Remove ads
Osmanlı hükûmeti, Osmanlı İmparatorluğu'nun Avrupa'daki çağdaş idare sistemlerine ayak uydurmak amacıyla 19. yüzyılın başından itibaren uyguladığı kabine sistemidir. Günümüzdeki Bakanlar Kurulu sistemine çok benzemekteydi.
Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan başlayarak 18. yüzyılın sonuna kadar kullandığı hükûmet yapısı Divan-ı Hümayun denilen kurulu esas alıyordu. Padişahın başkanlık ettiği bu kurulun en önemli üyeleri Vezir-i Azam, Kubbealtı Vezirleri, Defterdar, Sadaret Kethüdası, Nişancı, Reis-ül Küttab ve Çavuşbaşı gibi devlet görevlileriydi. Bu kurulun toplantılarına gerektikçe Kaptan-ı Derya ve Yeniçeri Ağası da katılırdı. Zaman geçtikçe padişahlar Divan-ı Hümayun'a katılmamaya başladılar. Divan-ı Hümayun'un başkanlığını Vezir-i Azam (Sadrazam) yürütmeye başladı. Artık Sadrazamın özel ikâmetgâhı olan Bab-ı Ali aynı zamanda da Osmanlı Hükûmetini temsil ediyordu.
Remove ads
1826 yılından sonra Bab-ı Ali artık Sadrazam'ın özel ikâmetgâhı olmaktan çıktı ve bir devlet dairesi haline geldi.[1] Devletin önemli kurumları devletin Nişancı ve Reis-ül Küttab yüksek kademedeki devlet görevlilerinin şahsına dayanmak yerine kalıcı kurumlar haline getirildi. Bu kurumlara Nezaret (Nazırlık yani Bakanlık) adı verildi ve hükûmet nazırları (yani bakanlar) bu kurumları yöneten kişiler haline geldi. Hükûmet nazırlarının belirli aralıklarla yaptığı toplantılara ise Meclis-i Vükelâ (yani Bakanlar Kurulu) adı verilmeye başladı. Böylece artık batı anlamında Başbakan ve Bakanlar Kuruluna dayalı bir hükûmet sistemi oluşturulmuş oldu.
Remove ads
Son dönem Osmanlı hükûmetlerindeki başlıca nazırlıklar şöyledir:
.svg){kind=small}
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads