Birinci Deniz Diyarı Hanedanı

Birinci Deniz Diyarı Hanedanı (URU.KÙ^{KI[nb 1][1]}) veya Babil'in 2. Hanedanı (Amorit yönetimindeki Babil'den bağımsız olmasına rağmen), çok spekülatif olarak yaklaşık MÖ 1732-1460 (kısa kronoloji), öncelikle kral listeleri A ve B'deki lakonik referanslarda ve Asur Eşzamanlı kral listesi A.117'de kaydedilen çağdaşlarda doğrulanan muammalı bir kral dizisidir.

Deniz Diyarı'nın Kassitler Tarafından Fethi. 20. yüzyıl rekonstrüksiyon.

Kısa ömürlü ve artık dağılmakta olan Eski Babil İmparatorluğu'ndan kurtulan hanedan, adını Mezopotamya'nın en güneyindeki, büyük yerleşim yerlerinden yoksun, Dicle ve Fırat nehirlerinin ağızlarının dolmasıyla giderek güneye doğru genişleyen bataklık bir bölge olan eyaletten almıştır (Demir Çağı'nda Mat Kaldi " Kaldea " olarak bilinen bölge). Deniz Diyarı çanak çömleği Girsu, Uruk ve Lagaş'ta bulundu ancak bunların kuzeyinde hiçbir yerde bulunamadı.^[2]

Sonraki krallar sahte Sümerce isimleri taşıyordu ve İsin Hanedanı'nın görkemli günlerine atıfta bulunuyorlardı. Hanedanlığın üçüncü kralı, ismini İsin hanedanının son kralı Damiq-ilişu'dan almıştır. Bu kültürel motiflere rağmen, nüfusun büyük çoğunluğu Akad isimleri taşıyordu ve Akad dilinde konuşuyor ve yazıyordu. Egemenliklerinin en azından kısa bir süre Babil'e kadar uzandığına dair dolaylı kanıtlar mevcuttur. Daha sonraki zamanlarda, Yeni Babil İmparatorluğu'nun bir Deniz Diyarı eyaleti de mevcuttur.^[3]

Tarih

Geleneksel olarak, Deniz Diyarı hakkında bilinen her şey birkaç Kral Listesi girişinden ve rastgele tarihçelerden gelmektedir. Bu dönemdeki yazıların çoğunda, bulunan standart tabletlerin yetersizliğini açıklamak için mumlu tahta levhalar kullanıldığı öne sürülmüştür.^[4] Son zamanlarda (2009) 20. yüzyılda bir araya getirilen en büyük özel el yazması koleksiyonu olan Martin Schøyen koleksiyonundan gelen 450 yayınlanmış tablet, her kralın hükümdarlığının bir kısmına uzanan 15 ila 18 yıllık bir dönemi kapsar.^[5] Bunlar tek bir depodan çıkmış gibi görünüyor ancak bir asır önce antika pazarında satın alındıktan sonra daha küçük özel koleksiyonlarda çürüdükten sonra kökenleri kaybolmaktadır.^[6]:v Tabletlerin çoğu kaynakların yönetimiyle ilgilidir.^[7] Brüksel'de ayrıca 32 adet yayımlanmamış Deniz Diyarı tableti tutulmaktadır.^[8] Tabletlerde mektuplar, makbuzlar, muhasebe defterleri, personel listeleri vb. yer almakta ve dönemin olaylarına dair ipuçları veren yıl adları ve referanslar bulunmaktadır. Elam'dan gelen haberciler tedarik ediliyor,^{[i 1]} Dilmun'un (antik Bahreyn) bir tanrısı olan Anzak, isimlerde teoforik bir unsur olarak görünüyor,^{[i 2]} ve Nūr-Bau, Eşnunna'nın teknelerini alıkoyması gerekip gerekmediğini soruyor,^{[i 3]} bir zamanlar gelişen bu Sümer yerleşim birimine dair nadir bir geç referans. Normal ticari faaliyete ek olarak, başka bir özel koleksiyondaki iki alamet metni Peşgaldarameş'in hükümdarlığına tarihleniyor ve Nippur tanrılarına adanmış bir kurugu ilahisinde Ayadaragalama'dan bahsediliyor.^[9] Gılgamış Destanı'nın farklı bir versiyonu kahramanı Ur'a taşır ve bu döneme ait bir parçadır.^[6]

2013-2017 yılları arasında Tell Khaiber'de yürütülen kazılar, Ur'dan yaklaşık 20 km uzaklıkta, alışılmadık bir şekilde düzenlenmiş, çevresi yakın kulelerden oluşan büyük bir kerpiç kalenin temelleri ortaya çıkarıldı.^[10] Site, orada bulunan 152 (birleştirmeler yapıldıktan sonra) kil çivi yazısı tabletinin arşivine göre Ayadaragalama'ya tarihleniyor.^[11][12][13] Tell Khaiber'deki tabletler, Schoyen Koleksiyonu'ndan yayımlanan tabletlerle aynı kısa zaman dilimine, yani Pešgal'in son dönemlerine ve Ayadara'nın hükümdarlığının ilk dönemlerine denk gelmektedir. Kazı yapanlar ayrıca Deniz Diyarı için tabakalı bir seramik dizisi geliştirerek diğer alanların da belirlenmesini sağladılar. Ur'un birkaç mil doğusundaki Tell Sakhariya bölgesinde Deniz Diyarı seramikleri ve faunal kalıntılar bulundu.^[14]

Deniz DiyarıHanedanlığı'nın ana şehri henüz bilinmemektedir. Krallar listesi parçasında Babil'in "krallığının E'urukuga'ya geçtiği" belirtiliyor. Yerleşim yerinin uru.ku olarak bilinmesi göz önüne alındığında, bu başkentin Lagaş olduğu varsayılmaktadır ki bu dönemde hakkında çok az şey bilinmektedir.^[15] Nippur ve Tell Deḥaila da değerlendirmektedir.^[16] Modern düşünceye göre başkenti Dūr-Enlil (veya Dūr-Enlile) idi. Yeni Babil döneminde Uruk ile Larsa arasındaki bölgede birer Dur-Enlil, Yeni Asur döneminde de birer Dur-Enlil vardı. Potansiyel Deniz Diyarı başkenti ile aynı yer olup olmadığı da net değildir.^[17][18]

Kral listesi geleneği

Deniz Diyarı krallarının dizilimine tanıklık eden kral listesi kaynakları aşağıda özetlenmiştir:

No	Kral Listesi A	Kral Listesi B	İddia edilen hükümdarlık	Çağdaşı
1	Ilima[ii]	Ilum-ma-ilī	60 yıl	Samsu-iluna and Abi-ešuh (Babil)[i 4]
2	Ittili	Itti-ili-nībī	56 yıl
3	Damqili	Damqi-ilişu II	36 yıl	Adasi (Asur)[i 5]
4	Işki	Işkibal	15 yıl	Belu-bāni (Asur)[i 5]
5	Şuşşi, kardeş	Şuşşi	24 yıl	Lubaia (Asur)[i 5]
6	Gulki…	Gulkişar	55 yıl	Sharma-Adad I (Asur)[i 5] Samsu-Ditana Babil
6a		mDIŠ-U-EN[i 5]	?	LIK.KUD-Şamaş (Asur)[i 5]
7	Peş-gal	Peşgaldarameş,[nb 2] oğlu, aynı	50 yıl	Bazaia (Asur)[i 5]
8	A-a-dàra	Ayadaragalama,[nb 3] oğlu, aynı	28 yıl	Lullaya (Asur)[i 5]
9	Ekurul	Akurduana	26 yıl	Shu-Ninua (Asur)[i 5]
10	Melamma	Melamkurkurra	7 yıl	Sharma-Adad II (Asur)[i 5]
11	Eaga	Ea-gam[il]	9 yıl	Erishum III (Asur)[i 5]

Ek bir kral listesi^{[i 6]} daha önceki hanedan hükümdarlarının parçalı okumalarını sağlar.^[19] Kral listesi A, bu hanedanın hükümdarlık sürelerini toplayarak 368 yıl sürdüğünü göstermektedir. Eşzamanlı Kral Listesi A.117, sıralamayı Damqi-ilišu'dan itibaren verir, ancak Gulkişar ile Peşgaldarameş arasında ^mDIŠ-U-EN (okunuşu bilinmiyor) adında ek bir kral daha içerir. Bu kaynak bu açıdan güvenilir kabul ediliyor çünkü Peşgaldarameş ve Ayadaragalama isimlerinin biçimleri yakın zamanda yayınlanan dönemin ekonomi tabletlerindeki biçimlerle uyuşuyor (aşağıya bakınız).^[6]

