En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
Osmanlı ordusu (klasik dönem)
15-19. yüzyıllarda Osmanlı Ordusuna genel bakış Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
Klasik Osmanlı Ordusu, Osmanlı ordusunun 1451'de II. Mehmed'in yapılandırmasından başlayıp 1826 Vaka-i Hayriye biten kısmına verilen isimdir. Dönemin ordusu, 1606 sonrasında yenilmeye başlamış ve 17. ve 18. yy itibarıyla geçirdiği reformlar ardından 1826 yılında lağvedilmiştir. Bu dönemde birçok ocaklardan birisi olan Yeniçeri ocağı olarak adlandırılan ve devşirmelerden kurulan ocağın ordu ve siyasette büyük yeri ve etkisi vardır.[kaynak belirtilmeli]
Remove ads
Birimler
Özetle
Bakış açısı
Piyade
Solaklar
Solaklar, genelde yaya birlikti. Solaklar, padişahın bindiği atın sağında giderler.
Yeniçeri
II. Mehmed döneminde Çandarlı ailesinden sonra vezir-i azamlığa devşirme-kapıkulu kökenliler getirilmeye başlanmıştır. Yeniçeri-devşirme aristokrasisi Cem ve II. Beyazıt arasında çıkan taht kavgasında belirleyici rol oynayarak tımarlı sipahi-Türk aristokrasisine karşı üstünlük sağlamışlardır.
Atlı Birlikler
Ağır Silahlı Birlikler
Topçu Ocağı
Çin'de barutun icat edilmesinden sonra geliştirilen ateşli silahların bilgisini Osmanlılar, 14. yüzyıldan başlayarak ateşli silah ve top teknolojisini kullanıyorlardı. Yeniçerilerin ilk defa 1389'da Kosova Savaşı sırasında ateşli silahları kullandıkları kaynaklarda aktarılmaktadır.[1] Fatih devrinde toplar daha da geliştirilmiştir. Bu süreçte Osmanlı Devleti, hem doğudan hem batıdan gelen uzmanları istihdam ederek mevcut küresel bilgi ve teknoloji akışından yararlanmışlardır.[2]
1440'lı yıllarda Osmanlılar, kalelerde, Tuna Nehri'nde ve Boğaz'da görev yapan filolarında top kullanıyorlardı ve topları hızlıca gerekli yerlere taşıyıp kuruyorlardı. Ayrıca bu dönemde rakiplerine kıyasla Osmanlı harp sanayisinin daha ileri bir seviyede olduğuna dair önemli bir başka gösterge, topçuluğun ve ateşli silahların Osmanlı daimi ordusunun önemli bir parçası olmasıydı. 15. yüzyılın başlarından itibaren Osmanlılar savaştıkları ordulara karşı daha organize ve düzenli bir şekilde ateşli silahları daimi ordu içinde kullanmaktaydılar.[3] Buna karşın Avrupa'da topçular zanaatkârlardı; sanatkâr ve askerler arasında geçici bir sosyal kaynaşmadan bir sosyal grup oluşturmuşlardı. Osmanlılar ise 15. yüzyılın ortalarında topçuluğu daimi ordunun önemli bir parçası olarak kullanmışlardır. Bu süreçte Osmanlı harp sanayi kurumsallaşmış ve topçuluk teknolojisi gelişmiştir.[4]
Top Arabacılar Ocağı
Humbaracı Ocağı
Lağımcılar
Remove ads
Organizasyon (Teşkilatlanma)
Osmanlı ordu teşkilatı, Anadolu Selçukluları, İlhanlılar ve Memlüklüler devletlerinin ve Roma İmparatorluğunun askeri teşkilat yapılarından belirli ölçülerde yararlanılarak kurulmuştur. Devletin temeli atılırken süvari olan beylik kuvvetlerinin yerine Vezir Alaâddin Paşa ile Kadı Cendereli Kara Halil'in tavsiyeleriyle Türk gençlerinden oluşan ayrı ayrı biner kişilik yaya ve müsellem isimleriyle muvazzaf iki sınıf piyade ve süvari kuvveti kuruldu.
