Krasnoyarsk Krayı
Rusya'nın Sibirya bölgesinde idarî birim Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Krasnoyarsk Krayı (Rusça: Красноярский край / Krasnoyarsk Kray), Rusya'nın Sibirya Federal Bölgesi'nde bulunan kray. Krayın idarî merkezi Krasnoyarsk'tır. Yüzölçümü 2.366.797 km²'dir. Yakutistan ve Batı Avustralya'dan sonra dünyanın en büyük üçüncü idari-bölgesel birimidir.
Krasnoyarsk Krayı Красноярский край | |||||
| |||||
| Konum | |||||
.svg) | |||||
| Yönetim | |||||
| Ülke: | Rusya | ||||
| Federâl Bölge: | Sibirya | ||||
| Ekonomik Bölge: | Batı Sibirya | ||||
| Başkent: | Krasnoyarsk | ||||
| Vali: | Aleksandr Hloponin | ||||
| Yasama organı: | Duma | ||||
| Genel bilgiler | |||||
| Yüzölçüm: | 2.366.797 km² (913.825 sq mi) | ||||
| - Rusya içinde: | 2. | ||||
| Nüfus: | 2.889.785 (02/2009) | ||||
| - Rusya içinde: | 13. | ||||
| - Yoğunluk: | 1 /km² (3 /sq mi) | ||||
| Diğer bilgiler | |||||
| Kuruluş tarihi: | 7 Aralık 1934 | ||||
| Kodu: | 24, 84, 88 | ||||
| Resmî İnternet sayfası: | |||||
Konumu
Rusya Federasyonu'nun içinde Tıva, Altay ve Altay krayı, Hakasya, Kemerovo, Novosibir, Tom oblast, Om oblast ve İrkut oblastı ile birlikte Sibir Federal okrug içinde, ekonomik bölge olarak ise Doğu-Sibir ekonomik bölgeye dahildir. Doğuda özerk Türk ülkesi Yakutistan ve az sayıda Türk'ün yaşadığı İrkut Oblastı, güneyde özerk Türk ülkesi Tuva ve Hakasya, Kemerovo ve Tomsk Oblastları ve batıda Hantı-Mansi ve Yamalo-Nenets Özerk Okrugları ile sınır komşusudur. Kuzeyde, Kuzey Kara Denizi'nin karşısında, Arkhangelsk Bölgesi'nin Yeni Toprak (Novaya Zemlya) takım adaları ile sınır komşusudur.
Sözkökü
Krasnoyarsk kelimesi Krasno-yar-sk kelimelerinden oluşur. Krasno, Rusçada kırmızı, kızıl demektir. Bölgedeki Türk toplulukları Krasno yerine Kızıl kelimesini kullanıyorlardı. Yar kelimesi ise Türkçe olup -sk eki Rusçada yer betimlemesidir. Türk toplumları buraya Kızılyar demişlerdir.
Tarih
Özetle
Bakış açısı
Yazı öncesi dönemler
Üjür (Moğolca: Üzüür, Rusça: Ujur) ilçesinin köylerinden Andronovo köyü yakınlarındaki Tunç Çağı mezarlarına göre, Andronovo kültürü (M.Ö. XVII-IX. yüzyıllar) olarak adlandırılmıştır.
Güney Sibirya'da ilk Türk devletleri
Güney Sibirya topraklarındaki ilk devlet M.Ö. IV-III yüzyıllarda ortaya çıktı Eski Çin kronikleri, onu yaratan insanlara "Dingling" (Çince: 丁零) ve devletin kendisi - "Dingling-guo" (丁零国) adını verdi. MÖ 201 civarında, Dingling Kağanlığı, Asya Hun Kağanlığı birlikleri tarafından yenildi. Hunlar, MÖ 220'den MS II. yüzyıla kadar Çin'in kuzeyindeki bozkırlarda yaşayan eski bir Türk halkıdır. Hunlar'ın bir kısmı Avrupa'ya ulaştı ve Ural halklarını da içine dahil ederek Avrupa'da Hunlar olarak bilinen yeni bir devletin ortaya çıkmasına neden oldu. Dingling'in Hun birlikleri tarafından yenilgiye uğratılmasından sonra, Yenisey Kırgızlarının Türkçe konuşan kabilesi Hakasya-Krasnoyarsk Minusinsk havzasına taşındı. VI-VII yüzyıllarda, Yenisey Kırgızları bir genel vali olan İlteber başkanlığındaki Orta Asya devletlerinin periferik uzantısını oluşturdular. VIII. yüzyılda, hanın saygınlığını talep eden kendi bey ve inalları tarafından yönetilen özel bir yönetim bölgesi oluştu (bk. Bars Beg).
Yakın tarih
7 Aralık 1934'te kuruldu. İdari merkezi Krasnoyarsk şehridir. Sınırları eski Yenisey Guberniyası ile neredeyse aynıdır. 1 Ocak 2007'de Evenk Özerk Okrugu ve Taymir Özerk Okrugu da bu rayona katıldılar.
İdari yapı
Krasnoyar Krayı idari bölgeler haritası
EVENKİ
BOGUÇAN
Aban
N.İngaş
Oylana
İrbey
Dzerjin
KAN
MOTIGİN
Kazakçı
TASEY
Pirov
NIMIRTTIG
Yemelyanovo
Suho Buzim
Oyar
Rıba
KEJME
TURUHAN
KUZEY YENİSEY
Tühtet
Pagatol
Birilüssı
Açıg
Ulu Uluy
Nazarov
Üjür
Şarıpov
Kozul
TAYMIR DOLGAN NENETS BÖLGESİ
IRMAK
KARATUZ
KURAGA
Partizan
SAYAN
Balıklı
Novosölovo
Man
İdrin
Krasno TURAN
MİNSU
Berözovka
ŞUŞ
Wikimedia Commons'ta Krasnoyarsk Krayı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
 | Rusya'daki yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.