Hükümdarlar

Ilum-ma-ilī

Hanedanlığın kurucusu olan Ilum-ma-ilī,^{[i 7]} veya Iliman (^m ili-ma-an), ^{[i 8]} Amorlu Babil çağdaşları Samsu-iluna ve Abi-ešuḫ ile yaşadığı çatışmaları anlatan Erken Krallar Tarihi'ndeki ^{[i 4]} kahramanlık öyküsünden bilinmektedir. “Samsu-iluna'nın ordusuna saldırdığı ve onları yenilgiye uğrattığı” kaydediliyor. Nippur'u Samsu-iluna'nın hükümdarlığının sonlarında fethettiği düşünülüyor^[20] çünkü onun hükümdarlığına tarihlenen Nippur'dan yasal belgeler var.^{[i 9][21]} Babil'in Amorlu kralı ve Samsu-iluna'nın oğlu ve halefi olan Abi-Esuh, Dicle Nehri'ni barajlayarak "Ilum-ma-ilī'yi fethetmeye" koyuldu, onu bataklık sığınağından çıkarmak için; ancak bu çaba, Ilum-ma-ilī'nin araziyi üstün bir şekilde kullanması nedeniyle akamete uğradı.

Damqi-ilişu

Ammi-Ditana için hayatta kalan son yıl adı, “Damqi-ilišu ordusu tarafından inşa edilen Der / Udinim şehir surunu yıktığı yılı” anmaktadır.^{[i 10]} Orijinalde "MU am-mi-di-ta-na LUGAL.E BÀD.DA UDINIMki.MA (ÉREN) dam-qí-ì-lí-šu.KE4 BÍ.IN.DÙ.A BÍ.IN.GUL.LA".^[22] Bu, isminin yazılışına dair tek günümüzde bilinen o dönemin göstergedir ve bu, Isin'in daha önceki kralınınkiyle çelişmektedir.^[23]

Gulkişar

"Toprağın akıncısı" anlamına gelen Gulkişar, görünüşe göre uzun süren hükümdarlığından geriye pek az iz bırakmıştır. Kendisi, Babil'in ilk hanedanının son kralı olan Samsu-Ditana ile olan düşmanlığını konu alan bir kraliyet destanının (1885 HS Tableti ve 2 yeni parça birleşimi) konusuydu.^[24] Metinde Gulkişar'ın birliklerine hitap ettiği ve tanrı Istar'ın ona eşlik ettiği anlatılıyor.^{[25][i 11]} Sır için kimyasal bir tarif veren bir tabletin kolofonunda “Eridu'daki bir Marduk rahibinin mülkü” yazıyor ve Eridu şehrinden ziyade Babil'in bir mahallesi olduğu düşünülüyor, mu.us-sa Gul-ki-šar lugal-e "Gul-kişar'ın kral (olduğu?) yıldan (sonraki yıl)." olarak tarihleniyor.”^[26] MÖ 1103-1100 yılları arasında yaşamış Babil kralı Enlil-nādin-apli dönemine ait bir kudurru,^{[i 12]} kralın bir tapınak arazisinin mülkiyeti konusunda başlattığı bir soruşturmanın sonucunu kaydeder. Bit-Sin-magir ve Deniz Diyarı valileri, “ilahi metresi Nanse için bir toprak sınırı çizen” Gulkişar'ın daha önceki eylemlerine dayalı iddiayı desteklediler. Bu Nabû-kudurrī-uṣur, Enlil-nādin-apli'nin babası ile Gulkişar arasında 696 yıl geçtiğini kaydeden bir Distanzangaben ifadesinin erken bir örneğidir.^[27]

Peşgaldarameş ve Ayadaragalama

"İbeksin oğlu" Peşgaldarameş ve "zeki geyiğin oğlu" Ayadaragalama, Gulkişar'ın ardışık kralları ve torunlarıydı (DUMU, en geniş anlamıyla "oğulları").^[25]