Kapıkulu Sistemi
Kapıkulu Ocağı, piyadeler ve süvarilerden oluşmuştur. Kapıkulu Piyadeleri; Acemi Ocağı, Yeniçeri Ocağı, Cebeci Ocağı, Topçu Ocağı, Top Arabacılar Ocağı, Humbaracı Ocağı, Lağımcılar, Sakalar, Solaklar Kapıkulu Süvarileri ise Silahtar, Sipahi, Sağ Ulufeciler, Sol Ulufeciler, Sağ Garipler, Sol Garipler'den oluşmaktaydı.
Eyalet Sistemi
Eyalet Sistemi, Yerli Kulu ve Serhat Kulu askerleri olarak ayrılır. Yerli Kulu birlikleri Azab, Sekban, Tüfenkçi, İcareli; Serhat Kulu birlikleri ise Deliler (Deli), Gönüllüler, Besliler, Topraklı Süvari, Tımarlı Sipahiler ve Akıncılar olarak örgütlenmiştirler.
Remove ads
Personel
Rütbeler
Osmanlı Ordusu'nun Başkomutanlık görevini padişahlar yapmışlardır.
Piyadeleri "yaya”, süvarileri ise "müsellem” şeklinde adlandırılmıştı. Kapıkulu Ocakları'nın kuruluşuna kadar savaşlarda fiili olarak hizmet görmüşlerdir. Osmanlı Devleti'nin beylik devlet siyasetinden imparatorluk siyasetine geçişi imparatorluk içinde bağımsız güç bırakmak istemeyen, merkezi otoriteyi devşirme, kapıkulu, yeniçeri ve enderun sistemiyle sağlamlaştırmak isteyen II. Mehmet ile başlamıştır.
Modernizasyon çalışmaları
Gerileme döneminde, Avrupa örnek alınmaya çalışılmış, teknik ve ekonomik alanlarda yapılanmaya gidilirken Donanmanın yenilenmesi gibi askeri birtakım yenileşme çabalarına gidilmiştir. Ancak;
- III. Murat döneminden itibaren kapıkulu ocaklarına kanunlara aykırı asker alınarak sayılarının artırılması,
- Yeniçerilerin geçim sıkıntısını ileri sürerek askerlik dışında işlerle uğraşmaları,
- İltizam sisteminin yaygınlaşması üzerine tımar sisteminin önemini kaybetmesi ve eyaletlerde asker yetiştirilmemesi ve
- Avrupa’da meydana gelen harp teknolojisindeki gelişmelerin takip edilmemesi gibi etkenler sistemin bozulmasına neden olmuştur.
Remove ads
Büyüklüğü
Kuvvet
Orduda muvazzaf askerlerin yanında savaş ve olağanüstü durumlarda çağrılan ek kuvvetler de bulunuyordu. 1610'da, 203.000 kişilik Osmanlı ordusunun mevcudu aşağıdaki gibidir.[5][6]
Gelirleri
Remove ads
Resimler
Humbaracılar
Tımarlı
Ulufeli
Tımarlı Subayı
Yol Haseki Saray muhafız subayı
Çuhadar Padişahın giyeceklerini muhafaza edip taşıyan
Bölükağası Yeniçeri bölük kumandanı
Osmanlı Ordusu Muharebe Sancağı 1453-1798
Osmanlı Ordu Sancağı 1793-1923
Topçu Sancağı
Humbaracı Sancağı
Gönüllü Sancağı
Dört Bölükler Sancağı
Yeniçeri Sancağı
Paşalara Mahsus Sancak
Silahtar Bölüğü Sancağı
Sipahi Sancağı
Sipahi Bölüğü Sancağı
Padişahın Şahsına Mahsus Sancak
Padişahın Şahsına Mahsus Sancak
Siyah Başıbozuk Askerin Yağlıboyası 1869
Sipahi
Sipahi
Yeniçeri askerleri
.svg)
Remove ads
Kaynakça
Kaynakça
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads