Lombardiya (İtalyanca: Lombardia; Lombardça: Lumbardia), Kuzey Batı İtalya'da bulunan Alpler ve Po nehri vadisi arasındaki bölgedir. İtalya'nın 1948 Anayasası ile kısmi bölgesel özerklik verilmiş 20 bölgesinden birisidir. Başkenti Milano kuzey İtalya'nın en büyük şehridir.
| Lombardiya İdari Bölgesi | |
|---|---|
İdari bölge | |
Lombardia | |
.jpg) | |
 Bayrak  Arma | |
 | |
| İller | Bergamo, Brescia ili, Como ili, Cremona ili, Lecco ili, Lodi ili, Mantova ili, Milano metropol şehri, Monza ve Brianza ili, Pavia ili, Sondrio ili, Varese ili |
| İdare | |
| • Bölge Başkanı | Roberto Formigoni |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 23865 km² |
| Nüfus | |
| • Toplam | 9.642.406 |
Ekonomi
2021 itibarıyla, Lombardiya'nın brüt bölgesel hasılası (GRP) 366 milyar €'nun üzerindeydi ve İtalya'nın toplam GSYİH'sının yaklaşık %22'sini oluşturuyordu. Lombardiya'nın 2021 GRP'si kişi başına 36.500 Euro'ydu ve bu, 25.729 Euro'luk ulusal ortalamanın %25 üzerindedir.[1]
| 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| GSYİH[2] (Euro) | 247.052 | 259.431 | 270.653 | 279.450 | 289.471 | 297.600 | 307.718 | 320.844 | 323.973 | 310.952 | 346.797 | 354.342 | 348.665 | 349.008 | 350.025 | 357.200 | 375.270 | 385.133 | 390.461 |
| Kişi başına GSYİH[2] (Euro) | 27.488 | 28.766 | 29.837 | 30.449 | 31.060 | 31.545 | 32.356 | 33.443 | 33.425 | 31.743 | 35.713 | 36.220 | 35.367 | 35.127 | 35.044 | 35.700 | 37.474 | 38.407 | 38.858 |
Lombardiya hizmet sektörü, ticari hizmetler, kredi ve finansal hizmetlerdeki yenilikçi faaliyetlerin öncülüğünde 1980'lerden beri büyüdü. Lombardiya ayrıca İtalya'nın ana sanayi bölgesi olmaya devam etmektedir.
Lombardiya, Azerbaycan,[4] Avusturya,[5][6][7] Fransa,[8] Macaristan,[9][10][11][12][13] İsviçre (özellikle Ticino ve Graubünden kantonları),[14][15][16][17][18] Kanada (Quebec Eyaleti),[19] Almanya (Bavyera, Saksonya ve Saksonya-Anhalt eyaletleri),[20][21][22] Kuveyt,[23] Hollanda (Zuid-Holland Eyaleti),[24] ve Rusya dahil olmak üzere birçok yabancı ülke ile kültürel ve ekonomik ilişkilere sahiptir.[25]
Lombardiya, diğer üyeleri Almanya'da Baden-Württemberg, İspanya'da Katalonya ve Fransa'da Auvergne-Rhône-Alpes olan uluslararası bir ekonomik kuruluş "Four Motors for Europe" üyesidir.[26] Lombardiya bölgesi ayrıca Avusturya, Fransa, Lihtenştayn, Kuzey İtalya, Güney Almanya, İsviçre ve Slovenya'nın Alp bölgelerinde yenilik, sürdürülebilirlik ve ekonomiyi destekleyen EUSALP'in,[27][28][29] ve Alp Ülkeleri Birliği (ARGE ALP), Avusturya, Kuzey İtalya, Güney Almanya ve İsviçre'nin dağlık bölgeleri ekonomik forumunun parçasıdır.[30] Friuli -Venezia Giulia, Güney Tirol, Trentino ve Veneto komşu İtalyan bölgeleriyle de ekonomik ve kültürel ilişkileri güçlüdür.[31][32][33][34][35][36][37][38][39][40][41]
Avrupa Birliği, Lombardiya ile diğer kuzey İtalya bölgeleri ve Orta Avrupa'daki birkaç ülke arasındaki işbirliğini geliştirmek için 2014-2020 Orta Avrupa programını geliştirmiştir.[42][43]
Bölge, hizmet sektörü istihdamın %65,3'ünü oluşturan Milano, oldukça sanayileşmiş ekonominin ve zengin bir tarım sektörünün bulunduğu Varese, Como, Lecco, Monza ve Brianza, Bergamo ve Brescia eyaletleri ve tarımsal faaliyetlerin olduğu ve hizmet sektöründe ortalamanın üzerinde gelişmenin olduğu Sondrio, Pavia, Kremona, Mantova ve Lodi genel olarak üç ekonomik bölgeye ayrılabilir.
Tarım
Tarımın üretkenliği, Orta Çağ'dan beri kısmen Leonardo da Vinci tarafından tasarlanan sulama sistemlerinin inşasıyla artırılan geleneksel su bolluğu ve gübre kullanımıyla artırılır. Aşağı ovalar yem bitkileri, tahıllar (pirinç, buğday ve mısır) ve şeker pancarı için kullanılır. Lombardiya, pirinç üretiminde Avrupa'nın ana bölgelerindendir ve Piedmont ile birlikte İtalyan pirincinin %93'ünü üretir. Prinç yetiştirme, Pavia (84.000 ha (210.000 akre)), Milano (14.000 ha (35.000 akre)), Lodi 2.000 ha (4.900 akre) ve Mantova (1.200 ha (3.000 akre) illerinde yoğunlaşmıştır.[44] Yüksek ovaların ürünleri arasında tahıllar, sebzeler, meyve ağacı meyveleri ve dut vardır. Kuzeydeki Prealpler ve Alpler gibi yüksek arazilerde meyve ve şarap üretilir.