Ayadaragalama'nın hükümdarlığı olaylı görünüyor; bir yıl adından da anlaşılacağı üzere, "iki düşmanın toplu gücü" kovulmuş; bunların Elamlılar ve Kassitler olduğu tahmin ediliyor; Kassitler daha önce Babil'deki Amoritleri hükümdarlıktan indirmişlerdi. Başka bir kayıt, “Kalšu (Kassite) düşmanına karşı büyük bir halkanın inşasını” kaydederken, üçüncü kayıt “ülkesinin isyan ettiği yılı” kaydeder. Bir yıl adı, “Ayadaragalama’nın kral olduğu yılı – Enlil’in (onun için?) tüm dünyanın çobanlığını kurmasından sonra” verir ve tanrıların listesi, Deniz Ülkesi'nin koruyucu tanrıları olan Marduk ve Sarpanitum’u içerir.^{[i 13][6]}

Yeni-Babil döneminden bir yetkili, A-ia-da-a-ra, MAN ŠÚ “dünyanın kralı”nın bronz bantlı ithaf yazıtını muhtemelen antika bir merak konusu olarak Tell en-Nasbeh'e götürdü ve 20. yüzyılda bulunmak üzere burada atıldı.

Ea-gâmil

Hanedanın son kralı Ea-gâmil, Babil Kralı III. Kashtiliash'ın kardeşi olan Kassit şefi Ulam-Buriaş'ın önderlik ettiği bir ordunun önünde Elam'a kaçtı. Ulam-Buriaş, Deniz Ülkesi'ni fethedip Babil'e kattı ve "kendisini ülkenin efendisi yaptı." Ulam-Buriaş'ın halefi III. Agum'un da Deniz Ülkesi'ne saldırdığı ve "Dūr-Enlil" bir tapınağı yıktığı anlatılıyor.^[28]

Babil'de bulunan yılan veya diyorit topuz başı veya muhtemelen kapı tokmağı,^[29] üzerinde Ulaburariaš'ın "Deniz Diyarı Kralı" sıfatıyla kazınmıştır.^[30] Eser, 1899-1912 yılları arasında Almanların Babil kazıları sırasında Tell Amran ibn-Ali'de ortaya çıkarılmış olup şu anda Bergama Müzesi'nde sergilenmektedir.

Yazıtlar

1. MS 2200/40 and MS 2200/455.
2. MS 2200/394, 444, 321 and so on.
3. MS 2200/3.
4. Chronicle of Early Kings, tablets BM 26472 and BM 96152, B rev. (Ilum-ma-ilī) 7-10 (Ea-gâmil) 12–14.
5. Synchronistic King List A.117, Assur 14616c, i 1 to 10.
6. Formed from BM 35572 and eleven other fragments.
7. Tablet Ashm. 1922.353 from Larsa.
8. Babylonian King List B, BM 38122, reverse 1 to 13.
9. Five legal tablets such as CBS 4956, published in Chiera (1914), CBS 11013, published as BE VI 2 text 68, 3N-T 87, UM 55-21-239 catalogued as SAOC 44 text 12, and OIMA 1 45, from Nippur.
10. Tablets MCS 2 52, YOS 13 359.
11. Tablet BM 120960 thought to have been recovered from Tall 'Umar (Seleucia) on the Tigris.
12. Kudurru in the University Museum, Philadelphia, BE I/1 83 15.
13. MS 2200/81.

Notlar

1. Where ŠEŠ-ḪA of King List A and ŠEŠ-KÙ-KI of King List B are read as URU.KÙ.KI
2. Given as PEŠ.GAL-DÀRA.MAŠ.
3. Given as A-DÀRA-GALAM.MA.

Kaynakça

1. Oppenheim, A. Leo (1977). Ancient Mesopotamia: Portrait of a Dead Civilization. University of Chicago. s. 414. ISBN 978-0-22663186-8 – The Internet archive vasıtasıyla.
2. Al-Hamdani, A. (2020). The Settlement and Canal Systems During the First Sealand Dynasty (1721–1340 BCE). In S. Paulus & T. Clayden (Ed.), Babylonia under the Sealand and Kassite Dynasties, Berlin, pp. 28–57.
3. Paul-Alain Beaulieu, Ea-dayān, Governor of the Sealand, and Other Dignitaries of the Neo-Babylonian Empire, Journal of Cuneiform Studies, vol. 54, pp. 99–123, The American Schools of Oriental Research, 2002
4. Paulus, Susanne, "Die babylonischen Kudurru-Inschriften von der kassitischen bis zur frühneubabylonischen Zeit. Untersucht unter besonderer Berücksichtigung gesellschafts-und rechtshistorischer Fragestellungen", AOAT 51, Münster: Ugarit Verlag, 2014
5. Chapin, Michael Arthur, "'My-Mother-Is-Precious': Names and Naming Practices in the First Dynasty of the Sealand (ca. 1500 BCE)", Dissertation, Johns Hopkins University, 2023
6. Stephanie Dalley (2009). Cornell University Studies in Assyriology and Sumerology. Volume 9 Babylonian Tablets from the First Sealand Dynasty in the Schoyen Collection. CDL Press. ss. 1-16.
7. Odette Boivin, "Agricultural Economy and Taxation in the Sealand I Kingdom", Journal of Cuneiform Studies, vol. 68, pp. 45–65, 2016
8. Boivin, Odette, "Accounting for livestock: principles of palatial administration in Sealand I Babylonia", Iraq, vol. 78, 2016, pp. 3–23, 2016
9. Gabbay, Uri and Boivin, Odette. "A Hymn of Ayadaragalama, King of the First Sealand Dynasty, to the Gods of Nippur: The Fate of Nippur and Its Cult during the First Sealand Dynasty" Zeitschrift für Assyriologie und vorderasiatische Archäologie, vol. 108, no. 1, pp. 22-42, 2018
10. Text - 21 Eylül 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Supplement - 19 Mayıs 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Campbell, S.; Killick, R.; Moon, J.; Calderbank, D.; Robson, E. (2021). "Summary report on excavations at Tell Khaiber, an administrative centre of the Sealand period, 2013-2017". Sumer. A Journal of Archaeology and History in Arab World. Cilt 65. ss. 15-46. ISSN 0081-9271. 21 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2024.
11. 3 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Eleanor Robson, Information Flows in Rural Babylonia c. 1500 BC, in C. Johnston (ed.), The Concept of the Book: the Production, Progression and Dissemination of Information, London: Institute of English Studies/School of Advanced Study, January 2019 9780992725747
12. "Castle of the Sealand kings: Discovering ancient Iraq's rebel rulers - The Guardian". www.theguardian.com/. 1 Eylül 2017. Erişim tarihi: 2 Eylül 2017.Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
13. Odette Boivin, The First Dynasty of the Sealand in Mesopotamia, Walter de Gruyter GmbH & Co KG, 2018, 9781501507823
14. Twiss, Katheryn C. "Animals of the Sealands: Ceremonial Activities in the Southern Mesopotamian “Dark Age”." Iraq 79, pp. 257-267, 2017
15. W. G. Lambert (1974). "The Home of the First Sealand Dynasty". Journal of Cuneiform Studies. 26 (4). ss. 208-209. doi:10.2307/1359442. JSTOR 1359442.
16. Dalley, S. (2020). The First Sealand Dynasty: Literacy, Economy, and the Likely Location of Dūr- Enlil(ē) in Southern Mesopotamia at the end of the Old Babylonian Period. In S. Paulus & T. Clayden (Ed.), Babylonia under the Sealand and Kassite Dynasties (pp. 9-27). Berlin, Boston: De Gruyter
17. MacGinnis, J., "Further Evidence for Intercity Co-Operation among Neo-Babylonian Temples", Journal of the Royal Asiatic Society 16, no. 2, pp. 127–32, 2006
18. Wiseman, D. J., "The Vassal-Treaties of Esarhaddon", Iraq, vol. 20, no. 1, pp. i–99, 1958
19. J. A. Brinkman (1999). Dietz Otto Edzard (Ed.). Reallexikon der Assyriologie und Vorderasiatischen Archäologie: Meek – Mythologie. 8. Walter De Gruyter. s. 7.
20. Albert Kirk Grayson (1975). Assyrian and Babylonian chronicles. J. J. Augustin. s. 221.
21. Steinmeyer, Nathan, "Samsuiluna and the Reconquest of Nippur", The IOS Annual Volume 23:"Drought Will Drive You Even Toward Your Foe", Brill, pp. 37-55, 2022
22. Horsnell, M. J. A., "The Year- Names of the First Dynasty of Babylon", 2 vols. Hamilton: McMaster University Press, 1999
23. William W. Hallo (2009). The world's oldest literature: studies in Sumerian belles-lettres. BRILL. s. 183. ISBN 9789004173811. Geçersiz |url-erişimi=limited (yardım)
24. Elyze Zomer (2019). Middle Babylonian Literary Texts from the Frau Professor Hilprecht Collection, Jena. Harrassowitz Verlag. ss. 3-38.
25. Zomer, Elyze. "Chapter 25. Enmity Against Samsu-ditāna". Law and (Dis)Order in the Ancient Near East: Proceedings of the 59th Rencontre Assyriologique Internationale Held at Ghent, Belgium, 15–19 July 2013, edited by Katrien De Graef and Anne Goddeeris, University Park, USA: Penn State University Press, 2021, pp. 324-332
26. A. Leo Oppenheim (1970). Glass and Glassmaking in Ancient Mesopotamia. The Corning Museum of Glass Press. s. 60.
27. J. A. Brinkman (1968). A political history of post-Kassite Babylonia, 1158–722 B.C. Analecta Orientalia. s. 118.
28. Boivin, Odette, "A political history of the Sealand kingdom", The First Dynasty of the Sealand in Mesopotamia, Berlin, Boston: De Gruyter, pp. 86-125, 2018
29. Mace head VA Bab. 645 (BE 6405) with ten line possession inscription, in the Vorderasiatisches Museum Berlin.
30. B. Landsberger (1954). "Assyrische Königsliste und "Dunkles Zeitalter" (Continued)". Journal of Cuneiform Studies. 8 (2). ss. 70-71. doi:10.2307/1359531. JSTOR 1359531. n. 182

Konuyla ilgili yayınlar

• Al-Zubaidi, Ahmed K. Taher, and Mohammed S. Attia, "A Cylinder Seal From TELL Abu Al-Dhahab Dated To THE First Sealand Dynasty (1740–1374 BC)", IRAQ 83, pp. 13–24, 2021
• Boivin, Odette, "Kār-Šamaš as a South-Western Palace Town of the Sealand I Kingdom", NABU, pp. 162–64, 2015
• Boivin, Odette, "Taxpayers and the Palace at the Time of the First Dynasty of the Sealand: Social Aspects, Officials, and Keeping Track of the Barley", In Economic Complexity in the Ancient Near East: Management of Resources and Taxation (Third–Second Millennium BC), edited by Jana Mynářová and Sergio Alivernini, 279–297. Prague: Charles University, Faculty of Arts, 2020
• Boivin, Odette, "Kār-Šamaš as a South-Western Palace Town of theSealand I Kingdom", NABU, pp. 162–64, 2015
• Boivin, Odette, "On the Origin of the Goddess Ištar-of-the-Sealand, Ayyabītu", NABU, pp. 24–26, 2015
• Calderbank, Daniel, "Pottery from Tell Khaiber: a craft tradition of the first Sealand dynasty", Moonrise Press Ltd, 2021
• Calderbank, Daniel, "Moulding Clay to Model Sealand Society Pottery Production and Function at Tell Khaiber, Southern Iraq", The University of Manchester (United Kingdom), 2018
• Cavigneaux, Antoine and Béatrice André-Salvini. Forthcoming. Cuneiform tablets from Qal'at Dilmun and the Sealand at the dawn of the Kassite era. In Twenty years of Bahrain Archaeology, 1986–2006. Actes du colloque international de Manama, 9–12 décembre 2007, ed. Pierre Lombard et al. Bahrain: Ministry of Culture
• Dalley, Stephanie, "Gods from North-eastern and North-western Arabia in Cuneiform Texts from the First Sealand Dynasty, and a Cuneiform Inscription from Tell en-Nasbeh, c. 1500 BC", Arabian Archaeology and Epigraphy 23, pp. 177–85, 2013
• de Ridder, Jacob Jan, "HS 200B: A Bridal Gift (Tuppu Bibli) from the First Sealand Dynasty.", Journal of Cuneiform Studies 73.1, pp. 89–102, 2021
• Gabbay, Uri, "A balaĝ to Enlil from the First Sealand Dynasty", Zeitschrift für Assyriologie und vorderasiatische Archäologie 104.2, pp. 146–170, 2014
• Højlund, Fleming, "Dilmun and the Sealand", Northern Akkad Project Reports 2, pp. 9–14, 1989
• Zadok, Ran, "On Population Groups in the Documents from the Time of the First Sealand Dynasty", Tel Aviv 41, pp. 222–37, 2014

Dış bağlantılar

• Muhafazakar İsyanın Sanatı: Birinci Deniz DiyarıHanedanlığına Kısa Bir Giriş ASOR ANE Bugün - Haziran 2021