Münir Nurettin Beken
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Münir Nurettin Beken (d. 12 Nisan 1964, İstanbul), Türk udi, besteci.
Türkiye'nin tanınmış ud sanatçılarındandır. Geleneksel Türk müziği çalgılarının senfonik orkestrada yer aldığı çoksesli eserler ve film müzikleri üretir. 1980'lerden beri yaşamını ABD'de sürdürür.
1964 yılında İstanbul'da doğdu. Müzik eğitimine 1976 yılında Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı'nda başladı. Mutlu Torun'la ud, Faris Akarsu ile piyano, Yalçın Tura ile armoni ve fon bilgisi, Demirhan Altuğ ile orkestrasyon, Cemal Reşit Rey ile kompozisyon çalıştı. Konservatuvar öğrenimi sırasında Konservatuvar Öğrenci Orkestrası'nı yönetti.
Konservatuvardan mezun olduktan sonra İstanbul Teknik Üniversitesi'nden Türk Müziği'nde Polifoni başlıklı teziyle yüksek lisans derecesi aldı. Şef, besteci ve ud sanatçısı olarak birçok televizyon programı yaptı.[1] 1985'te İstanbul Devlet Opera ve Balesi'nin siparişi üzerine bestelediği Dino ile Ceren Balesi, iki sezon temsil edildi.[2] 1987 yılında Kültür Bakanlığı'na bağlı olarak kurulan İstanbul Devlet Türk Müziği Topluluğu'nun kurucu üyeleri arasında yer aldı.
Maryland Üniversitesi'nin sağladığı bursla doktora çalışması için ABD'ye giden Beken burada estetik, kompozisyon, orkestra şefliği, tarih, etnomüzikoloji eğitimi aldı. Bir süre akademik çalışmalarına ara vererek bir müzik şirketi kurdu, sinema filmi ve belgesel film müzikleri yaptı.[3] Cazibe Hanım'ın Gündüz Düşleri filminin müziği ile En İyi Özgün Müzik dalında 29. Altın Portakal Film Festivali'nde ve 33. Ankara Film Festivali'nde birincilik ödülüne değer görüldü.[4][5] Birkaç yıl sonra akademik çalışmalarına geri döndü, konser çalışmalarına yoğunlaştı. Yalçın Tura, Melodie Linhart ve Eric Flesher gibi besteciler ud ile icra etmesi için özgün çağdaş eserler üretti.[6] 1994 yılında Maryland Eyalet Sanat Konseyi'nin Bireysel Sanatçı Ödülü'nü kazandı ve Maryland Baltimore County Üniversitesi'nde Türk Müziği Merkezi'nin Yöneticisi oldu. "Müzisyenler, Dinleyiciler ve Güç: İstanbul Maksim Gazinosu'nda Müzikte Değişen Estetik" başlıklı tezi ile 1998 yılında doktora derecesi aldı.[7]
Yaşamını ABD'de sürdüren sanatçı 1999 yılında The Art Of The Turkish Ud adlı albümü çıkardı. New York'ta Metropolitan Museum of Art ve San Fransisco'da Herbst Theater gibi mekânlarda tanbur ve ud resitalleri verdi; müzikolojiyle ilgili konferanslara konuşmacı olarak katıldı[6] Maryland Üniversitesi, Washington Üniversitesi, New England Konservatuvarı, Siena College gibi çeşitli üniversitelerde görev yaptı. 2007'den bu yana Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi Herb Alpert Müzik Okulu'nda görev yapmaktadır.[8]
Beken'in müzikleri Fransa, Almanya ve ABD'de basılmış; Çek Filarmoni Orkestrası, New York North and South Consonance, Seattle Oda Müziği Topluluğu ve Pacific Serenades gibi topluluklar tarafından seslendirilmiş ve kayda alınmıştır. Bestecilik çalışmalarından ötürü Siena College tarafından Raymond Kennedy Bilimde Mükemmellik Ödülü'ne değer görüldü. Türk-Amerikan Kuruluşları Birliği tarafından 2004'te "Yılın Amerikalı Türk'ü" ilan edildi.
Doğu ve batı sazlarını harmanlayarak konçerto formunu Türk müziği formlarıyla bir arada işlediği "Üç Keman için Konçertosu"'nun dünyada ilk seslendirilişi 2003 yılında 31. Uluslararası Müzik Festivali kapsamında Aya İrini Müzesi'nde Shlomo Mintz, Yair Dalal ve Cihat Aşkın tarafından gerçekleştirildi.[9][10] Blue Monologue adlı keman esrinin prömiyeri Haziran 2006'da Carnegie Hall'de yapıldı. Dino ve Ceren Balesi'nden derlediği “Türk Çalgıları ile Büyük Orkestra İçin Süit" adlı eseri ilk defa İzmir'de 2016 yılında seslendirildi.[11]
2018'de Eşi Ela Beken'in yönettiği "Bir Parça Almanya" adlı belgesel filminin orijinal müziklerini yaptı.[12][13] Şef Hakan Şensoy'un önerisi ile bestelediği "Klasik Kemençe İçin İkili Konçerto"'nun dünyada ilk seslendirilişi 2018'de İstanbul'da Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda gerçekleşti. Beken, bu eseri iki kemençe ustası (İhsan Özgen ile Cüneyd Orhon) arasında bir sohbet olarak tasarladığını ifade etmiştir.[14]
Film müzikleri
- 80. Adım, sinema filmi, 1996
- The Brain: Our Universe Within, Discovery Channel için belgesel film, 1996
- Kız Kulesi Aşıkları, sinema filmi 1994
- Yaz Yağmuru, sinema filmi, 1994
- Cazibe Hanım'ın Gündüz Düşleri, sinema filmi, 1992
- Küçük Dünya, TRT için dört bölümlük dizi, 1990
- Avrupa'da Türk İzleri, TRT için 11 bölümlük belgesel dizisi, 1989-1990.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
