Nazi toplama kampları

Nazi toplama kampları (Almanca: Konzentrationslager, kısaca KZ) veya konsantrasyon kampları, Nazi Almanyası tarafından II. Dünya Savaşı döneminde Almanya'da ve işgal edilen bölgelerde, Nazilerce topluma faydasız olarak görülen kişileri zorunlu çalıştırmak üzere kurulmuşlardı. Aynı zamanda terim Yahudiler başta olmak üzere Nazilerin siyasi ya da ideolojik düşmanlarını kitlesel olarak imha etmek amacıyla kurulmuş olan imha kamplarını (Almanca: Vernichtungslager) da ifade etmek için kullanılır. Buralara daha çok Yahudilerin getirilmesiyle birlikte, Romanlar, bazı Slav ırklarından olanlar ve akıl hastası olduğu düşünülenler de kurbanlar arasındadır. Eşcinsel insanlar da burada öldürüldüler. Öldürülme sebepleri ise üremeye bir katkıları olmamalarıydı. Büyük bir kısmı Polonya'da bulunmaktaydı.

Majdanek toplama kampından bir görüntü

Kampların kuruluş zaman çizelgesi (ana kamplar için siyah, ilk kamplar ve alt kamplar için turuncu)

Çeşitleri

Tarihçileri Nazi toplama kamplarını amaçları, idari yapıları ve mahkûm profillerine göre çeşitli kategorilere ayırmaktadır.^[1][2][3] Kamp sistemi II. Dünya Savaşı başlamadan bir süre önce başlamış ve yıllar içinde geliştirilmiştir.

1. İlk kamplar, Hitler'in Ocak 1933'te başa gelmesiyle Almanya'nın hemen her yerinde ortaya çıkan kamplardır.^[4] Yüksek merciler yerine daha çok Nazi paramiliterleri, politik polisler ve bazen de yerel polisler tarafından denetlenen bu kamplar "ilkel kamplar" olarak da adlandırılır. İnsanların kilit altında tutulabilecekleri makine daireleri, depolama alanları, bira fabrikaları gibi geniş mekanlar seçilirdi.^[5]
2. Devlet kampları (Dachau, Oranienburg, Esterwegen): SA tarafından korunmaktaydı ve gelecekteki SS toplama kamplarının prototipidir.^[6]
3. Rehine kampları (Geisellager): rehinelerinin tutuklanıp öldürüldüğü yerler.^[7]
4. Çalışma kampları (Arbeitslager): mahkûmların sert koşullarda fiziksel olarak çalışmalarının zorunlu olduğu kamplar.
5. Savaş esiri kampı (Kriegsgefangenen-Mannschafts-Stammlager / Stalag): savaş esirlerinin toplandığı kamplar.
6. "Polonyalılar'ın rehabilitasyonu ve yeniden eğitimi" (Arbeitserziehungslager – "İş Eğitimi Kampları") için kurulan kamplar
7. Toplama ve transfer kampları: mahkûmların toplandığı (Sammellager) veya geçici olarak tutuldukları (Durchgangslager / Dulag) ve ardından ana kamplara gönderildikleri yer.
8. İmha kampı (Vernichtungslager)

Başlıca toplama kampları

Transfer rotaları (günümüz ülke sınırlarınına göre)

Almanya

• Bergen-Belsen toplama kampı
• Buchenwald Toplama Kampı
• Dachau Toplama Kampı
• Dora-Mittelbau
• Ebensee Toplama Kampı
• Flossenbürg Toplama Kampı
• Natzweiler-Struthof Toplama Kampı
• Neuengamme Toplama Kampı
• Ravensbrück Toplama Kampı
• Sachsenhausen Toplama Kampı

Avusturya

• Mauthausen-Gusen toplama kampı

Çekya

• Theresienstadt Toplama Kampı

Hırvatistan

• Jasenovac

Letonya

• Kaiserwald Toplama Kampı

Polonya

• Auschwitz-Birkenau
• Belzec İmha Kampı
• Chelmno Toplama Kampı
• Gross-Rosen Toplama Kampı
• Płaszów Toplama Kampı
• Sobibor İmha Kampı
• Stutthof Toplama Kampı
• Treblinka İmha Kampı

Ayrıca bakınız

• Holokost
• Porajmos

Kaynakça

Özel

1. Lichtblau, Eric (1 Mart 2013). "The Holocaust Just Got More Shocking". The New York Times. 2 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2014. When the research began in 2000, Dr. Megargee said he expected to find perhaps 7,000 Nazi camps and ghettos, based on postwar estimates. But the numbers kept climbing – first to 11,500, then 20,000, then 30,000, and now 42,500. For the map of more than 1,000 locations, see: Map of Ghettos for Jews in Eastern Europe. 7 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The New York Times. Source: USHMM.
2. Moshe Lifshitz, "Zionism". (ציונות), p. 304
3. William L. Shirer (2002). "The Rise and Fall of the Third Reich". p. 967. Random House
4. Wachsmann 2015, s. 84.
5. Wachsmann 2015, pp. 38–45.
6. Wachsmann 2015, 88.
7. Federal Archives (2010). "Police prison Camps and Police Prisons in the Occupied Territories". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2015.

Genel

• Wachsmann, Nikolaus (2015). KL: A History of the Nazi Concentration Camps. New York: Farrar, Strauss and Giroux. ISBN 978-0-374-11825-9. 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020.