıdan maksimum 200 deniz miline (yaklaşık 370 km) kadar uzanmasına izin verdiği için Rusya bu bölgeyi kendi münhasır ekonomik bölgesine dahil edemedi. Bunun üzerine Rusya hükûmeti, Peanut Deliği'nin Rusya'nın kıta sahanlığının bir parçası olduğunun ilan edilmesi için Birleşmiş Milletler'e dilekçe verdi. Kasım 2013'te Birleşmiş Milletler alt komitesi Rusya'nın argümanını kabul etti.^[4] Mart 2014'te ise Birleşmiş Milletler Kıta Sahanlığı Sınırları Komisyonu Rusya lehine karar vererek Peanut Deliğinin Rusya münhasır ekonomik bölgesi sınırları içerisinde tanıdığını deklare etti.^[5] Rusya Federasyonu Doğal Kaynaklar ve Çevre Bakanlığı bölgede bulunan yeraltı deniz zenginlikleri nedeniyle yakın zamanda Peanut Deliği'nden "gerçek bir Ali Baba'nın mağarası" olarak bahsetti.^[4] Rus devlet petrol üreticisi Rosneft'in 2011 tahminlerine göre, Ohotsk Denizinde bir milyar tondan fazla petrol ve iki trilyon metreküpten fazla doğalgaz rezervi bulunmaktadır.^[6][7]

Kaynakça

1. "Selected Straddling Stocks". Gıda ve Tarım Örgütü. 23 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2021.
2. Gerden, Eugene (19 Şubat 2016). "Russia to Increase Crab Catch in "Peanut Hole" in the Sea of Okhotsk Starting in 2017". Seafoodsnews.com. 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2021.
3. Hallwood, Paul (2014). Economics of the Oceans: Rights, Rents and Resources. Routledge. s. 131. ISBN 9781136186288. Erişim tarihi: 23 Ocak 2021.
4. "'Ali Baba's cave': UN declares Russian sovereignty over resource-rich Sea of Okhotsk enclave". Russia Today. 16 Kasım 2013. 9 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2021.
5. Birleşmiş Milletler Kıta Sahanlığı Sınırları Komisyonu (14 Mart 2014). "Summary of Recommendations of The Commission on the Limits of the Continental Shelf in Regard to the Partial Revised Submission Made by the Russian Federation in Respect of the Sea of Okhotsk on 28 February 2013" (PDF). Birleşmiş Milletler. 8 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2021.
6. Friedman, Uri (28 Mart 2014). "The Arctic: Where the U.S. and Russia Could Square Off Next". The Atlantic. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2021.
7. Zigfeld, Kim (21 Kasım 2013). "Russia through the Peanut Hole". American Thinker. 6 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2021.