Lombardiya, süt ineklerini (%36) ve domuzların (%50) yetiştirildiği bir hayvancılık merkezidir. Bölgenin mandıra endüstrisi, farklı peynir türlerinin üretiminde kullanılan İtalyan sütünün %30'unu[45] üretir ve toplam yaklaşık 4.715.130 ton, İtalyan peynir üretiminin %36'sı burada üretilir.[45]
Lombardiya'da Salame Milano, Salame bergamasco, Salame mantovano, Salame di Varzi, Bastardei, Salam casalin, Salame Brianza, Salame pancettato gibi çeşitli salam ve sosisler üretilir.
Grana Padano (granül peynir)
Mascarpone (krem peynir)
Taleggio peyniri (yarı yumuşak peynir)
Gorgonzola (mavi damarlı peynir)
Bitto (sert peynir)
Provolone Valpadana (makarnalık bükülü peynir)
Pavia yakınlarında bir pirinç tarlası.
Varzi salamı
Mantovano salamı
.jpg)
Bağlar 26.951 ha (66.600 akre) alan kaplar. En önemli ürünler, charmat yöntemini kullanan diğer İtalyan köpüklü şaraplarının aksine Şampanya ile aynı geleneksel yöntemle üretilen köpüklü şaraplar Franciacorta ve Oltrepò Pavese'dir. Lombardiya, DOC ve DOCG şarapları üretiminde 877.351 hl ile 20 ülke arasında 9. sıradadır.[46] Lombardiya ayrıca, Valtellina bölgesindeki Nebbiolo şarapları ve Garda Gölü kıyılarında Chiaretto tarzı rosé ile üretilen Trebbiano di Lugana beyaz şarapları dahil olmak üzere çeşitli üzümlerden yapılan kırmızı, beyaz ve rosé şaraplar da üretir.
Şarap bölgesi halen 15 "Denominazione di origine controllata" (DOC), 3 "Denominazione di Origine Controllata e Garantita" (DOCG) ve 13 "Indicazione Geografica Tipica" (IGT) tanımına sahiptir.[47] Bölge yılda yaklaşık bir virgül dört milyon hektolitre (30.795.694,76 imp gal; 36.984.087,33 ABD galonu) şarap üretiyor.[48]
Franciacorta Rose
Bir şişe Franciacorta
Franciacorta Ferghettina
Brescia aynı zamanda İtalyan havyarının ana üretim merkezidir. Dünyanın en büyük mersin balığı çiftliği, şehir merkezinin yaklaşık 30 km (19 mi) güneyinde bulunan Calvisano'dadır ve [49] her yıl dünyada ihraç edilen 25 ton havyarı üretir.[50]
Canneto sull'Oglio'daki ana faaliyeti, çok büyük bir arazinin tahsis edildiği geniş yapraklı bitki fidanları üretimidir. Cannetese fidanlık bölgesi, komşu belediyelerle birlikte yaklaşık 2.500 ha (6.200 akre) oluşturmuştur ve bu alan yıllık yaklaşık 150 milyon Euro ciro sağlamaktadır.
Bölgenin illeri ve kentleri
İller
Lombardiya bölgesi 11 ile, 1 metropol şehre ve 1,530 komüne ayrılmıştır.
| İl/Metropol şehir |
Alan (km²) |
Nüfus |
Yoğunluk (kişi/km²) |
|---|---|---|---|
| Bergamo ili | 2,723 | 1,108,853 | 407.2 |
| Brescia ili | 4,784 | 1,265,077 | 264.4 |
| Como ili | 1,288 | 599,905 | 465.7 |
| Cremona ili | 1,772 | 361,610 | 204.4 |
| Lecco ili | 816 | 340,251 | 416.9 |
| Lodi ili | 782 | 229,576 | 293.5 |
| Mantova ili | 2,339 | 414,919 | 177.3 |
| Milano metropol şehri | 1,575 | 3,196,825 | 2,029.7 |
| Monza ve Brianza ili | 405 | 864,557 | 2,134.7 |
| Pavia ili | 2,965 | 548,722 | 185.1 |
| Sondrio ili | 3,212 | 182,086 | 56.6 |
| Varese ili | 1,211 | 890,234 | 735.1 |
Şehirler
Lombardiya bölgesinde bulunan kentler, bağlı oldukları iller, komün sınırları içindeki nüfus ve kentlerin etrafındaki şehirleşmiş metropol alanların nüfusu (31.10.2010 itibarıyla) şu listede verilmiştir.
| Kent adı | İl | Komun nüfusu (kişi) | Toplam metro nüfusu (kişi) |
|---|---|---|---|
| Milano | Milano metropol şehri (MI) | 1.317.882 | 3.146.335 |
| Brescia | Brescia ili (BS) | 193.581 | 1.254.110 |
| Bergamo | Bergamo ili (BG) | 119.063 | 1.096.780 |
| Varese | Varese ili (VA) | 81.609 | 882.403 |
| Monza | Monza ve Brianza ili (MB) | 122.337 | 847.504 |
| Como | Como ili (CO) | 85.083 | 594.256 |
| Pavia | Pavia ili (PV) | 71.227 | 547.980 |
| Mantova | Mantova ili (MN) | 48.493 | 415.002 |
| Cremona | Cremona ili (CR) | 72.044 | 363.373 |
| Lecco | Lecco ili (LC) | 48.112 | 339.905 |
| Lodi | Lodi ili (LO) | 44.405 | 227.516 |
| Sondrio | Sondrio ili (SO) | 22.380 | 183.096 |
Resimler
.jpg)
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
