Patagium

Patagium, uçma derisi, uçma zarı ya da uçma membranı, bazı omurgalılarda gelişmiş, genelde kemikten desteği olmayan, kanat gibi kullanılan uçma derisi.

Kuş kanadı ve Pterodactylus kanadından farklı olan yarasa patagiumunun birbirleri ile karşılaştırılması.

Her omurgalı sınıfında patagium geliştirmiş türler vardır. Bu uçma derisi ile gerçekten aktif uçabilen yaşayan tek tür yarasalardır, bütün diğerlerinin patagiumları sadece pasif şekilde ağaçtan ağaca uçurtma gibi süzülmeye veya paraşüt gibi kullanmaya yeterlidir. Çoğu türler süzülürken kanat çırpma hareketleri ile uçtukları mesafeyi az miktarda uzatabilirler. Patagiumun hangi vücut kısmından gelişmiş olması ve yapısı türden türe farklıdır.

Memeliler

Abalı memeliler takımından Uçan maki

Memelilerde dört ayrı patagium şekli tanılır:

• Propatagium boyun ve ön bacaklar arasında olur.
• Plagiopatagium ön ve arka bacaklar arasında bulunur.
• Uropatagium kuyruk ile arka bacaklar arasında olur.

Yarasalar (Chiroptera): Ön ayakların uzamış kemikleri desteğini oluşuturduğu, Epidermis ve Corium derisi ile kaplı uçma derileri vardır.

Abalı memeliler (Dermoptera): Pro-, Plagio- ve Uropatagium

Uçan sincaplar (Pteromyinae): Plagiopatagium; Pro- ve Uropatagium çok küçük.

Düzensiz kuyruklugiller (Anomaluridae): Plagio- ve Uropatagium.

Uçar kuskusgiller (Petauridae): Ön ve arka bacaklar arasında üzerinde postlu uçma derileri (Plagiopatagium).

Uçan dragon (Draco volans)

Sürüngenler

Uçan dragon (Draco volans; Agamidae): Kaburga kemiklerinin uzantıları ile gerebildiği uçma derisi vücudunun yan taraflarındadır. Yassı vücudunun aerodinamik yapısı ve dümen olarak kullandığı kuyruğu sayesinde aşağıya doğru süzülürken 8 metre ilerleyebilir.

Kemikli balıklar

Uçan balık

Uçan balıklar (Exocoetidae): Büyük göğüs yüzgeçleri ile suyun içinde hızlanıp, sudan fırlayarak 1 m - rüzgâr yardımı ile 10 m kadar yükselip havada süzülebilirler.

Amfibyumlar

Endonezya uçan kurbağası (Rhacophorus): Ön ve arka bacaklarının parmakları arasında gerilen uçma derileri bulunur. Bir ağaçtan atlayınca uçma derilerini gerip havada süzülerek ilerler. Uçma derileri parmaklarında bulunduğu için, gelecekte bu türden yarasalar ve kuşlar gibi aktif ve kontrollü şekilde uçabilecek yeni türlerin oluşabilmesi mümkündür.